11 Dywizja Zmechanizowana (11 DZ) – zmechanizowany związek taktyczny Wojska Polskiego.
Historia dywizji
11 Dywizja Zmechanizowana została utworzona w czerwcu 1950 roku w wyniku przekształcenia 11 Zmotoryzowanej Dywizji Piechoty. Dywizja ta weszła w skład 2 Korpusu Zmechanizowanego, który był podporządkowany dowódcy Śląskiego Okręgu Wojskowego.
W 1955 roku dywizja została włączona do 2 Korpusu Armijnego. Po roku, w wyniku rozwiązania tego korpusu, znów zaczęła podlegać dowódcy Śląskiego Okręgu Wojskowego.
Na początku lat 60. XX wieku w dywizji wprowadzono tzw. „etat pokojowo-wojenny”. W jej strukturze znajdowały się: trzy pułki zmechanizowane, pułk czołgów średnich, pułk artylerii haubic, dywizjon artylerii rakietowej, dywizjon artylerii przeciwlotniczej, batalion rozpoznawczy, batalion saperów, batalion łączności, batalion samochodowy, batalion medyczny, kompania sztabowa, kompania obrony przeciwchemicznej, bateria dowodzenia, ruchome warsztaty naprawy czołgów, ruchome warsztaty naprawy samochodów, dywizyjne warsztaty uzbrojenia, dywizyjny punkt zaopatrzenia, klucz lotniczy, piekarnia polowa, kasa polowa i stacja pocztowa.
W kwietniu 1963 roku 11 Dywizja Zmechanizowana została przekształcona w 11 Dywizję Pancerną.
W 1989 roku dywizja powróciła do swej wcześniejszej nazwy, stając się znowu 11 Dywizją Zmechanizowaną.
W 1992 roku jednostka została przemianowana na 11 Dywizję Kawalerii Pancernej.
Struktura organizacyjna dywizji (1950)
Dowództwo 11 Dywizji Zmechanizowanej w Żaganiu
- 29 Pułk Zmechanizowany w Żaganiu
- 42 Pułk Zmechanizowany w Żarach
- 67 Pułk Zmechanizowany w Opolu
- 8 Drezdeński Pułk Czołgów Średnich w Żaganiu
- 33 Pułk Artylerii Lekkiej w Żarach
- 17 Pułk Moździerzy w Żaganiu
- 15 Dywizjon Artylerii Przeciwlotniczej w Żaganiu
- 9 Batalion Rozpoznawczy w Żaganiu
- 34 Batalion Łączności w Żaganiu
- 16 Batalion Saperów w Żarach
- 44 Kompania Samochodowa w Żaganiu
- Ruchome Warsztaty Naprawy Czołgów nr 10 w Żaganiu
- Ruchome Warsztaty Naprawy Sprzętu Artyleryjskiego nr 11 w Żarach
- Ruchome Warsztaty Naprawy Samochodów nr 12 w Żarach
Dywizja liczyła etatowo 7636 żołnierzy oraz 89 pracowników cywilnych. Jej uzbrojenie obejmowało: 138 czołgów średnich, 19 samobieżnych dział pancernych, 15 samochodów pancernych, 26 haubic 122 mm, 40 armat 76 mm, 9 armat 57 mm, 21 armat przeciwlotniczych 37 mm, 54 moździerze 120 mm oraz 40 moździerzy 82 mm.
Dowódcy 11 Dywizji Zmechanizowanej
- płk Józef Sielecki (1948-1950)
- płk Włodzimierz Jerszow (1950-1953)
- gen. bryg. Sergiusz Siwicki (1953-1954)
- płk dypl. Adolf Humeniuk (1954-1956)
- płk dypl. Marian Doliński (1956-1959)
- gen. bryg. Mieczysław Mazur (1959-1962)
- gen. bryg. Zbigniew Zieleniewski (1962-1967)
- płk dypl. Zygmunt Sadowski (1988-1990)
- gen. bryg. Adam Rębacz (1990-1992)
- płk dypl. Aleksander Bortnowski (1992-1993)
Przypisy
Bibliografia
Wiesław Chłopek: 11 Lubuska Dywizja Kawalerii Pancernej im. Króla Jana III Sobieskiego. Zarys dziejów. Żary: „Chroma”, 2005. ISBN 83-922412-3-1. Brak numerów stron w książce
Jerzy Kajetanowicz: Polskie wojska lądowe w latach 1945-1960. Toruń: „Europejskie Centrum Edukacyjne”, 2004. ISBN 83-88089-12-9. Brak numerów stron w książce
Jerzy Kajetanowicz. Związki taktyczne i oddziały polskich wojsk pancernych i zmechanizowanych w latach 1945–1970. Zmiany organizacyjne. „Zeszyty Naukowe WSOWL”. 2 (144), 2007. Wrocław: Wyższa Szkoła Oficerska Wojsk Lądowych. ISSN 1731-8157.