Postulat 100% energii odnawialnej
Postulat dotyczący osiągnięcia 100% energii odnawialnej zyskał na znaczeniu w kontekście globalnego ocieplenia oraz innych problemów ekologicznych, takich jak zanieczyszczenie powietrza, jak również wyzwań gospodarczych, w tym wyczerpywania się surowców energetycznych nieodnawialnych. Zwiększenie wykorzystania odnawialnych źródeł energii postępuje znacznie szybciej, niż ktokolwiek mógłby się spodziewać. Międzyrządowy Zespół ds. Zmian Klimatu stwierdził, że istnieje niewiele technologicznych barier w integracji portfela technologii odnawialnych źródeł energii, co pozwoli na zaspokojenie większości globalnego zapotrzebowania na energię. Mark Z. Jacobson podkreśla, że możliwe jest, aby do 2030 roku cała nowa produkcja energii pochodziła z windy, energii słonecznej oraz energii wodnej, a istniejący system dostaw energii elektrycznej mógłby zostać całkowicie zastąpiony do 2050 roku. Jacobson zauważa, że przeszkody w realizacji planu 100% energii odnawialnej są „głównie społeczne i polityczne, a nie technologiczne lub ekonomiczne”. Koszty energii z wiatru, słońca i wody powinny być porównywalne do obecnych kosztów energii. Europejska Rada ds. Energii Odnawialnej (EREC) wskazuje, że Unia Europejska może do 2050 roku zmniejszyć emisję gazów cieplarnianych o ponad 90%, jeśli cała produkcja energii zostanie przestawiona na źródła odnawialne.
Przykłady krajów osiągających 100% OZE
Na poziomie krajowym postulat 100% energii elektrycznej z OZE został zrealizowany (lub był bliski realizacji) w krótszym czasie do stycznia 2018 roku:
- Dania – w dniach 9/10 lipca 2015 roku osiągnięto poziom 140% całkowitego zapotrzebowania.
- Islandia – stabilnie zapewnia sobie 100% energii elektrycznej oraz ponad 80% energii pierwotnej z OZE, planując również sprzedaż odnawialnej energii elektrycznej do Wielkiej Brytanii.
- Kenia – na początku 2020 roku miała 97% energii elektrycznej z OZE, z dużym prawdopodobieństwem osiągnięcia 100% w tym samym roku.
- Kostaryka – w 2017 roku przez 300 dni korzystała w 100% z różnych źródeł OZE.
- Niemcy – 1 maja 2018 roku energia odnawialna po raz pierwszy w historii tego kraju zapewniła przez dwie godziny ponad 100% energii elektrycznej.
- Portugalia – przez 107 godzin w dniach 7–11 maja 2016 roku osiągnięto 100% miksu OZE.
Przywódcy rynku, tacy jak IKEA, Apple, Google oraz Visa, również wdrożyli postulat 100% OZE.
Raporty dotyczące realizacji systemu energetycznego
Wiele raportów analizuje możliwości stworzenia systemu energetycznego opartego na efektywności energetycznej oraz magazynowaniu energii z 100% energią odnawialną, w tym:
- „Energy system analysis of 100% renewable energy systems – The case of Denmark in years 2030 and 2050”
- „Putting the EU on Track for 100% Renewable Energy”
- „Energy [R]evolution report”
- „Transition to a fully sustainable global energy system”
- „100% energii ze źródeł odnawialnych do roku 2050?”
Krytyka ze strony środowiska akademickiego
Autorzy scenariuszy dotyczących 100% OZE spotykają się z krytyką w kręgach akademickich. Głównym zarzutem jest to, że scenariusze te są zbyt uproszczone i odnoszą się głównie do energii elektrycznej, a nie do energii pierwotnej. Ignorując energię jądrową, często z przyczyn pozanaukowych, autorzy znacząco zaniżają prognozy dotyczące przyszłego zapotrzebowania na energię, co stawia ich w opozycji do bardziej wiarygodnych prognoz. W raporcie IPCC SREEN przeanalizowano 164 scenariusze rozwoju OZE, z których ponad połowa wskazuje na około 27% udział OZE w zapotrzebowaniu na energię pierwotną. Udział energii odnawialnej w globalnym bilansie energetycznym różni się znacznie w zależności od scenariusza. Większość scenariuszy przewiduje, że udział OZE przekroczy 17% w 2030 roku, a wzrośnie do ponad 27% w 2050 roku. Scenariusze z najwyższymi udziałami OZE osiągają około 43% w 2030 roku i 77% w 2050 roku. Innymi słowy, OZE prawdopodobnie odegra znacznie większą rolę (zarówno w liczbach bezwzględnych, jak i względnych) w globalnym systemie energetycznym w przyszłości niż obecnie. Sven Teske, autor jednego ze scenariuszy przewidującego 77% udział OZE w zapotrzebowaniu na energię pierwotną w 2050 roku, jest aktywistą Greenpeace, a jego prace mają ograniczoną wartość naukową.
Jedna z publikacji Marka Z. Jacobsona spotkała się z szeroką krytyką w środowisku naukowym. 21 autorów, w tym czołowi klimatolodzy, tacy jak Ken Caldeira i James Hansen, oraz eksperci w dziedzinie OZE, jak C. Clack, skrytykowali go za szereg nierealistycznych założeń, takich jak wielokrotne przewymiarowanie mocy generatorów energii wodnej. Zamiast odpowiedzieć na podnoszone zarzuty, Jacobson pozwał autorów krytykujących go oraz czasopismo PNAS o naruszenie dóbr osobistych, co spotkało się z dużą krytyką. Ostatecznie, pod presją środowisk akademickich i opinii publicznej, pozew został wycofany.