1 złoty wzór 1924

1 złoty wzór 1924 – moneta o nominałach jednozłowych, wykonana ze srebra, wprowadzona do obiegu 1 lipca 1924 roku (Dz.U. z 1924 r. nr 34, poz. 351) i wycofana z obiegu 31 grudnia 1932 roku (Dz.U. z 1932 r. nr 74, poz. 674).

W niektórych publikacjach z początku XXI wieku podano, że data wprowadzenia złotówki do obiegu to 19 stycznia 1925 roku, natomiast w innych pracach tego samego autora wskazano 31 maja 1924 roku, czyli dzień, w którym zaczęło obowiązywać rozporządzenie dotyczące wzorów monet (Dz.U. z 1924 r. nr 45, poz. 476).

Moneta była bita z datami rocznymi 1924 oraz 1925.

Awers

Na awersie umieszczono w centralnym punkcie godło – orła w koronie, poniżej rok emisji, a wokół napis „RZECZPOSPOLITA POLSKA” oraz znak mennicy – róg obfitości po lewej stronie, a po prawej stronie daty w przypadku mennicy w Paryżu oraz kropkę po dacie rocznej w przypadku mennicy w Londynie.

Rewers

Na rewersie monety znajduje się półpostać kobiety z warkoczem na tle kłosów, a także cyfra „1″ oraz napis „ZŁOTY”.

Nakład

Monetę bito w srebrze próby 750, na krążku o średnicy 23 mm i masie 5 gramów, z rantem ząbkowanym, według projektu Tadeusza Breyera. Na awersie umieszczono orła autorstwa Edmunda Bartłomiejczyka, a monety bito w dwóch mennicach:

francuskiej Hôtel des Monnaies w Paryżu (1924, 16 073 339 sztuk)
brytyjskiej Royal Mint w Londynie (1925, 24 000 000 sztuk).

Opis

Moneta była bita zgodnie z systemem monetarnym wprowadzonym rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z 20 stycznia 1924 roku (nowelizowanym w kwietniu tego samego roku), które określało bicie monet 1, 2, 5 złotych w srebrze próby 750 i wadze 5 gramów przypadających na 1 złoty. Ostatecznie do obiegu wprowadzono jedynie monety jedno- i dwuzłotowe.

Zamówienie na bicie monet jednozłotowych wzoru 1924 złożono do trzech mennic w:

Paryżu,
Birmingham,
Filadelfii.

Zamówienie w Birmingham zostało przeniesione do Royal Mint w Londynie z powodu niskiej jakości próbek dostarczonych przez brytyjską mennicę, a zamówienie z Filadelfii ostatecznie nie zostało zrealizowane.

Pierwsze monety złotowe zaczęto wydawać w kasach Banku Polskiego dopiero 19 stycznia 1925 roku, a od 25 stycznia rozpoczęto wymianę biletów zdawkowych, które w wyniku reformy walutowej Władysława Grabskiego były w obiegu zamiast przewidzianych monet.

Złotówki z datą roczną 1924 z Paryża wybito płytkim (płaskim) stemplem, w przeciwieństwie do tych z datą 1925 z Londynu, które wybito głębokim (wypukłym) stemplem.

Rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z 5 listopada 1927 roku (Dz.U. z 1927 r. nr 97, poz. 855) zmieniono system monetarny, postanawiając między innymi o zastąpieniu monet jednozłotowych w srebrze monetami bitymi w niklu. W związku z tym w 1928 roku rozpoczęto wycofywanie monety 1 złoty wzór 1924 z obiegu. W ciągu następnych dwóch lat budżetowych usunięto z obiegu 63% całkowitego nakładu.

Stopień rzadkości szacowany dla obu roczników przedstawiony jest w tabeli:

Wersje próbne

W katalogach znajdują się informacje o wybiciu próbnych wersji monety z datą 1924: