107 mm górsko-juczny moździerz pułkowy wz. 1938
107 mm górsko-juczny moździerz pułkowy wz. 1938 (ros. 107-мм горно-вьючный полковой миномёт обр. 1938 г.) to radziecki moździerz o kalibrze 107 mm z czasów II wojny światowej.
Historia
W 1938 roku biuro konstrukcyjne nr 4, które prowadził B. Szawyrin, otrzymało zadanie stworzenia moździerza pułkowego dla nowo formowanych w Armii Czerwonej oddziałów strzelców górskich. W krótkim czasie powstał projekt oparty na wcześniejszej konstrukcji 82 mm moździerza batalionowego.
Prototyp moździerza był gotowy w lutym 1939 roku i otrzymał oznaczenie wz. 1938. Po przeprowadzeniu testów i potwierdzeniu jego efektywności, wprowadzono go do produkcji seryjnej. W latach 1940–1941 wyprodukowano łącznie 1574 sztuki tego typu moździerzy.
Konstrukcja
Moździerz składa się z trzech głównych części: lufy z zamkiem, podpory pod lufę (dwójnóg) oraz płyty oporowej.
W trybie marszowym moździerz był rozkładany i przewożony na specjalnej dwukołowej przyczepce. Istniała również druga przyczepka, która pełniła rolę jaszcza.
W trakcji konnej zestaw ten był holowany przez zaprzęg składający się z czterech koni. W przypadku trakcji mechanicznej wykorzystywano samochody GAZ-AAA, które mogły przewozić moździerz z wózkiem na skrzyni ładunkowej lub holować je za pojazdem.
Ze względu na przeznaczenie, moździerz można było rozłożyć na mniejsze elementy, co ułatwiało jego transport przez konie juczne. Cały zestaw, łącznie z zapasem amunicji, przewożony był przez dziewięć koni jucznych.
Użycie
Moździerze zaczęto wprowadzać do uzbrojenia w 1940 roku. Znalazły one zastosowanie w artylerii dywizyjnej radzieckich dywizji strzelców górskich oraz w niektórych dywizjach kawalerii, które były przystosowane do walk w górach. W 1944 roku utworzono górskie pułki moździerzy, które były wyposażone w ten typ moździerzy.
Bibliografia
Praca zbiorowa: 107-мм горно-вьючный полковой миномёт обр.1938 г. (107 ГВПМ-138) Руководство службы. Moskwa: Воениздат НКО СССР, 1941. (ros.). Brak numerów stron w książce
А. Иванов: Артиллерия СССР во второй мировой войне. Sankt Petersburg: Издательский дом „Нева”, 2003, s. 51. (ros.).
В. Ермаков, Г. Николаева. Огневая мощъ малой артиллерии. „Моделист-Конструктор”, s. 26-32, lipiec 2006. Moskwa: ЗАО «Редакция журнала «Моделист-конструктор». ISSN 0131-2243. (ros.).