11 Batalion Medyczny im. gen. bryg. prof. Mariana Garlickiego (11 bmed) to pododdział wojskowej służby zdrowia w ramach Sił Zbrojnych RP (JW Nr 2182).
15 października 1944 roku, na mocy rozkazu nr 1 wydanego przez dowódcę 3 Armii, gen. dyw. Karola Świerczewskiego, rozpoczęto formowanie m.in. 11 Dywizji Piechoty, a w jej składzie znalazł się 13 Samodzielny Batalion Medyczno-Sanitarno (ros. 13-й польский отдельный медсанбат). Batalion powstawał w Suchodołach według sowieckiego etatu Nr 04/511 (ros. отдельный медико-санитарный батальон) i liczył 95 osób. Poczta polowa (ros. Войсковая часть полевая почта) miała numer 52179. Na 15 listopada 1944 roku stan ewidencyjny batalionu wynosił 31 żołnierzy, w tym 13 oficerów, 4 podoficerów oraz 14 szeregowych (32,6% stanu etatowego). 2 grudnia 1944 roku dowódca 3 Armii wydał rozkaz nr 023 o rozformowaniu armii, który dotyczył również 13 sbms. Szczegółową strukturę organizacyjną samodzielnego batalionu medyczno-sanitarnego przedstawiono w Ordre de Bataille polskiej dywizji piechoty w 1945.
Wiosną 1945 roku, zgodnie z planem rozbudowy Wojska Polskiego, przystąpiono do ponownego formowania 11 Dywizji Piechoty. 23 marca 1945 roku, w zastępstwie pułkownika Konstanty Karasiewicza, dowódca 11 DP wydał rozkaz Nr 01 o formowaniu dywizji, w której skład wchodził 8 Samodzielny Batalion Sanitarny. Pododdział organizował się w Łodzi na podstawie etatu Nr 04/561, licząc 92 ludzi i 13 samochodów. Jednostka otrzymała sowiecki numer poczty polowej 65624. Na początku maja 1945 roku stan ewidencyjny batalionu wynosił 80 żołnierzy (87% stanu etatowego), w tym 16 oficerów, 22 podoficerów i 42 szeregowców. W tym okresie jednostką dowodził major Edward Laudański, a dowódca baonu podlegał dowódcy dywizji przez szefa służby zdrowia, ppłk lek. Mieczysława Kowalskiego. Od 24 maja do 6 czerwca 1945 roku batalion w składzie 11 DP przemieszczał się z Łodzi nad Odrę i Nysę Łużycką, a po przegrupowaniu został rozlokowany w Lubsku. W lipcu 1945 roku batalion przejął szpital miejski w Lubsku, zapewniając opiekę medyczną również ludności cywilnej.
5 listopada 1945 roku dowódca 11 DP wydał rozkaz Nr 116 o przeformowaniu dywizji piechoty na etaty czasu pokojowego, co skutkowało całkowitym rozformowaniem 8 sbsan do 10 listopada 1945 roku.
W kwietniu 1952 roku przyjęto pierwszy powojenny plan mobilizacyjny „PM 1″, który zakładał, że po ogłoszeniu mobilizacji, 17 Pułk Moździerzy w Żaganiu miał sformować 11 Kompanię Sanitarną dla 11 Dywizji Zmechanizowanej.
2 kwietnia 1953 roku marszałek Konstanty Rokossowski zatwierdził plan mobilizacyjny „PM 53″, który również przewidywał utworzenie 11 Kompanii Sanitarnej dla 11 DZ, z 17 Pułkiem Artylerii Pancernej jako jednostką mobilizującą.
Jesienią 1955 roku 11 Dywizja Zmechanizowana została przeformowana na nowe etaty, a w ramach reorganizacji sformowano 60 Batalion Medyczno-Sanitarny (JW Nr 3935) według etatu Nr 2/196, który liczył 24 wojskowych i 20 pracowników cywilnych. Do 20 grudnia 1956 roku jednostka została rozformowana.
Latem 1963 roku 11 Dywizja Zmechanizowana przekształciła się w 11 Drezdeńską Dywizję Pancerną. 1 lipca 1963 roku, w garnizonie Żary, na bazie 42 Pułku Zmechanizowanego, powstał 60 Batalion Medyczny (JW 2006). Struktura organizacyjna batalionu medycznego w latach 80. XX wieku została opisana w: organizacja polskiej dywizji zmechanizowanej.
Latem 1968 roku jednostka brała udział w operacji „Dunaj”, gdzie w rejonie Jaromierza batalion utworzył dywizyjny punkt medyczny. W czerwcu 1969 roku jednostka została przeniesiona do garnizonu Żagań i zakwaterowana w koszarach przy ulicy Dworcowej.
6 kwietnia 1974 roku przy batalionie otwarto Specjalistyczną Przychodnię Lekarską. 30 kwietnia 1981 roku jednostka została przemianowana na 60 Batalion Medyczny – Specjalistyczna Przychodnia Lekarska. 9 sierpnia 1993 roku Minister Obrony Narodowej wpisał batalion do rejestru zakładów opieki zdrowotnej.
1 stycznia 1997 roku jednostka zmieniła nazwę na 11 Batalion Medyczny – Wojskowa Specjalistyczna Przychodnia Lekarska.
7 maja 2001 roku dowódca dywizji wydał rozkaz dotyczący reorganizacji 11 Dywizji Kawalerii Pancernej i zmiany podporządkowania niektórych jednostek organizacyjnych 4 Dywizji Zmechanizowanej. W wyniku tego rozkazu, do 31 grudnia 2001 roku sformowano 11 Batalion Medyczny (JW 2182) według etatu wojenno-pokojowego Nr 29/303/0. Latem 2004 roku jednostka została przeformowana na etat wojenno-pokojowy Nr BC/039/0. W styczniu 2005 roku batalion został przeniesiony do kompleksu koszarowego „Żagań-Las” przy ulicy Żarskiej.
1 kwietnia 2005 roku Minister Obrony Narodowej, po konsultacji z Komisją Historyczną ds. Symboliki Wojskowej, wprowadził odznakę pamiątkową, oznakę rozpoznawczą oraz proporczyk na beret 11 bmed.
1 sierpnia 2006 roku jednostka otrzymała imię swojego patrona, gen. bryg. prof. Mariana Garlickiego.
16 lutego 2007 roku, p.o. dowódcy 11 DKPanc, gen. bryg. Mirosław Rozmus, wydał rozkaz Nr Z-13 o rozformowaniu 11 Batalionu Medycznego. Zgodnie z tym rozkazem, dowódca 11 bmed rozformował jednostkę do 31 grudnia 2007 roku, a w jej miejsce w strukturze 11 Batalionu Dowodzenia sformowano Zespół Medyczny.
Dowódcy batalionu
kpt. Łagunowski (1945)
mjr Edward Laudański (1945)
mjr lek. Jerzy Ejmont (1945)
kpt. lek. Tadeusz Szynkarzyński (1963-1969)
mjr lek. Władysław Mielewczyk (1969-1974)
kpt. lek. Tadeusz Klekowski (1974-1975)
mjr lek. Krzysztof Wysokiński (1975-1981)
kpt. lek. Janusz Styczyński (1981-1991)
mjr mgr Adam Sikora (1991–2004)
mjr lek. Mariusz Borowiecki (2004-2007)
Przypisy
Bibliografia
Organizacja i działania bojowe Ludowego Wojska Polskiego w latach 1943–1945. Wybór materiałów źródłowych, tom I, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa 1958
Mieczysław Kowalski, Moi dowódcy 1918-1963, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1991, ISBN 83-08-02089-5.
Wiesław Chłopek, 11 Lubuska Dywizja Kawalerii Pancernej im. Króla Jana III Sobieskiego. Zarys dziejów, Wydawnictwo „Chroma”, Żary 2005, wyd. I, ISBN 83-922412-3-1.
Dziennik Urzędowy MON 2005-2006