109 Eskadra „Dolina” (hebr. טייסת 109 ,טייסת העמק, trb. Ha’Emek) to myśliwska eskadra Sił Powietrznych Izraela, mająca swoją bazę w Ramat Dawid w Izraelu.
Historia
Eskadra została utworzona w lipcu 1951 roku i początkowo składała się z 25 samolotów myśliwsko-bombowych Mosquito FB.6, 6 samolotów rozpoznawczych Mosquito PR.XVI oraz 1 szkolno-treningowego Mosquito T III. W tym czasie jej siedzibą była baza lotnicza Hatzor.
Wkrótce ujawniono liczne problemy techniczne z samolotami Mosquito, co doprowadziło do tymczasowego rozwiązania eskadry w 1956 roku. W sierpniu tego samego roku eskadra została ponownie sformowana w bazie lotniczej Ramat Dawid, tym razem z 37 samolotami myśliwsko-bombowymi Mystère IVA. Niestety, nie udało się przeprowadzić szkolenia pilotów we Francji, w związku z czym zdecydowano się na wykorzystanie samolotów do bombardowania celów naziemnych. Eskadra brała udział w walkach w trakcie wojny sześciodniowej w 1967 roku, bombardując egipskie i syryjskie lotniska, takie jak: Arisz, Dżabal Libni, Bir Gifgafa, Bir Themada, Damaszek, Marj Riyal, Dumeir, Seikal oraz T4. W trakcie tych działań stracono 2 własne samoloty.
1 stycznia 1968 roku eskadra jako pierwsza w Izraelu otrzymała 24 samoloty szturmowe A-4H Skyhawk, które wzięły udział w operacji bombardowania bazy szkoleniowej Organizacji Wyzwolenia Palestyny w Jordanii w 1968 roku.
12 maja 1970 roku pilot Ezra Dotan z 109 Eskadry odniósł jako pierwszy na świecie zwycięstwo powietrzne, zestrzeliwując dwa syryjskie MiG-i-17 za pomocą rakiet klasy powietrze-powietrze.
W trakcie wojny Jom Kipur w 1973 roku samoloty A-4 Skyhawk z 109 Eskadry prowadziły ataki na arabskie jednostki od samego początku konfliktu, ponosząc przy tym znaczne straty. Większość strat była wynikiem ognia z systemów przeciwlotniczych oraz rakiet klasy ziemia-powietrze. Po wojnie przeprowadzono gruntowną modernizację samolotów, która obejmowała poprawę awioniki, instalacji elektrycznej oraz uzbrojenia.
20 lipca 1977 roku do służby w 109 Eskadrze wprowadzono 20 samolotów myśliwsko-bombardujących Kfir C-1 (Skyhawki zostały wówczas wycofane). W 1981 roku dodano nowsze wersje Kfir C-2 i C-7. Podczas wojny libańskiej w 1982 roku samoloty te bombardowały pozycje syryjskie oraz siły OWP w Libanie.
2 lipca 1991 roku eskadra zaczęła korzystać z 28 samolotów wielozadaniowych F-16C/D. Od 2005 roku używa się wyłącznie samolotów F-16D. W trakcie II wojny libańskiej w 2006 roku, samoloty 109 Eskadry brały udział w bombardowaniu celów Hezbollahu w południowym Libanie.
Wyposażenie
W skład wyposażenia 109 Eskadry wchodzą następujące samoloty:
- samoloty wielozadaniowe F-16D.
Przypisy
Linki zewnętrzne