11 Brygada AL „Wolność”
11 Brygada AL „Wolność” była oddziałem Armii Ludowej, który został utworzony na mocy rozkazu Dowództwa Obwodu III AL z dnia 13 września 1944 roku. Jej skład osobowy tworzyli głównie żołnierze Armii Czerwonej, byli jeńcy wojenni, którzy uciekli z niewoli niemieckiej, a także dezerterzy z Ostlegionów, czyli wschodnich formacji współpracujących z III Rzeszą. Brygada operowała na obszarze Kielecczyzny aż do stycznia 1945 roku, kiedy to w ramach styczniowej ofensywy na ten teren wkroczyły regularne jednostki Armii Czerwonej.
Dzieje Brygady
Brygada została utworzona na podstawie rozkazu nr 57 Dowództwa Obwodu III Armii Ludowej z dnia 13 września 1944 roku. Na jej dowódcę wyznaczono st. lejtn. Stiepana Riaszczenkę, szefem sztabu został lejtn. Leonid Żłobin, a funkcję oficera politycznego pełnił lejtn. Wasyl Markitienko. Równocześnie z jej powstaniem, powstała także 10 Brygada AL „Zwycięstwo” oraz Zgrupowanie Radzieckie, którym dowodził płk Tierentij Nowak, ps. „Piotr”, a jego szefem sztabu był st. lejtn. Iwan Gonczarow.
W skład Brygady wchodziło około 300 osób, w większości zbiegłych z niewoli niemieckiej żołnierzy Armii Czerwonej. Około 15% jej stanu osobowego stanowili Polacy. Niektórzy z Rosjan wcześniej byli członkami 25 Pułku Piechoty AK, który został utworzony 15 lipca 1944 roku w specjalnej kompanii pod dowództwem mjr Mikołaja Cybulskiego, późniejszego szefa sztabu 10 Brygady AL „Zwycięstwo”. Odeszli oni z tej formacji 29 sierpnia 1944 roku. W Brygadzie działali również członkowie grup rozpoznawczo-dywersyjnych, m.in. pod dowództwem Anatolija Niewojta (który zginął 10 października 1944 roku) oraz Nikołaja Szyrakowa. Przybyli oni z Lubelszczyzny do Kielecczyzny jeszcze przed wyzwoleniem tego regionu przez Armię Czerwoną, z Centrum operacyjnego ppłk. Pielicha.
Obszar działalności Brygady obejmował kompleksy leśne Kielecczyzny, w tym lasy w rejonie Końskich i Przysuchy. Działalność partyzancka Brygady zakończyła się wraz z przybyciem na ten teren regularnych sił Armii Czerwonej 1 Frontu Ukraińskiego. Najprawdopodobniej większość rosyjskich żołnierzy Brygady po przejściu procedury filtracyjnej została włączona do regularnych jednostek Armii Czerwonej.
Przypisy
Bibliografia
- Hillebrandt Bogdan, Działania oddziałów i brygad partyzanckich Gwardii Ludowej i Armii Ludowej na Kielecczyźnie. Warszawa 1962.
- Hillebrandt Bogdan, Partyzantka na Kielecczyźnie, 1939-1945. Wyd. II, poprawione. Warszawa 1970.
- Skwarek Stefan, 1 Brygada AL im. Ziemi Kieleckiej. Warszawa 1977.
- [przew.] Kazimierz Sobczak: Polski ruch oporu 1939-1945. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1988. ISBN 83-11-07038-5.