10 złotych 1965 Kolumna Zygmunta
Moneta dziesięciozłotowa, znana jako Kolumna Zygmunta, została wprowadzona do obiegu 15 lipca 1965 roku na mocy zarządzenia z 15 maja 1965 roku (M.P. z 1965 r. nr 25, poz. 123). Została wycofana z obiegu 1 stycznia 1978 roku zgodnie z zarządzeniem Ministra Finansów z dnia 21 maja 1977 roku (M.P. z 1977 r. nr 14, poz. 79).
Moneta ta była jedną z dwóch monet obiegowo-okolicznościowych stworzonych z okazji siedemsetlecia Warszawy. Drugą monetą była dziesięciozłotówka z wizerunkiem Warszawskiej Nike. Obie monety trafiły do obiegu w tym samym dniu.
Awers
Na awersie umieszczono godło – orła bez korony, pod którym znajduje się rok 1965. Dookoła widnieje napis „POLSKA RZECZPOSPOLITA LUDOWA”, a pod łapą orła znajduje się znak mennicy w Warszawie.
Rewers
Rewers monety ozdobiony jest wizerunkiem warszawskiej Kolumny Zygmunta III Wazy. U góry znajdują się lecące ptaki, a po obu stronach kolumny umieszczono napis „10 ZŁOTYCH”. Na dole widnieje napis „VII WIEKÓW WARSZAWY”.
Nakład
Monetę wybito w Mennicy Państwowej z miedzioniklu. Jej średnica wynosi 31 mm, a masa to 12,9 grama. Moneta posiada rant ząbkowany, a jej nakład wyniósł 2 000 000 sztuk, według projektu Jerzego Jarnuszkiewicza.
Opis
Dziesięciozłotówka z Kolumną Zygmunta była jedną z trzynastu dziesięciozłotówek obiegowych z okolicznościowym wizerunkiem, które były bite w latach 1964–1972 w Mennicy Państwowej. Monety te występowały w dwóch średnicach:
- 31 mm (1964–1965), 4 typy
- 28 mm (1966–1972), 9 typów
Okolicznościowe dziesięciozłotówki z lat 1964–1972, w tym ta z Kolumną Zygmunta, były jeszcze w pierwszej połowie lat 70. XX wieku powszechnie w obiegu, ponieważ stanowiły ponad 17% całej emisji wszystkich dziesięciozłotówek w obiegu (w roku 1973).
Moneta została wycofana przez NBP w związku z systemową redukcją średnicy dziesięciozłotówek do 25 mm w związku z wprowadzeniem monet o nominale 20 złotych i średnicy 29 mm.
Powiązane monety
Z tej samej okazji wybito również okolicznościową dziesięciozłotówkę z Warszawską Nike oraz monety próbne kolekcjonerskie w miedzioniklu, z wypukłym napisem „PRÓBA”:
- Warszawska Syrenka VII WIEKÓW WARSZAWY (nakład 30 120 sztuk)
- Warszawska Syrenka SIEDEMSET LAT WARSZAWY (nakład 30 100 sztuk)
W 1966 roku, z tą samą grafiką rewersu, wybito inną okolicznościową dziesięciozłotówkę na krążku miedzioniklowym o zmniejszonej średnicy do 28 mm. Pomimo napisów odnoszących się do wieku miasta, moneta ta upamiętniała w rzeczywistości dwusetną rocznicę założenia Mennicy Warszawskiej, co było podane na rancie wklęsłym napisem.
Dziesięciozłotówka Kolumna Zygmunta z 1965 roku o średnicy 31 mm jest często nazywana wśród kolekcjonerów „dużą kolumną”, w przeciwieństwie do monety z 1966 roku, która ma średnicę 28 mm i nosi potoczną nazwę „mała kolumna”.
Wersje próbne
Istnieją wersje próbne tej monety z serii próbnej w niklu z wypukłym napisem „PRÓBA”, wybite w nakładzie 500 sztuk oraz wersja próbna technologiczna, z takim samym wypukłym napisem „PRÓBA”, w miedzioniklu, w nakładzie 20 sztuk.