10 Szpital Okręgowy

10 Szpital Okręgowy to jednostka organizacyjna służby zdrowia Wojska Polskiego w II Rzeczypospolitej.

Głównym celem 10 Szpitala Okręgowego w Przemyślu było leczenie żołnierzy oraz osób uprawnionych do korzystania z wojskowej opieki zdrowotnej w Okręgu Korpusu nr X. Szpital posiadał ambulatoria: dentystyczne, chirurgiczne, okulistyczne, laryngologiczne oraz ogólną przychodnię dla pacjentów. Komendant szpitala miał uprawnienia dowódcy pułku.

1 października 1928 roku dokonano redukcji szpitala o 100 łóżek poprzez likwidację jego filii w Lipowicy.

1 lipca 1931 roku Minister Spraw Wojskowych przyłączył kadrę 10 batalionu sanitarnego do Szpitala Okręgowego Nr X w Przemyślu, nie zmieniając jego nazwy ani zadań, a także zwiększając liczbę personelu.

Struktura organizacyjna

Organizacja szpitala w 1923 roku obejmowała:

  • komendanta, kancelarię i komisję gospodarczą,
  • oficera administracji budynków i magazynów,
  • oddziały chorych oraz pracownie kliniczne: chorób wewnętrznych, zakaźny, chirurgiczny, ginekologiczny, dermatologiczny, neurologiczny, okulistyczny i laryngologiczny,
  • pracownię bakteriologiczną,
  • pracownię rentgenowską,
  • prosektorium,
  • ambulatorium dentystyczne,
  • apteka okręgowa,
  • trzy plutony obsługi sanitarnej.

Szpital dysponował 600 łóżkami.

Kadra szpitala

Komendanci szpitala:

  • płk lek. Józef Topolnicki (1923 – 1924 → komendant Szpitala Okręgowego Nr II),
  • płk lek. Mieczysław I Staszewski (1924),
  • ppłk lek. Ludwik Sojka (od XI 1927),
  • ppłk lek. Karol Zamojski (X 1931 – XII 1932 → szef sanitarny DOK X),
  • płk lek. dr Franciszek Bałaszeskul (XII 1932 – VI 1934 → szef sanitarny DOK X),
  • ppłk lek. dr Jan Pióro (VI 1934 – 1938 → szef sanitarny DOK X),
  • ppłk lek. dr Stanisław I Orłowski (1938 – 1939).

Obsada personalna i struktura w marcu 1939 roku:

Ostatnia „pokojowa” obsada personalna szpitala:

  • komendant szpitala – ppłk lek. dr Stanisław I Orłowski,
  • pomocnik komendanta szpitala – ppłk lek. dr Władysław Twaróg,
  • rezerwa personalna szpitala – mjr lek. dr Jan Boroń (†1940 Charków),
  • rezerwa personalna szpitala – kpt. pdsc dr Czesław Gawlikowski,
  • starszy ordynator oddziału chirurgicznego – mjr dr Adolf II Wasilewski,
  • starszy ordynator oddziału wewnętrznego – mjr lek. dr Stanisław Wojtkowicz-Pawłowicz,
  • ordynator oddziału – kpt. lek. dr Maciej Łaniewski (†1940 Charków),
  • starszy ordynator oddziału uszno-gardłowego – ppłk dr Stanisław Albert Brończyk,
  • ordynator oddziału skórno-wenerycznego – kpt. dr Tadeusz Adam Pasieczny,
  • starszy ordynator oddziału psychiatrycznego – mjr lek. dr Józef III Pająk (→ komendant szpitala polowego nr 503 dla 23 DP),
  • kierownik pracowni rentgenowskiej – mjr lek. dr Józef Borecki (→ szef służby zdrowia 3 Brygady Górskiej),
  • kierownik pracowni bakteriologicznej – mjr dr Teodat Sieniuszkiewicz-Ilnicki,
  • kierownik apteki – por. mgr Tadeusz Stefan Nowakowski,
  • praktyka szpitalna – por. mgr Bogusław Dybiec (†1940 Katyń),
  • pomocnik komendanta ds. gospodarczych – kpt. Józef Profic,
  • oficer gospodarczy – kpt. int. Zenon Piasecki,
  • dowódca plutonu gospodarczego – chor. Stanisław Bronisław Gąsiorowski,
  • kapelan – kpl. ks. Apoloniusz Stanisław Gliński.

Kadra zapasowa 10 Szpitala Okręgowego:

  • komendant kadry – ppłk lek. dr Władysław Twaróg,
  • lekarz kadry – kpt. lek. Piotr Gościło,
  • oficer mobilizacyjny – kpt. san. Michał Marian Pokora (†1940 ULK),
  • oficer ewidencji personalnej – por. san. Tadeusz Chriń (†1940 ULK),
  • oficer materiałowy – por. mgr Tadeusz Michał Krzyżanowski,
  • zastępca oficera materiałowego – por. piech. Wacław Kamieński,
  • dowódca kompanii szkolnej – kpt. san. Edward Kielar (†1940 ULK),
  • dowódca I plutonu kompanii szkolnej – por. san. Jan Ryszard Urbański (†1940 ULK).

Żołnierze Szpitala – ofiary zbrodni katyńskiej:

Biogramy zamordowanych można znaleźć na stronie internetowej Muzeum Katyńskiego.

Uwagi:

Przypisy:

Bibliografia:

Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2018-03-22].

Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.

Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.

Karol Firich, Stanisław Krzysik, Tadeusz Kutrzeba, Stanisław Müller, Józef Wiatr: Almanach oficerski na rok 1923/24. T. 2. Warszawa: Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy, 1923.

Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.