10 (4) Królewskohucki Pułk Piechoty im. Czwartaków
To pułk piechoty polskiej, który działał w czasie III powstania śląskiego.
Historia
Pułk został utworzony w miejscowości Lipiny jako grupa taktyczna. Już w nocy z 2 na 3 maja, pododdział dowodzony przez Henryka Majętnego rozpoczął akcję zajęcia Królewskiej Huty, jednak po interwencji wojsk koalicyjnych musiał się wycofać do Lipin.
Ponownie, w wyniku działań niemieckich bojówek, 7 maja, oddziały grupy przejęły kontrolę nad Królewską Hutą, wypierając stamtąd niemieckie ugrupowania. Po uzyskaniu zgody od władz międzysojuszniczych, przejęły kontrolę nad miastem. 10 maja pułk otrzymał numer 4, a później 10 w Grupie „Wschód”.
Na koniec maja pułk został skierowany na front, wchodząc w skład 1 Dywizji Wojsk Powstańczych. 2 czerwca 1921 roku zajął pozycje obronne na linii: Januszkowice – Raszowa – Łąki Kozielskie – Cisowa, licząc wtedy około 2400 żołnierzy. W trakcie zajmowania tych pozycji został zaatakowany przez wojska niemieckie, co doprowadziło do częściowego rozproszenia. Pozostałe siły pułku, wycofując się, prowadziły walki obronne.
Wkrótce po tym wydarzeniu pułk został wycofany z frontu do Szywałdu i do końca powstania brał udział w tzw. cernowaniu Gliwic.
W trakcie likwidacji III powstania śląskiego pułk przeszedł do Królewskiej Huty, gdzie został rozwiązany.
Obsada pułku
Dowódca – Karol Gajdzik
Zastępca dowódcy – Leon Dopierała, od 9 czerwca 1921 – Roman Horoszkiewicz
Dowódca 1 batalionu – Jan Wilim
Dowódca 2 batalionu – Henryk Majętny
Dowódca 3 batalionu – P. Gajka
Dowódca 4 batalionu – Alojzy Starzyński
Bibliografia
Praca zbiorowa: Encyklopedia powstań śląskich. Opole: Instytut Śląski w Opolu, 1982, s. 257.