11 Dywizja Piechoty
11 Dywizja Piechoty (11 DP) to jednostka taktyczna piechoty ludowego Wojska Polskiego.
Formowanie
Na ziemi lubelskiej
11 Dywizja Piechoty była formowana dwukrotnie. Po raz pierwszy miało to miejsce w Krasnymstawie, na podstawie rozkazu Naczelnego Dowódcy Wojska Polskiego nr 41 z dnia 6 października 1944, przeznaczonej dla organizującej się 3 Armii Wojska Polskiego.
W skład dywizji wchodziły:
- …
Na podstawie rozkazu Naczelnego Dowódcy WP nr 59/org. z 19 listopada 1944, z powodu wstrzymania organizacji 3 Armii WP, zaniechano również formowania dywizji. Oddziały będące w trakcie formowania zostały przekazane innym jednostkom, a sprzęt oraz uzbrojenie zwrócono do składnic 1 Frontu Białoruskiego.
Na Ziemi Łódzkiej
Po raz drugi formowanie 11 Dywizji Piechoty rozpoczęto wiosną 1945 roku, w ramach planu rozbudowy armii. Zgodnie z rozkazem Naczelnego Dowódcy WP nr 58/org. z dnia 15 marca 1945, rozpoczęto tworzenie jednostek.
W skład dywizji wchodziły:
- …
Proces formowania dywizji zakończono 24 kwietnia 1945 roku. W trakcie formowania, dywizja była pod dowództwem Okręgu Wojskowego nr IV w Łodzi. 20 maja 1945 roku, po zakończeniu działań wojennych, dywizja opuściła tereny formowania. Nie brała udziału w walkach.
Lata powojenne
Po wojnie jednostki dywizji zostały włączone do 2 Armii WP, gdzie pełniły służbę graniczną nad Nysą Łużycką, uczestniczyły w akcjach rolnych oraz organizowały wysiedlenia osób narodowości niemieckiej oraz osadnictwo wojskowe. Saperzy zajmowali się rozminowywaniem kraju. W 1945 roku dowództwo i sztab miały siedzibę najpierw w Sommerfeld, a później w Żarach.
Przegrupowanie nad granicę zachodnią
Pod koniec maja 1945 roku dywizja przeszła marszem pieszym na granicę zachodnią, a trasa przebiegała przez Łódź, Kalisz, Jarocin, Kościan, Wolsztyn, Świebodzin, Słubice, Frankfurt nad Odrą. Jednostki artyleryjskie, w tym 33 pal i 14 dappanc oraz kompania karabinów maszynowych plot, przetransportowano na nowe miejsce stacjonowania pociągiem na trasie: Konstantynów – Gubin. Sztab dywizji osiedlił się w Lubsko. 12 czerwca 1945 roku dywizja przejęła zadania od 8 Dywizji Piechoty, zajmując strefę graniczną wzdłuż wschodniego brzegu Nysy Łużyckiej na odcinku: Ratzdorf – Gubin – Forst – Klein – Bademeusel – Badmuskau, z misją ochrony nowo wytyczonej polskiej granicy zachodniej.
Do służby granicznej dywizja przystąpiła w następującym ugrupowaniu:
- Sztab dywizji oraz jednostki dywizyjne stacjonowały w Lubsku.
- 38 pułk piechoty – od ujścia Nysy do Odry do Polanowic (sztab w Komorowie).
- 40 pułk piechoty – od Sadzarzewic do Zasiek (sztab w Brodach).
- 42 pułk piechoty – od Zasiek do Mużakowa (sztab w Tuplicach).
- 33 pułk artylerii lekkiej oraz 14 dywizjon artylerii przeciwpancernej stacjonowały w Komorowie (Gubinie).
Demobilizacja
Zgodnie z rozkazem organizacyjnym Naczelnego Dowództwa Wojska Polskiego nr 0305/Org. z dnia 10 listopada 1945 roku, dywizja przeszła na etaty pokojowe. Zgodnie z Rozkazem Dowódcy 11 DP nr 119 z dnia 9 listopada 1945, przeprowadzono demobilizację w jednostkach dywizji. Na podstawie Rozkazu NDWP nr 046 z dnia 27 lutego 1946, dokonano ponownej zmiany etatu. Wówczas dywizja liczyła około 4 000 żołnierzy. W październiku 1946 roku dywizja została zakwalifikowana do kategorii „C”, co skutkowało ponownym zmniejszeniem jej składów osobowych. Tylko 42 pp został zaszeregowany do kategorii „B” (brał udział w walkach z UPA w ramach Grupy Operacyjnej Wisła).
Skład i rozmieszczenie (1948)
Żołnierze dywizji
Dowódcy dywizji:
- 20 kwietnia 1945 – 10 sierpnia 1946 – płk Andrzej Czartoryski
- 27 listopada 1946 – maj 1947 – gen. bryg. Stanisław Daniluk-Daniłowski
- maj 1947 – 10 listopada 1947 – płk Zygmunt Bobrowski
- 1947-1948 – płk Zygmunt Huszcza
- 1948-1950 – płk Józef Sielecki
Przeformowanie
W marcu 1949 roku na bazie 11 Dywizji Piechoty, 6 pułku czołgów oraz 25 pułku artylerii pancernej, utworzono 11 Zmotoryzowaną Dywizję Piechoty, która weszła w skład 2 Korpusu Pancernego.
Dywizja przechodziła szereg reorganizacji i przemieszczeń. Jej obecna nazwa to: 11 Lubuska Dywizja Kawalerii Pancernej im. Króla Jana III Sobieskiego.
Przypisy
Bibliografia
Stanisław Komornicki: Wojsko Polskie: krótki informator historyczny o Wojsku Polskim w latach II wojny światowej. Regularne jednostki ludowego Wojska Polskiego: formowanie, działania bojowe, organizacja, uzbrojenie, metryki jednostek piechoty. T. 1. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1965.
Jerzy Kajetanowicz: Polskie wojska lądowe 1945-1960: skład bojowy, struktury organizacyjne i uzbrojenie. Toruń; Łysomice: Europejskie Centrum Edukacyjne, 2005. ISBN 83-88089-67-6.
Wiesław Mąsior: Dowódcy dywizji Wojska Polskiego. Profesjonalne Forum Wojskowe. Serwis-militarny.net, 2005. [dostęp 2018-02-05].
Kazimierz Sobczak (red.): Encyklopedia II wojny światowej. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1975.