Samodzielny Batalion Ochrony Pogranicza nr 10 to samodzielny pododdział Wojsk Ochrony Pogranicza.
Formowanie i zmiany organizacyjne
Na mocy rozkazu Ministerstwa Obrony Narodowej nr 055/org. z dnia 20 marca 1948 roku, na podstawie Gdańskiego Oddziału WOP nr 12, powstała 4 Brygada Ochrony Pogranicza, a 21 Komenda Odcinka WOP została przekształcona w Batalion Ochrony Pogranicza nr 10.
Rozkazem Ministra Obrony Narodowej nr 205/Org. z dnia 4 grudnia 1948 roku, od 1 stycznia 1949 Wojska Ochrony Pogranicza zostały podporządkowane Ministerstwu Bezpieczeństwa Publicznego, a zaopatrzenie batalionu przejęła Komenda Wojewódzka Milicji Obywatelskiej.
W styczniu 1949 roku 10 batalion OP został przeniesiony z Elbląga do Sztutowa, do budynku byłego obozu koncentracyjnego.
Na podstawie rozkazu MBP nr 043/org z dnia 3 czerwca 1950 roku, z dniem 1 stycznia 1951 roku, na bazie 4 Brygady Ochrony Pogranicza, sformowano 16 Brygadę Wojsk Ochrony Pogranicza, a 10 batalion Ochrony Pogranicza został przemianowany na 163 batalion WOP.
Służba graniczna
Główny nacisk w ochronie granicy morskiej położono na obserwację. Utworzono sieć zarówno otwartych, jak i zamaskowanych punktów obserwacyjnych. Nawiązano współpracę z punktami obserwacyjnymi Marynarki Wojennej, a w strażnicach nadmorskich wprowadzono patrole pogotowia. W nocy stosowano podsłuchy, patrole i zasadzki. W portach i przystaniach rybackich zorganizowano stałe stanowiska do kontroli ruchu rybackiego. W głąb strefy nadgranicznej wysyłano patrole żołnierzy WOP 2-3 razy w tygodniu.
Struktura organizacyjna
Dyslokacja batalionu przedstawiała się następująco:
- dowództwo batalionu – Elbląg
- 101 strażnica – Stegna
- 103 strażnica – Elbląg
Przypisy
Bibliografia
Ireneusz Bieniecki. Kaszubska Brygada Wojsk Ochrony Pogranicza w ochronie granicy morskiej na wybrzeżu gdańskim w latach 1945 – 1991 (powstanie, zmiany organizacyjne i metody pełnienia służby). „Biuletyn Centralnego Ośrodka Straży Granicznej”. 1/05, 2005. Koszalin: Centralny Ośrodek Szkolenia Straży Granicznej. ISSN 1429-2505.
Henryk Dominiczak: Zarys historii Wojsk Ochrony Pogranicza 1945-1985. Warszawa: Wojskowa drukarnia w Łodzi, 1985.
Zenon Jackiewicz: Wojska Ochrony Pogranicza: (1945-1991): krótki informator historyczny. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej, 1998. ISBN 83-909304-3-9.
Jerzy Prochwicz: Wojska Ochrony Pogranicza 1945-1965. Piotrków Trybunalski: Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie, 2011. ISBN 978-83-7726-027-2.
ASGr. Historia Kaszubskiej Brygady Wojsk Ochrony Pogranicza. Gdańsk 1965.
Wykaz dyslokacyjny etatowych pododdziałów Wojsk Ochrony Pogranicza z dnia 20 października 1956 roku → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.