10 złotych 1964 Kazimierz Wielki
Moneta 10 złotych 1964 Kazimierz Wielki to dwie dziesięciozłotowe monety okolicznościowe, które zostały wprowadzone do obiegu 15 kwietnia 1964 roku na mocy zarządzenia z 18 marca 1964 roku (M.P. z 1964 r. nr 19, poz. 85). Zostały one wycofane 1 stycznia 1978 roku na podstawie zarządzenia Ministra Finansów z dnia 21 maja 1977 roku (M.P. z 1977 r. nr 14, poz. 79), a ich emisja miała miejsce z okazji sześćsetlecia Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie.
Obie 10-złotówki są niemal identyczne, z wyjątkiem sposobu wykonania napisu na rewersie. Jednak w zestawieniach Narodowego Banku Polskiego oraz w katalogach numizmatycznych z przełomu XX i XXI wieku monety te są klasyfikowane jako odrębne pozycje okolicznościowe. Zauważalna różnica w rysunku rewersu polega na umiejscowieniu monogramu projektanta – w wersji z wypukłymi napisami widnieje on w kółkach, zaś w wersji z wklęsłymi – w rombach.
Na monetach nie ma znaku mennicy.
Awers
Na awersie znajduje się w centralnym punkcie godło – stylizowany orzeł bez korony. Wokół niego umieszczono napis „POLSKA RZECZPOSPOLITA LUDOWA”, a na dole widnieje napis „ZŁ 10 ZŁ”.
Rewers
Rewers monety przedstawia koronowany profil Kazimierza Wielkiego. W tle znajduje się napis „SZEŚĆSETLECIE UNIWERSYTETU JAGIELLOŃSKIEGO 1364 1964”, a poniżej profilu króla umieszczono napis „KAZIMIERZ WIELKI”.
Nakład
Monety były bite w Mennicy Państwowej z miedzioniklu, mają średnicę 31 mm, masę 12,9 grama oraz ząbkowany rant. Łączny nakład wyniósł 2 611 539 sztuk z wklęsłymi napisami oraz 2 610 100 sztuk z napisami wypukłymi, według projektu Wacława Kowalika.
Opis
Dziesięciozłotówki z wizerunkiem Kazimierza Wielkiego były pierwszymi okolicznościowymi monetami obiegowymi w okresie PRL. Okolicznościowe dziesięciozłotówki były bite w latach 1964–1972 w dwóch średnicach:
- 31 mm (1964–1965), 4 typy
- 28 mm (1966–1972), 9 typów
Na początku lat 70. XX wieku, monety okolicznościowe z lat 1964–1972, w tym te z Kazimierzem Wielkim, były dość powszechnie spotykane w obiegu, stanowiąc ponad 17% całkowitej emisji wszystkich dziesięciozłotówek w obiegu w 1973 roku.
Monety zostały wycofane z obiegu przez NBP w wyniku systemowej redukcji średnicy dziesięciozłotówek do 25 mm, co miało związek z wprowadzeniem monet o nominale 20 złotych i średnicy 29 mm.
Powiązane monety
Z tej samej okazji, jako monetę próbną kolekcjonerską w miedzioniklu, z wklęsłym napisem „PRÓBA”, wybito konkurencyjny projekt dziesięciozłotówki z Kazimierzem Wielkim, znany jako „Kazimierz Wielki na tronie”, w nakładzie 30 000 sztuk. W obiegu pojawiają się również egzemplarze bez napisu PRÓBA.
Wersje próbne
Dla monet z wypukłymi napisami na rewersie istnieją wersje próbne z wypukłym napisem PRÓBA na awersie, bite w:
- niklu (nakład 500 sztuk wg NBP)
- miedzioniklu
- z rantem 180-ząbkowym (nakład 24 sztuki wg NBP)
- z rantem 200-ząbkowym (nakład 25 sztuk wg NBP)
- z rantem 240-ząbkowym (nakład 25 sztuk wg NBP)
Dla monet z wklęsłymi napisami na rewersie istnieją wersje próbne z wypukłym napisem PRÓBA na awersie, bite w:
- niklu (nakład 500 sztuk wg NBP)
- tombaku (nakład 5 sztuk wg Mennicy Polskiej)
- miedzioniklu
- z rantem 180-ząbkowym (nakład 25 sztuk wg NBP)
- z rantem 200-ząbkowym (nakład 25 sztuk wg NBP)
- z rantem 240-ząbkowym (nakład 25 sztuk wg NBP)
- brązalu typ A (nakład 30 sztuk wg NBP, 43 sztuki wg Mennicy Polskiej)
- brązalu typ B (nakład 30 sztuk wg NBP, 43 sztuki wg Mennicy Polskiej)
- brązalu typ C (nakład 30 sztuk wg NBP, 43 sztuki wg Mennicy Polskiej)
- nowym srebrze (nakład 30 sztuk wg NBP, 53 sztuki wg Mennicy Polskiej)
- moneta próbna skasowanego stempla z napisem na rancie: DWADZIEŚCIA LAT POLSKI LUDOWEJ oraz wypukłym napisem PRÓBA na awersie w tombaku i nowym srebrze