10 funtów izraelskich 1971 „Wypuść mój lud” – to izraelska moneta kolekcjonerska, która została wybita w srebrze w 1971 roku, aby uhonorować Żydów w ZSRR. Monety o nominale funta zostały wycofane z obiegu w 1980 roku. Ta konkretna moneta została stworzona poza izraelskimi seriami monet kolekcjonerskich.
Opis monety
Po 1948 roku wsparcie ZSRR dla Państwa Izrael zaczęło się osłabiać. Władze radzieckie dążyły do przymusowej integracji Żydów w społeczeństwo radzieckie, co wpłynęło również na postrzeganie Zagłady. Sowieci traktowali zwycięstwo w II wojnie światowej jako pokonanie nazizmu, który atakował cały lud pracujący, a nie tylko konkretne grupy społeczne lub narodowościowe. Dodatkowo, Związek Radziecki zaczął wspierać państwa arabskie w konflikcie bliskowschodnim, co prowadziło do wzrostu postaw antyżydowskich i antyizraelskich w ZSRR. Żydzi zamieszkujący ZSRR, w obliczu sukcesów Izraela w konfliktach z państwami arabskimi, coraz bardziej identyfikowali się z Izraelem i jego kulturą. W rezultacie władze radzieckie zabraniały Żydom emigrowania na Bliski Wschód oraz prześladowały lokalnych działaczy syjonistycznych. Moneta ta miała na celu upamiętnienie radzieckich Żydów, którzy byli prześladowani z powodu swojego syjonizmu.
Projekt monety został stworzony przez Ja’akowa Cima.
Awers
W górnej lewej części monety znajduje się herb Izraela. Nieco niżej, po prawej stronie, umieszczono nominał oraz nazwę waluty „10 לירות ישראליות” (10 funtów izraelskich). Po lewej stronie herbu, wzdłuż krawędzi, widnieje nazwa państwa w języku angielskim, hebrajskim (ישראל) oraz arabskim (اسرائيل). Rok wybicia, zarówno w kalendarzu żydowskim, jak i gregoriańskim, „תשל”א 1971” znajduje się na lewo, pod skosem od nominału. Na monetach wybitych stemplem lustrzanym, na dolnej części awersu, znajduje się znak mennicy „מ”, natomiast na monetach wybitych zwykłym stemplem umieszczono gwiazdę Dawida (✡).
Pinchas Bar-Zeev wskazuje, że istnieją dwie odmiany tej monety. W tzw. odmianie berneńskiej (wybitej stemplem lustrzanym) herb Izraela jest szerszy. Dodatkowo podstawa litery מ (znak mennicy) jest krótsza, przez co litera wydaje się być „otwarta”. W odmianie berneńskiej nazwy Izraela w trzech językach są bardziej odsunięte od krawędzi. Ta odmiana posiada również krótszą „9” w dacie. George Cuhaj również wyróżnia odmianę berneńską ze względu na „otwartą” literę מ, szacując, że mogła ona zostać wybita w liczbie 80 sztuk.
Rewers
Na rewersie przedstawiono słońce ukryte za pionowymi pasami o nieregularnej grubości. Po prawej stronie słońca umieszczono hasła, jedno pod drugim, w języku hebrajskim – „שלח את עמי” oraz w angielskim – „LET MY PEOPLE GO”.
Cytat ten pojawia się w Biblii, w Księdze Wyjścia, kiedy Mojżesz i Aaron spotykają się z faraonem, aby przekazać mu wiadomość od Boga:
Słowa „Let my people go” stały się hasłem marszu solidarności z Żydami radzieckimi, który zorganizował Natan Szaranski w Stanach Zjednoczonych w 1987 roku. Wspomniał o nich także prezydent USA Ronald Reagan podczas rozmowy z Sekretarzem Generalnym KPZR Michaiłem Gorbaczowem, dotyczącej sytuacji Żydów w ZSRR oraz ich emigracji.
Pozostałe informacje
Opis:
- Waga: 26 g
- Średnica: 37 mm
- Kruszec: Ag 900
- Stempel: lustrzany i zwykły
- Liczba wybitych sztuk: 20 132 (lustrzana) i 73 444 (zwykła)
- Mennica: Drukarnia Rządowa (Jerozolima, Izrael)
Uwagi
Przypisy
Bibliografia
George G. Cuhaj, Standard Catalog of World Coins 1901-2000, Iola: Krause Publications, 2014.
Antony A. Polonsky, Dzieje Żydów w Polsce i Rosji, Warszawa: PWN, 2014, ISBN 978-83-01-18008-9.
Linki zewnętrzne
Różnice w odmianach monety