11 Drezdeńska Dywizja Pancerna im. Jana III Sobieskiego
11 Drezdeńska Dywizja Pancerna im. Jana III Sobieskiego (11 DPanc) to związek taktyczny jednostek pancernych ludowego Wojska Polskiego.
W kwietniu 1963 roku, 11 Dywizja Zmechanizowana stacjonująca w Żaganiu została przekształcona w 11 Dywizję Pancerną, a jej etaty przyjęły status pokojowo-wojenny. W czasie pokoju dywizja była częścią Śląskiego Okręgu Wojskowego, a w czasie działań wojennych miała być włączona do 2 Armii.
30 września 1967 roku dywizja przyjęła tradycje 1 Korpusu Pancernego i zyskała nazwę „Drezdeńska”.
Na przełomie 1969 i 1970 roku dywizja została przekształcona na nowe etaty pokojowo-wojenne. Zmiany te obejmowały utworzenie pułku artylerii zamiast dywizjonu artylerii haubic oraz batalionu rozpoznawczego w miejsce kompanii rozpoznawczej. Na bazie batalionu transportowego, dywizyjnego punktu zaopatrzenia i piekarni polowej powstał batalion zaopatrzenia.
9 maja 1975 roku, podczas Apelu Zwycięstwa przed Grobem Nieznanego Żołnierza w Warszawie, I sekretarz KC PZPR, Edward Gierek, uhonorował sztandar dywizji Orderem Sztandaru Pracy I klasy.
21 września 1983 roku dywizja otrzymała imię Jana III Sobieskiego.
Na przełomie 1989 i 1990 roku dywizja przekształciła się w 11 Dywizję Zmechanizowaną, co wiązało się z rozformowaniem 3 Drezdeńskiego Pułku Czołgów Średnich w Żaganiu.
Struktura organizacyjna w 1989
W skład struktury organizacyjnej wchodziły:
- dowództwo i sztab – Żagań (JW 1588)
- 3 Drezdeński Pułk Czołgów Średnich – Żagań (JW 2646)
- 8 Drezdeński Pułk Czołgów Średnich – Żagań (JW 2702)
- 29 Pułk Czołgów Średnich im. płk Aleksandra Kowalskiego – Żagań (JW 2707)
- 42 Pułk Zmechanizowany – Żary (JW 3118)
- 33 Pułk Artylerii – Żary (JW 2821)
- 66 Pułk Artylerii Przeciwlotniczej – Bolesławiec (JW 1259), wcześniej w składzie dywizji był 19 Dywizjon Artylerii Przeciwlotniczej (JW 1260), na bazie którego utworzono 111 Pułk Artylerii Przeciwlotniczej w Zgorzelcu (JW 1260), rozformowany w 1981
- 10 Dywizjon Artylerii – Żary (JW 2628)
- 43 Dywizjon Artylerii Rakietowej – Żary (JW 3231)
- 9 Batalion Rozpoznawczy – Żagań (JW 2943)
- 11 Batalion Zaopatrzenia – Żagań (JW 2680)
- 11 Batalion Remontowy – Żagań (JW 2649)
- 16 Batalion Saperów – Żary (JW 2833)
- 34 Batalion Łączności – Żagań (JW 2920)
- 60 Batalion Medyczny – Specjalistyczna Przychodnia Lekarska – Żagań (JW 2006)
- 17 Kompania Chemiczna – Żagań (JW 2649CH)
- 17 Bateria Dowodzenia Szefa Artylerii – Żary (JW 2821D), wcześniej Żagań (JW 2646D)
- 30 Kompania Dowodzenia Szefa OPL – Żagań (JW 2707KD)
- Kompania Ochrony i Regulacji Ruchu – Żagań (JW 1588D)
Dowódcy
- gen. bryg. Zbigniew Zieleniewski (1963–1967)
- płk Wiesław Kociołek (1967–1968)
- gen. bryg. Witold Wereszczyński (1968–1973)
- gen. bryg. Józef Użycki (1973–1976)
- gen. bryg. Bolesław Matusz (1976–1984)
- płk dypl. Janusz Ornatowski (1984–1987)
- płk dypl. Adam Rębacz (1987–1988)
- płk dypl. Zygmunt Sadowski (1988–1990)
Przypisy
Bibliografia
Jerzy Kajetanowicz. Związki taktyczne i oddziały polskich wojsk pancernych i zmechanizowanych w latach 1945–1970. Zmiany organizacyjne. „Zeszyty Naukowe WSOWL”. 2 (144), 2007. Wrocław: Wyższa Szkoła Oficerska Wojsk Lądowych. ISSN 1731-8157.
Wiesław Chłopek, 11 Lubuska Dywizja Kawalerii Pancernej im. Króla Jana III Sobieskiego. Zarys dziejów, Wydawnictwo „Chroma”, Żary 2005, wyd. I, ISBN 83-922412-3-1.
Franciszek Puchała: Budowa potencjału bojowego Wojska Polskiego 1945-1990. Obszary szpiegowskich działań. Warszawa: Fundacja „Historia i Kultura”, 2013. ISBN 978-83-11-12800-2.