10 groszy polskich (1816–1831)

10 groszy polskich (1816–1831) to moneta dziesięciogroszowa, która funkcjonowała w Królestwie Kongresowym w okresie autonomii. Została wprowadzona na mocy ukazu cara Aleksandra I z dnia 1 grudnia 1815 roku. Moneta ta była bita w bilonie w latach 1816–1831, zgodnie z systemem monetarnym opartym na grzywnie kolońskiej. Wycofano ją z obiegu 1 stycznia 1891 roku.

Awers

Na awersie monety znajduje się średni herb Królestwa Kongresowego, przedstawiający orła rosyjsko-polskiego – dwugłowego orła z trzema koronami: jedną dużą na środku oraz dwiema mniejszymi na głowach orła. W prawej łapie orzeł trzyma miecz i berło, a w lewej jabłko królewskie. Na piersi, na tle gronostajowego płaszcza, umieszczona jest tarcza herbowa z polskim orłem. Po bokach dużej korony widnieje rok bicia: 1816, 1820–1823, 1825–1828, 1830 lub 1831. Na dole, po obu stronach ogona orła, znajduje się znak intendenta mennicy w Warszawie:

  • I.B. (Jakub Benik 1816–1827),
  • F.H. (Fryderyk Hunger 1827–1830) lub
  • K.G. (Karol Gronau 1830–1831).

Rewers

Na rewersie monety widnieje nominał „10”, poniżej napis „GROSZY”, a pod nim „POLS•”, całość otoczona wieńcem.

Opis

Moneta była bita w mennicy w Warszawie z bilonu (próba 194), na krążku o średnicy 19 mm i masie 2,90 grama, z gładkim rantem. Według sprawozdań mennicy, w latach 1816–1831 w obiegu znalazło się 11 188 422 sztuk tej monety.

Stopień rzadkości poszczególnych roczników i typów monet przedstawiono w tabeli. W przypadku roczników 1827 i 1830 istnieją monety z dwoma różnymi znakami intendenta mennicy. W roku 1835 monetę zastąpiono dziesięciogroszówką polsko-rosyjską.

Ze względu na fakt, że okres bicia monety przypada na rządy dwóch carów, w numizmatyce rosyjskiej moneta, w zależności od roku wybicia, zaliczana jest do dwóch odrębnych kategorii:

  • monety cara Aleksandra I (1816–1825) oraz
  • monety cara Mikołaja I (1826–1831).

Nowe bicie

Istnieją monety nowego bicia z 1857 roku, pochodzące z mennicy w Warszawie, roczników 1832 oraz 1833, dla których nie istniały monety obiegowe.

Zobacz też

Przypisy