11 Batalion Zaopatrzenia (11 bzaop) – jednostka logistyczna ludowego Wojska Polskiego oraz Sił Zbrojnych RP (JW Nr 2680).
W październiku 1944 roku, w Suchodołach, rozpoczęto formowanie 16 Samodzielnej Kompanii Transportu Samochodowego w ramach 11 Dywizji Piechoty. Jednostka miała być utworzona według sowieckiego etatu Nr 04/509 (ros. отдельная автотранспортная рота), który przewidywał 75 żołnierzy. W listopadzie tego samego roku, w związku z przerwaniem formowania 3 Armii, 11 DP została rozwiązana. Na dzień 15 listopada 1944 roku, stan ewidencyjny kompanii wynosił 4 oficerów i 34 szeregowców.
Wiosną 1945 roku podjęto ponowną próbę organizacji 11 Dywizji Piechoty, w ramach której utworzono 19 Samodzielną Samochodową Kompanię Podwozu. Proces tworzenia jednostki miał miejsce w garnizonie Łódź, na podstawie sowieckiego etatu Nr 04/559, który zakładał 70 żołnierzy oraz 47 samochodów. W maju tego roku, po zakończeniu formowania, stan ewidencyjny kompanii wyniósł 9 oficerów, 44 podoficerów oraz 89 szeregowców, co było dwukrotnie większe niż przewidywał etat. W kolejnych miesiącach pododdział przemieścił się wraz z dywizją na Ziemie Odzyskane, a nowym garnizonem kompanii stało się Lubsko. Tam, w listopadzie 1945 roku, kompania została przekształcona w 19 Samodzielny Pluton Samochodowy. Zgodnie z pokojowym etatem Nr 2/8 z 21 lipca 1945, pluton miał liczyć 40 żołnierzy, w tym trzy drużyny samochodowe, drużynę gospodarczą i warsztaty remontowe. W dniach 23-24 października 1945 roku pluton został przeniesiony do Żar, gdzie kwaterował w budynkach mieszkalnych przy ulicy Prybuskiej (obecnie Okrzei).
W marcu 1946 roku dywizja przeszła na etat dywizji piechoty typu „C”. Pluton stracił samodzielność i został włączony w struktury Dowództwa 11 DP. W czerwcu tego samego roku jednostka została przeniesiona do poniemieckich koszar przy ulicy Żagańskiej, które zwolniono przez jednostki Armii Czerwonej. W grudniu 1946 roku pluton został wyłączony z dowództwa i ponownie stał się samodzielnym pododdziałem. W październiku 1948 roku na bazie plutonu powstała Drużyna Samochodowa Dowództwa 11 Dywizji Piechoty.
Wiosną 1949 roku 11 DP została przekształcona w 11 Zmotoryzowaną Dywizję Piechoty, a jej niewielki pododdział transportowy w 44 Kompanię Samochodową. Jednostka zgodnie z etatem Nr 5/51 miała liczyć 47 żołnierzy. Latem 1950 roku dywizja przeszła na etat 11 Dywizji Zmechanizowanej, co oznaczało wprowadzenie etatu Nr 5/73 przy zachowaniu dotychczasowej liczby żołnierzy oraz przeniesienie do garnizonu Żagań, gdzie zajęła koszary przy ulicy Dworcowej. Z końcem 1952 roku w kompanii wprowadzono etat Nr 5/89 z liczbą 38 żołnierzy. Zgodnie z planem mobilizacyjnym „PM-1”, kompania miała utworzyć 44 Batalion Samochodowy według etatu wojennego Nr 05/42, przewidującego 392 wojskowych, 194 pojazdy samochodowe oraz 63 traktory. To oznaczało, że liczba żołnierzy w kompanii musiała wzrosnąć dziesięciokrotnie. W kolejnej wersji planu mobilizacyjnego „PM-53” założono, że w przypadku wojny na bazie 44 ksamoch powstanie 44 Pułk Samochodowo-Transportowy.
18 października 1955 roku, w garnizonie Żagań, w kompleksie koszarowym przy ulicy Szosa Żarska, na bazie 44 ksamoch sformowany został 76 Batalion Samochodowo-Transportowy według etatu Nr 5/171, liczący 89 żołnierzy i trzech pracowników cywilnych. W 1957 roku batalion przeniesiono do koszar przy ulicy Dworcowej w Żaganiu, znanych jako „Żagań-Miasto”. W styczniu 1962 roku jednostka została przemianowana na 76 Batalion Transportowy. W 1963 roku 11 DZ przekształciła się w 11 Drezdeńską Dywizję Pancerną, a 76 btransp uzyskał nowy etat. 22 grudnia 1963 roku dowódca 11 DPanc, gen. bryg. Zbigniew Zieleniewski, wręczył dowódcy batalionu sztandar. W październiku 1967 roku w struktury batalionu włączono 11 Dywizyjny Punkt Zaopatrzenia oraz 106 Piekarnię Polową. W następnym roku jednostka wzięła udział w operacji „Dunaj”.
W 1969 roku pododdział przekształcono w 11 Batalion Zaopatrzenia. W 1994 roku jednostka została przeniesiona do garnizonu Świętoszów. 11 listopada 1995 roku dowódca Śląskiego Okręgu Wojskowego, gen. dyw. Janusz Ornatowski, wręczył dowódcy batalionu nowy sztandar, ufundowany przez Społeczny Komitet Fundatorów Sztandaru. W 2001 roku batalion przeszedł reorganizację na etat Nr 29/304/0 i w tym samym roku został rozformowany.
Dowódcy
kpt. Szymon Szczybuk (1955-1957)
ppłk Henryk Łutczyk (1957-1960)
mjr Stanisław Kultys (1960-1963)
mjr Antoni Mucha (1963-1969)
mjr Dionizy Dolniak (1969-1972)
ppłk Janusz Wallis (1972-1980)
ppłk Edward Skwarek (1980-1988)
ppłk Antoni Biernacki (1988-1994)
ppłk dypl. Andrzej Guz (1994-1998)
mjr Grzegorz Koń (1998-1999)
mjr Wiesław Lechocki (1999-2001)
Zobacz też
Koszary – dzielnica Żar
Ordre de Bataille polskiej dywizji piechoty w 1945
Bataliony zaopatrzenia Wojska Polskiego
Jednostki samochodowe Wojska Polskiego
Przypisy
Bibliografia
Organizacja i działania bojowe Ludowego Wojska Polskiego w latach 1943-1945. Wybór materiałów źródłowych, tom I, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa 1958
Paweł P. Piotrowski, Śląski Okręg Wojskowy. Przekształcenia organizacyjne 1945-1956, Warszawa: Wydawnictwo TRIO, 2003, ISBN 83-88542-53-2, OCLC 830528040. Brak numerów stron w książce
Wiesław Chłopek, 11 Lubuska Dywizja Kawalerii Pancernej im. Króla Jana III Sobieskiego. Zarys dziejów, Wydawnictwo „Chroma”, Żary 2005, wyd. I, ISBN 83-922412-3-1
Jerzy Kajetanowicz, Polskie wojska lądowe w latach 1945-1960. Skład bojowy, struktury organizacyjne, uzbrojenie, Europejskie Centrum Edukacyjne, Toruń 2004, ISBN 83-88089-12-9