10 Dywizjon Taborów

10 Dywizjon Taborów – jednostka taborowa Wojska Polskiego w okresie II Rzeczypospolitej.

W trakcie swojego istnienia, oddział przechodził wiele reorganizacji. Początkowo stacjonował w Przemyślu, a od 1933 roku w Radymnie.

Formowanie i zmiany organizacyjne

W 1923 roku dywizjon był podległy Dowództwu Okręgu Korpusu Nr X i miał swoją siedzibę w Przemyślu. Dowódca dywizjonu pełnił również rolę szefa taborów w Okręgu Korpusu Nr X.

1 października 1925 roku, w wyniku reorganizacji wojsk taborowych, dywizjon został przekształcony w 10 szwadron taborów. W tym czasie powstało także Szefostwo Taborów w ramach Dowództwa Okręgu Korpusu Nr X. W lipcu 1926 roku, „w związku z redukcją stanów liczebnych formacji taborowych (na podstawie rozkazu MSWojsk. Oddz. I Szt. Gen. L. 2579/org. oraz rozporządzenia wykonawczego Dep. II L. 1600/tab. tjn.)” szwadron przeszedł reorganizację.

23 września 1933 roku dywizjon został przeniesiony do Radymna, gdzie pozostawał do 1939 roku.

Struktura organizacyjna

Organizacja dywizjonu w 1923 roku:

  • dowództwo dywizjonu
  • cztery lub pięć szwadronów taborowych
  • skład i warsztat taborowy
  • kadra szwadronu zapasowego
  • kadra Okręgowego Szpitala Koni nr X w Przemyślu
  • kolumny przewozowe

Obsada personalna

Dowódcy dywizjonu i szwadronu:

  • ppłk tab. Leon Szubert (1923 – 1 X 1925 → szef Szefostwa Taborów DOK X)
  • mjr tab. Erwin Rössner (1 X 1925 – VII 1926 → szef Szefostwa Taborów DOK X)
  • mjr tab. Adolf Drwota (VII 1926 – 30 IV 1927 → stan spoczynku)
  • kpt. tab. Józef Franciszek Zając (p.o. III 1927 – I 1928 → kierownik referatu taborowego 10 Okręgowego Szefostwa Artylerii i Uzbrojenia)
  • kpt. / mjr tab. Szymon Skoczylas (I 1928 – X 1930 → komendant Kadry 8 dtab)
  • mjr tab. Henryk Szwajkowski (X 1930 – XII 1932 → komendant Kadry 4 dtab)
  • mjr / ppłk tab. Karol Wollen (20 VI 1932 – 27 XI 1935)
  • mjr tab. Kazimierz III Łukasiewicz (27 XI 1935 – 14 VI 1937)
  • mjr tab. Marian Czerkawski (14 VI 1937 – 31 VIII 1939)

Zastępcy dowódcy dywizjonu:

  • mjr tab. Henryk Szwajkowski (1923 – 1924)
  • kpt. / mjr tab. Kazimierz III Łukasiewicz (11 X 1930 – 27 XI 1935 → dowódca dywizjonu)
  • mjr tab. Józef Zając (27 XI 1935 – 31 I 1938)
  • mjr tab. Franciszek Drwota (31 I – 27 VII 1938)
  • kpt. tab. Kazimierz Jurgielewicz (27 VII 1938 – 14 IV 1939)

Kwatermistrzowie:

  • rtm. tab. Szymon Skoczylas (1 X 1925 – I 1928 → dowódca szwadronu)
  • kpt. tab. Kazimierz I Horoszkiewicz (od I 1928)
  • rtm. tab. Bolesław Kotecki (14 X 1930 – 12 VI 1936)
  • rtm. / mjr tab. Zygmunt Alfred Dziubiński (12 VI 1936 – 23 IV 1939)
  • kpt. tab. Stefan Władysław Karpiński (23 IV – 31 VIII 1939)

Obsada personalna 10 dywizjonu taborów w marcu 1939 roku:

  • dowódca dywizjonu – mjr tab. Marian Czerkawski †1940 Katyń
  • I zastępca dowódcy:
  • kpt. tab. Kazimierz Jurgielewicz
  • kpt. tab. Stanisław Władysław Mężyk (od 14 IV 1939) †1940 Katyń
  • adiutant – kpt. Marian Karol Skup
  • lekarz medycyny – mjr lek. dr Stanisław Ruszczycki
  • lekarz weterynarii – kpt. lek. wet. Jan Mielnik
  • II z-ca dowódcy [kwatermistrz] – mjr Zygmunt Alfred Dziubiński
  • oficer mobilizacyjny – kpt. Mieczysław Mazaraki
  • zastępca oficera mobilizacyjnego – kpt. Józef III Moskal †1940 Katyń
  • oficer administracyjno-materiałowy – kpt. Stefan Władysław Karpiński †1940 Katyń
  • oficer gospodarczy – por. int. Władysław Marian Dorożański †3 XI 1939
  • oficer żywnościowy – kpt. Edmund Stanisław Klimek
  • dowódca szwadronu gospodarczego – kpt. Stanisław Bronszewski
  • dowódca szwadronu młodszego rocznika – kpt. Tadeusz III Strzelecki †1940 Katyń
  • dowódca szwadronu szkolnego – kpt. Jan Franciszek Strzesak †1940 Katyń
  • instruktor – kpt. Aleksander Maciej Gucewicz
  • instruktor – kpt. Jan Karol Osiowski
  • instruktor – por. Franciszek Węcawek
  • instruktor – por. Józef Krzemiński (od IV 1939) †1940 Katyń
  • instruktor – chor. Henryk Domański
  • instruktor – chor. Ignacy Płachta
  • kierownik warsztatów szkolnych – kpt. Bolesław Zarzecki

Oficerowie rezerwy – ofiary zbrodni katyńskiej

Biogramy zamordowanych można znaleźć na stronie internetowej Muzeum Katyńskiego.

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2018-08-18].

Убиты в Катыни. Книга Памяти польskich военнопленных – узников Козельского лагеря НКВД, расстрелянных по решению политбюро ЦК ВКП(б) от 5 марта 1940 года. Лариса Еремина (red.). Москва: Общество «Мемориал» – Издательство «Звенья», 2015. ISBN 978-5-78700-123-5.

Karol Firich, Stanisław Krzysik, Tadeusz Kutrzeba, Stanisław Müller, Józef Wiatr: Almanach oficerski na rok 1923/24. T. 2/III. Warszawa: Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy, 1923.

Witold Jarno: Okręg Korpusu Wojska Polskiego nr IV Łódź 1918–1939. Łódź: Wydawnictwo „Ibidem”, 2001. ISBN 83-88679-10-4.

Jan Kiński, Helena Malanowska, Urszula Olech, Wacław Ryżewski, Janina Snitko-Rzeszut, Teresa Żach: Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Marek Tarczyński (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2000. ISBN 83-905590-7-2.

Zbigniew Moszumański. Radymniańscy bohaterowie. „Rocznik Przemyski”. XLVIII, 2012. Przemyśl: Wydawnictwo Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Przemyślu. ISSN 0137-4168.

Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935–1939. Wyd. 2 poszerzone. Warszawa: Wydawnictwo Tetragon Sp. z o.o., 2021. ISBN 978-83-66687-09-7.

Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.

Jan Strzesak: 10 Dywizjon Taborów, praca kulturalno-oświatowa. W: Oświata – to potęga. Wydawnictwo pamiątkowe z okazji 15-lecia niepodległości Państwa Polskiego. Józef Kopeć (red.). Przemyśl: Okręgowy Zarząd Polskiego Białego Krzyża w Przemyślu, 1933.

Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.

Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.

Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.

Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.