100 mm armata morska wz. 1891 Canet
Jest to typ francuskich armat morskich, które zostały zaprojektowane w zakładach Schneider et Cie i produkowane w czterech wersjach: Modèle 1889, Modèle 1891, Modèle 1895 oraz Modèle 1897. Armaty te były głównie wykorzystywane przez marynarkę francuską oraz rosyjską.
Armata charakteryzowała się lufą o długości względnej L/45 (45 kalibrów) i miała zamek śrubowy, otwierany w lewą stronę. W 1916 roku armaty przeszły modernizację, polegającą na obróceniu lufy o 180°, co spowodowało, że zespół oporopowrotny znalazł się na górze. To umożliwiło zwiększenie kąta podniesienia do 35°, co z kolei poprawiło donośność. Strzelały one nabojami rozdzielnego ładowania, a masa pocisku wynosiła 13,5 kg.
Użycie
Polska
W 1924 roku polska Marynarka Wojenna zakupiła dwie armaty wzoru 1891 za kredyt we Francji, które dostarczono w styczniu 1925 roku. Zainstalowano je na rufie kanonierek ORP „Generał Haller” oraz ORP „Komendant Piłsudski”, jednak okazały się zbyt ciężkie, co negatywnie wpłynęło na stabilność okrętów. Dlatego prawdopodobnie w 1926 roku zostały zdemontowane i ostatecznie wymienione na armaty 75 mm wz. 97. Następnie armata ta została zamontowana na lądzie (Kępa Oksywska), gdzie do 1939 roku pełniła rolę baterii artylerii nadbrzeżnej – bateria „Canet”. Podczas kampanii wrześniowej jedna z armat została zniszczona już 1 września 1939 w wyniku nalotu niemieckiego lotnictwa. Druga armata służyła do ostrzeliwania niemieckich sił trałowych oraz pozycji lądowych aż do wyczerpania amunicji, co miało miejsce 19 września 1939.
Przypisy
Bibliografia
Waldemar Nadolny: Artyleria okrętowa. Edipresse Polska S.A., 2018, seria: Wielki Leksykon Uzbrojenia. Wrzesień 1939. Tom 143. ISBN 978-83-8117-386-5.
