106 Dywizja Piechoty Armii Krajowej
106 Dywizja Piechoty Armii Krajowej to jedna z jednostek piechoty w strukturze Armii Krajowej.
Struktura organizacyjna
Zgodnie z planem Akcji „Burza”, zawartym w rozkazie z września 1942 roku, oddziały partyzanckie miały być organizowane na podstawie Ordre de Bataille Wojska Polskiego sprzed 1 września 1939 roku.
W wyniku działań mających na celu odtworzenie przedwojennych jednostek wojskowych, w 1944 roku powstała 106 Dywizja Piechoty AK, która została utworzona w Okręgu Kraków i składała się z:
- 112 pułku piechoty AK Ziemi Miechowskiej (krypt. „Mleczarnia”; dowódca kpt. Kamil Gudowski ps. „Mak”),
- 116 pułku piechoty AK Ziemi Olkuskiej,
- 120 pułku piechoty AK Ziemi Pińczowskiej (krypt. „Kawiarnia”; dowódca kpt. Roman Zawarczyński ps. „Sewer”).
Dowódcą dywizji był Bolesław Nieczuja-Ostrowski, a jego zastępcą cichociemny Antoni Iglewski.
Działania wojenne
106 Dywizja Piechoty AK prowadziła wiele działań partyzanckich na obszarze Małopolski i Kielecczyzny. Jednostka ta aktywnie uczestniczyła w realizacji Planu „Burza”. Działalność 106 Dywizji przyczyniła się do zniszczenia znacznych sił okupanta oraz do powstania, latem 1944 roku, na terenach ziemi proszowickiej i pińczowskiej, tzw. Republiki Pińczowskiej. Mimo że Pińczów został wyzwolony spod niemieckiej okupacji przez partyzantów 22 lipca 1944 roku, Armia Krajowa kontynuowała działalność w konspiracji, a dopiero na podstawie rozkazu kpt. Zawarczyńskiego na obszarze miasta wystąpiła jawnie. Wśród oficerów dywizji byli m.in. kpt. Władysław Stepokura oraz mjr Roman Zawarczyński.
Upamiętnienie
Jedna z ulic w Miechowie nosi nazwę 106 Dywizji Piechoty AK.
Co roku w Proszowicach organizowany jest marsz pamięci żołnierzy z Kompanii „Dominika”, która wchodziła w skład 106 Dywizji Piechoty. Żołnierze ci walczyli z okupantem w ramach działań partyzanckich oraz realizacji Planu „Burza”.
Przypisy
Bibliografia
Andrzej Kozera, Zdzisław Antolski: Republika Pińczowska 1944. Kielce: 2002. ISBN 83-89027-05-4.
Marek Ney-Krwawicz, Struktura Organizacyjna Armii Krajowej, „Mówią wieki” nr 9/1986.