11.09.01 – film wyprodukowany w 2002 roku z okazji rocznicy zamachów na World Trade Center oraz Pentagon. W projekcie wzięło udział jedenastu reżyserów z różnych państw. Każdy z nich miał za zadanie w ciągu 11 minut zaprezentować swoją interpretację wydarzeń, które miały miejsce w Nowym Jorku. Pomysłodawcą i producentem tego filmu jest Alain Brigand.
Fabuła
Historia nr 1 (Iran)
„God, Construction and Destruction” („Bóg, tworzenie i niszczenie”)
Reżyseria i scenariusz – Samira Makhmalbaf, zdjęcia – Ebrahim Ghafori, muzyka – Mohammad Reza Darvishi
Mieszkańcy irańskiej wsi z wielkim trudem czerpią wodę ze studni, sięgając daleko w głąb ziemi. W powietrzu unosi się niepokój związany z obawami przed amerykańskimi bombami. Krążą plotki o możliwym ataku USA na Afganistan, co wywołuje przerażenie wśród trzech milionów afgańskich uchodźców w Iranie. Niektórzy z nich w panice budują schrony przeciwatomowe z cegieł. Wśród nich znajduje się oburzona nauczycielka, która zwołuje dzieci do szkoły, obiecując im podręczniki. Udało jej się zebrać grupkę maluchów, z którymi rozpoczyna rozmowę na temat ostatnich dramatycznych wydarzeń na świecie. Dzieci wspominają o śmierci ojca jednego z nich podczas wykopywania studni oraz o ciotce, która została zasypana piaskiem i ukamienowana w Afganistanie. Żadne z dzieci nie zdaje sobie sprawy, że nauczycielka odnosi się do zamachów na wieże World Trade Center. Nauczycielka opowiada im o ludziach, którzy tam zginęli, co skłania dzieci do głośnego zastanawiania się, czy Bóg niszczy ludzi, aby stworzyć nowych na ich miejsce. Nie udaje im się jednak uczcić minutą ciszy pamięci ofiar. Nauczycielka postanawia wyjaśnić im, co to znaczy wieża, która może się nagle zawalić na ludzi. Prowadzi je pod komin cegielni, aby pokazać, jakie mogą być skutki zawalenia.
Historia nr 2 (Francja)
Reżyseria – Claude Lelouch, producent – Tania Zazulinsky, scenariusz – Claude Lelouch, Pierre Uytterhoeven
Głuchoniema Francuzka, oprowadzana przez amerykańskiego przewodnika po Nowym Jorku, nie tylko poznaje nowe miasto, ale także odkrywa miłość. Decyduje się zostać z nim w Nowym Jorku. Żyje w ciszy, podczas gdy on stara się przybliżyć jej świat dźwięków, do którego nie ma dostępu. Po roku obcość zaczyna dominować w ich związku. Jego męczy jej zazdrość o świat dźwięków, z którego nie może korzystać. W pewnym momencie ich kłótnia w migowym języku przybiera na sile. Rano wychodzi bez pożegnania, prowadząc kolejną grupę głuchoniemych po wieżach World Trade Center. Wzburzona, pisze do niego list pożegnalny. W tym samym czasie on stoi na progu ich domu, pokryty pyłem i wstrząśnięty wydarzeniami.
Historia nr 3 (Egipt)
Reżyseria i scenariusz – Jusuf Szahin, producenci – Gabriel Khoury i Marianne Khoury
Wstrząśnięty tragedią World Trade Center, egipski reżyser przeżywa w wyobraźni spotkanie z amerykańskim żołnierzem, który zginął w 1983 roku w Beirucie z rąk arabskiego terrorysty walczącego o wolną Palestynę. Palestyńskie kobiety krzyczą, że ich domy są niszczone. Terrorysta oskarża amerykańskich obywateli o wspieranie przemocy swojego rządu. Amerykańska rodzina cierpi z powodu straty syna w zamachu, a po 18 latach wciąż nie mogą go zapomnieć. Nie zdają sobie sprawy z jego miłości, która zdarzyła się tuż przed jego śmiercią, oraz z niespełnionego pragnienia poślubienia arabskiej dziewczyny.
Historia nr 4 (Bośnia i Hercegowina)
Reżyseria – Danis Tanović, producent – Cédomir Kolar, scenarzysta – Danis Tanović
Selma, od sześciu lat bezdomna, wciąż ma nadzieję na powrót do rodzinnego domu, który jest zagrożony podpaleniem przez Serbów. Szminką z darów dla uchodźców maluje na skrawkach materiałów hasła. Co miesiąc, 11 dnia, demonstruje z innymi członkami Stowarzyszenia Kobiet ze Srebrenicy na rynku, domagając się sprawiedliwości dla ofiar bośniackich muzułmanów zamordowanych przez Serbów. Z radia dochodzą wiadomości o ataku na World Trade Center. Siła tragedii związanej z zawaleniem się wież zdaje się przyćmiewać wydarzenia Srebrenicy. Zgaszone bośniackie kobiety, z opuszczonymi ramionami, siedzą bezsilnie obok radioodbiornika, słuchając emocjonalnych doniesień o dramacie Nowego Jorku. Potrzebują mężczyzny na wózku, który z plakatem z nazwiskami pomordowanych rusza na rynek, a za nim podążają wdowy i sieroty, trzymając w rękach to, co zostało po ich bliskich.
Historia nr 5 (Burkina Faso)
Reżyseria – Idrissa Ouédraogo, producent – Nicolas Cand, muzyka – Manu Dibango, Salif Keita
Na afrykańskim rynku słychać w radiu, jak ktoś krzyczy po francusku o upadku wież w Nowym Jorku. Afrykański nastolatek prosi ojca o pieniądze na zeszyty i leki dla jego matki, która została porzucona przez mężczyznę. Jej choroba zmusza chłopca do rezygnacji ze szkoły. Aby zdobyć pieniądze na leki, sprzedaje gazety. Zazdrości kolegom, którzy cieszą się nauką i zabawą. Pewnego dnia myśli, że w tłumie dostrzega twarz, która była na milionach gazet. Ożywia go myśl o nagrodzie za głowę Osamy bin Ladena. Wraz z kolegami podąża za muzułmaninem modlącym się o świcie, marząc o jego schwytaniu. Nagroda oznaczałaby dla niego powrót do szkoły, wyleczenie matki i pomoc całej Afryce w walce z AIDS, lecz muzułmanin znika w drzwiach lotniska.
Historia nr 6 (Wielka Brytania)
Reżyseria i scenariusz – Ken Loach, muzyka – Vladimir Vega
Chilijski emigrant w Londynie pisze list do rodziców osób, które zginęły pod gruzami wież World Trade Center. Wspomina o wspólnocie losu tych, którzy stracili bliskich, i o wspólnej dacie tragedii. Wtorek, 11 września. 11 IX 1973 roku Amerykanie wsparli juntę Pinocheta w ataku na demokratycznie wybrany rząd Allende, co przyczyniło się do śmierci prezydenta oraz 30 tysięcy innych Chilijczyków, którzy byli torturowani, zrzucani z samolotów, gwałceni i ostatecznie zabijani. Autor listu wyraża solidarność z ofiarami i oskarża rząd amerykański. Przywołuje swoje wspomnienia sprzed niemal 30 lat, gdy jako 20-latek był rozczarowany swoimi nadziejami. Zmuszony do emigracji, wciąż tęskni za swoją ojczyzną.
Historia nr 7 (Meksyk)
Reżyseria, scenariusz i produkcja – Alejandro González Iñárritu, muzyka – Osvaldo Golijov, Gustavo Santaolalla
Ciemność wypełniona ludzkimi głosami i krzykami. Rozpacz nagrana w centrali telefonicznej, zapisana na komórkach bliskich. Co pewien czas obraz ludzi powoli spadających z wysokości kilkudziesięciu pięter World Trade Center przerywa ten hałas. Ciemność znów powraca, wybuchając głosami. Ludzie wołają o pomoc, umierają, żegnają się. Nagle głosy milkną, gdy wieże się zawalają.
Historia nr 8 (Izrael)
Reżyseria – Amos Gitaï, producent – Laurent Truchot, scenariusz – Amos Gitaj, Marie-Jose Sanselme
11 września 2001 roku. Tel Awiw. Po wybuchu bomby wywołanym przez palestyńskiego samobójcę, policja w pośpiechu i chaosie stara się kierować akcją ewakuacji ulicy. Udziela pomocy rannym i wywozi ciała zabitych. Sprawdzają dachy i kosze na śmieci w poszukiwaniu kolejnych bomb. W akcji przeszkadza podekscytowana dziennikarka, która biega wśród ludzi z mikrofonem, bombardując ich pytaniami. Kobieta wpada w oburzenie, gdy odkrywa, że jej reportaż nie zostanie wyemitowany, ponieważ wszyscy są zbyt zajęci wydarzeniami w USA.
Historia nr 9 (Indie) – oparte na faktach
Reżyseria – Mira Nair, producent – Lydia Dean Pilcher, Emily Gardiner, scenariusz – Sabrina Dhawan
11 września, w dniu ataku na World Trade Center, zaginął 22-letni Mohammad. Jego rodzina modli się w przerażeniu, pokładając nadzieję w Allahu. Matka rozwiesza w mieście zdjęcia zaginionego syna, a sąsiedzi okazują współczucie. Z czasem obok strachu o los Mohammada pojawia się nieufność ze strony Amerykanów, którzy zaczynają postrzegać muzułmańską rodzinę jako wrogów. Ich dom zostaje poddany rewizji, a telefony dzwonią z informacjami o aresztowaniach wśród innych muzułmanów. W telewizji mówi się o Mohammadzie jak o poszukiwanym terroryście. Sąsiedzi zaczynają się odwracać od matki chłopca z wrogością. Na murach wiszą strzępy zerwanych fotografii z jego wizerunkiem. Po sześciu miesiącach Mohammad odnajduje się. Zidentyfikowano go w ciele jednego z tych, którzy pomagali w ratowaniu ludzi spod walących się wież World Trade Center.
Historia nr 10 (Stany Zjednoczone)
Reżyseria i scenariusz – Sean Penn, producent – Jon C. Scheide, muzyka – Michael Brook, Heitor Pereira
Stary mężczyzna budzi się w ciemności, narzekając na brak słońca. Krząta się po domu, ciągle rozmawiając z nieobecną żoną. Na łóżku układa znak jej obecności – świeżą sukienkę gotową do założenia. Skarży się jej, że kwiaty wysychają. Tak mija dzień za dniem w samotności, w złudzeniu, że życie toczy się dalej. 11 września śpi dłużej i budzi się dopiero, gdy na zewnątrz pojawia się światło słońca. Z radością dostrzega, że kwiaty żony zakwitły. Chce podzielić się tą radością z nią, przynosi je do łóżka i stawia obok pustej, leżącej na łóżku sukienki. Wtedy nagle dociera do niego pustka po zmarłej żonie. Z płaczem tuląc się do sukienki żony, przeżywa chwilę żalu. Na ekranie telewizora wieże World Trade Center rozpadają się, nie zauważone przez niego.
Historia nr 11 (Japonia)
Reżyseria – Shohei Imamura, producent – Catherine Dussart, scenarzysta – Daisuke Tengan, muzyka – Tarô Iwashiro
II wojna światowa. Do wioski wraca japoński żołnierz, Yukichi. Rodzina zmaga się z trudnościami, aby zaakceptować zmiany, jakie zaszły w ich bliskim pod wpływem okrucieństw wojny. Yukichi wrócił przekonany, że stał się wężem. Pewnego dnia, podczas karmienia, gryzie rękę osoby, która go karmi.
Obsada
Nagrody
2002 – „Special Prize” na Festiwalu Filmowym w Cannes
Linki zewnętrzne
Plakat filmowy