10 Oddział Ochrony Pogranicza

10 Oddział Ochrony Pogranicza

10 Oddział Ochrony Pogranicza to zlikwidowana jednostka w strukturze Wojsk Ochrony Pogranicza, która pełniła służbę na granicy polsko-czechosłowackiej.

Formowanie i zmiany organizacyjne

10 Oddział Ochrony Pogranicza JW 2219 (zgodnie z Zarządzeniem SzSG Nr 053/Org. z dnia 30 marca 1946) został utworzony w grudniu 1945 roku z żołnierzy 2, 6 i 13 Dywizji Piechoty oraz 4 Brygady Pancernej. Powstanie jednostki oparto na rozkazie NDWP nr 0245/org. z dnia 13 września 1945, według etatu Nr 8/8-B, w składzie pięciu komendantur odcinków oraz 25 strażnic, z ogólną liczbą 2507 żołnierzy i 23 pracowników kontraktowych. Sztab oddziału miał swoją siedzibę w Koźlu (Pszczyna), Rybniku oraz Gliwicach, przy ul. Nowotki, obecnie znanej jako Daszyńskiego 54/56. Jednostka podlegała IV Śląskiemu Okręgowi Wojskowemu. Organizację Oddziału nadzorował mjr Aleksander Dołgow, oficer Armii Radzieckiej, który pełnił służbę w Wojsku Polskim. Proces formowania oddziału rozpoczęto 20 września 1945 roku.

Na podstawie rozkazu Nr 0153/Org. Naczelnego Dowódcy WP z dnia 21 września 1946 roku, jednostka została przeorganizowana, co doprowadziło do utworzenia 10 Katowickiego Oddziału Wojsk Ochrony Pogranicza.

Skład organizacyjny

Skład organizacyjny 10 Oddziału Ochrony Pogranicza przedstawiony został w publikacji: Sławomir Żurawlow: Pododdziały Ochrony Pogranicza w Jaworzynce, Istebnej i Koniakowie – Rys historyczny 1922–2008, s. 38.

Dowództwo, sztab oraz pododdziały dowodzenia:

  • Grupa Manewrowa (177 żołnierzy).
  • 44 komenda odcinka – Ustroń
  • 45 komenda odcinka – Cieszyn
  • 46 komenda odcinka – Racibórz
  • 47 komenda odcinka – Głubczyce
  • 48 komenda odcinka – Prudnik

Oddział dysponował ośmioma przejściowymi punktami kontrolnymi (PPK):

  • Cieszyn – kolejowy i drogowy
  • Zebrzydowice – kolejowy
  • Rudyszwałd – kolejowy
  • Krzanowice – kolejowy
  • Pilszcz – kolejowy
  • Głubczyce – kolejowy
  • Głuchołazy – kolejowy

Jednostka odpowiedzialna była za ochronę odcinka granicy o długości 291 km, od miejscowości Zwardoń do Paczkowa.

Wydarzenia

W maju 1946 roku żołnierze 10 Oddziału Ochrony Pogranicza przeprowadzili akcję w rejonie wsi Kończyce, zatrzymując 180 osób podejrzanych o związki z tajnymi organizacjami niemieckimi.

Dowódcy oddziału

  • ppłk Wasilij Georgijenko (do 20.10.1945)
  • płk Aleksander Murawiecki
  • ppłk Wincenty Mischke

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

Henryk Dominiczak: Wojska Ochrony Pogranicza w latach 1945–1948. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1971.

Henryk Dominiczak: Zarys historii Wojsk Ochrony Pogranicza 1945–1985. Warszawa: Wojskowa Drukarnia w Łodzi, 1985, s. 1–356.

Jerzy Prochwicz: Organizacja Wojsk Ochrony Pogranicza wrzesień 1945–grudzień 1945. „Problemy Ochrony Granic”, Biuletyn nr 44 (2010), s. 7–40. Piotrków Trybunalski: Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy Jana Kochanowskiego w Kielcach Filia Piotrków Trybunalski.

Zenon Jackiewicz: Wojska Ochrony Pogranicza (1945–1991). Krótki informator historyczny. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej, 1998. ISBN 83-909304-3-9.

Stefan Gacek: Górnośląska Brygada WOP. Rys historyczny 1945–1991. Gliwice: Wydawnictwo Byłych Żołnierzy Zawodowych i Oficerów Rezerwy Wojska Polskiego, 2005, s. 1–112.

Sławomir Żurawlow: Pododdziały Ochrony Pogranicza w Jaworzynce, Istebnej i Koniakowie – Rys historyczny 1922–2008. Gliwice: Gminny Ośrodek Kultury w Istebnej, 2011, s. 1–92.

Sławomir Żurawlow: Garnizon Wojska Polskiego w Gliwicach – Rys historyczny 1945–2014. Gliwice: Zakład Poligraficzny Waldemar Wiliński, 2014.

Archiwum Straży Granicznej, sygn. 217/143 k. 7–8. Wykazy dyslokacyjne WOP 1946.