1 złoty 1928 Wieniec zbożowy to moneta próbna z okresu złotowego II Rzeczypospolitej, która została wybita na podstawie projektu Józefa Aumillera i nosi datę roczną 1928.
Moneta ta jest częścią serii czterech próbnych złotówek z 1928 roku, które zostały zaprojektowane przez Józefa Aumillera. Żaden z tych projektów nie stał się wzorem dla wprowadzonej w 1929 roku monety niklowej o tym samym nominale.
Na monecie brakuje napisu „PRÓBA”, a na rewersie, tuż za napisem „ZŁOTY”, umieszczono znak mennicy.
Rys historyczny
W ramach reformy walutowej Władysława Grabskiego, na podstawie rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z 20 stycznia 1924 roku, które zostało nowelizowane w kwietniu tego samego roku, wprowadzono m.in. srebrną monetę jednozłotową (próba 750), o masie 5 gramów i średnicy 23 mm. Wzór tej monety został ustalony rozporządzeniem Ministra Skarbu z 26 maja 1924 roku, razem z projektami pozostałych nominałów monet od 1 grosza do 100 złotych.
Na mocy rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z 5 listopada 1927 roku, zmieniono system monetarny, wprowadzając odpowiednik srebrnej monety jednozłowej z niklu, o parametrach: masa – 7 gramów, średnica – 25 mm.
Cztery projekty wzoru niklowej złotówki przygotował Józef Aumiller, który był kierownikiem artystycznym Mennicy Państwowej oraz prowadził dział medalierski. Monety te miały identyczny rysunek awersu z datą 1928, oraz rysunek godła zgodny z projektem Zygmunta Kamińskiego, wprowadzonym w grudniu 1927 roku (Dz.U. z 1927 r. nr 115, poz. 980).
Rewersy Aumillera charakteryzowały się tradycyjną kompozycją, w której centralnie umieszczono nominał otoczony jednym z czterech wieńców:
- wieńcem zbożowym,
- wieńcem dębowym,
- wieńcem kwiatowym przewiązanym u dołu,
- wieńcem kwiatowym nieprzewiązanym u dołu.
Projekty te nie zyskały akceptacji. W przeprowadzonym konkursie wybrano do realizacji projekt M. Kotarbińskiego, w którym nominał był otoczony ornamentem geometrycznym w stylu art déco.
Awers
Na awersie znajduje się godło – orzeł w koronie, według wzoru z grudnia 1927 roku. W otoku znajduje się napis: „RZECZPOSPOLITA POLSKA”, a na dole umieszczono rok – 1928, z spłaszczonymi gwiazdami sześcioramiennymi po obu stronach.
Rewers
Na rewersie umieszczono nominał „1”, otoczony wieńcem z kłosów zboża. Poniżej znajduje się napis otokowy „ZŁOTY”, a za nim herb Kościesza – znak mennicy w Warszawie.
Opis
Moneta została wybita w Mennicy Państwowej, ma gładki rant i średnicę 25 mm, w:
- brązie (masa 7,1 grama, nakład 125 sztuk),
- niklu (masa 6,9–7,1 grama, nakład 15 sztuk),
- tombaku (masa 5,72–6 gramów, nakład 8 sztuk).
Na koniec drugiego dziesięciolecia XXI wieku, znana moneta II Rzeczypospolitej – złotówka z wieńcem zbożowym z 1928 roku jest:
- jednym z czterech wzorów próbnych złotówek z wieńcami przygotowanych przez Józefa Aumillera w 1928 roku,
- jedną z dziewięciu złotówek, obok:
- obiegowej złotówki wzoru 1924 – projektu Tadeusza Breyera,
- próbnej 1 złoty 1928 Wieniec dębowy – również projektu Józefa Aumillera,
- próbnej 1 złoty 1928 Wieniec kwiatowy przewiązany – również projektu Józefa Aumillera,
- próbnej 1 złoty 1928 Wieniec kwiatowy nieprzewiązany – również projektu Józefa Aumillera,
- próbnej 1 złoty 1929 Wieniec kwiatowy nieprzewiązany – awers projektu M. Kotarbińskiego, rewers projektu Józefa Aumillera,
- obiegowej złotówki z 1929 – projektu M. Kotarbińskiego.
- wersji próbnej o średnicy 20 mm z obiegowej złotówki 1929 z napisem „PRÓBA” – projektu M. Kotarbińskiego.
- próbnej 1 złoty 1932 Polonia – projektu Antoniego Madeyskiego.
Odmiany
W obrocie kolekcjonerskim można również spotkać odbitki w miedzi o masie 7 gramów, które zostały wybite w nieznanym nakładzie.
Zobacz też
- monety próbne II Rzeczypospolitej
- 1 złoty 1928 Wieniec dębowy
- 1 złoty 1928 Wieniec kwiatowy przewiązany
- 1 złoty 1928 Wieniec kwiatowy nieprzewiązany
- 1 złoty 1929 Wieniec kwiatowy nieprzewiązany
- 1 złoty 1929
- 1 złoty 1932 Polonia
- złotówki II Rzeczypospolitej
- 1 złoty
Przypisy
Bibliografia
J. Parchimowicz, Monety Rzeczypospolitej Polskiej 1919–1939, Nefryt, Szczecin, wydanie I, ISBN 978-83-87355-65-4