1 złoty 1928 Wieniec kwiatowy nieprzewiązany

1 złoty 1928 Wieniec kwiatowy nieprzewiązany – to moneta próbna z okresu złotowego II Rzeczypospolitej, która została wybita według projektu Józefa Aumillera z datą 1928.

Moneta ta należy do serii czterech próbnych złotówek z 1928 roku, stworzonych przez Józefa Aumillera. Żaden z tych wzorów nie został jednak wykorzystany jako podstawowy dla wprowadzonej w 1929 roku monety niklowej o tym samym nominale.

Inna próbną monetę jednozłotową z tym samym wzorem rewersu, ale z awersem M. Kotarbińskiego (jak w obiegowej złotówce niklowej), wybito z datą roczną 1929.

Na monecie nie znajduje się znak mennicy, a na rewersie, pod cyfrą „1” nominału, widnieje wypukły napis „PRÓBA”.

Rys historyczny

W ramach reformy walutowej, wprowadzanej przez Władysława Grabskiego, Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej wydał rozporządzenie w dniu 20 stycznia 1924 roku, które w kwietniu tego samego roku zostało znowelizowane. Wprowadzono wtedy srebrną monetę jednozłotową (próba 750), o masie 5 gramów i średnicy 23 mm, której wzór ustalono rozporządzeniem Ministra Skarbu z 26 maja 1924 roku, równocześnie z wzorami innych planowanych nominałów monet, od 1 grosza do 100 złotych.

Rozporządzenie Prezydenta z 5 listopada 1927 roku zmieniło system monetarny, zastępując srebrną monetę jednozłową monetą niklową o parametrach: masa – 7 gramów, średnica – 25 mm.

Cztery projekty wzoru niklowej złotówki opracował Józef Aumiller, kierownik artystyczny Mennicy Państwowej, który zarządzał również działem medalierskim. Monety te miały identyczny awers z datą 1928 oraz rysunek godła, zgodny z projektem Zygmunta Kamińskiego, który wszedł do obiegu w grudniu 1927 roku (Dz.U. z 1927 r. nr 115, poz. 980).

Rewersy Aumillera miały tradycyjną kompozycję, w której w centralnej części umieszczono nominał otoczony jednym z czterech wieńców:

zbożowym,
dębowym,
kwiatowym przewiązanym u dołu,
kwiatowym nieprzewiązanym u dołu.

Projekty te nie zostały zaakceptowane. W rozpisanym konkursie wybrano do realizacji projekt M. Kotarbińskiego, w którym nominał otoczony był ornamentem geometrycznym w stylu art déco.

Awers

Na awersie znajduje się godło – orzeł w koronie, według wzoru z grudnia 1927 roku. Dookoła widnieje napis: „RZECZPOSPOLITA POLSKA”, a na samym dole rok – 1928, z spłaszczonymi gwiazdami sześcioramiennymi po obu stronach.

Rewers

Rewers przedstawia nominał „1”, pod którym znajduje się wypukły napis „PRÓBA”, otoczony nieprzewiązanym u dołu wieńcem z liści i owoców, poniżej napis „ZŁOTY” w otoku.

Opis

Moneta została wybita w Mennicy Państwowej, ma gładki rant i krążek o średnicy 25 mm, w nieznanych nakładach, w:

niklu,
tombaku,
miedzi.

Na przełomie XX i XXI wieku, moneta praktycznie nie występuje w obiegu kolekcjonerskim – egzemplarze w miedzi i tombaku pojawiły się raz na tej samej aukcji w jednym z pomorskich gabinetów numizmatycznych, a jedyny znany egzemplarz w niklu pochodzi ze zbioru Gabinetu Numizmatycznego Mennicy Polskiej.

Oprócz tego istnieje inny projekt Józefa Aumillera rewersu z wieńcem z kwiatów i owoców – przewiązanym u dołu.

Pod koniec drugiego dziesięciolecia XXI wieku, znana złotówka z wieńcem kwiatowym nieprzewiązanym z 1928 roku jest:

jednym z czterech wzorów próbnych złotówek z wieńcami stworzonych przez Józefa Aumillera w 1928 roku,
jedną z dziewięciu złotówek, obok:

obiegowej złotówki wzoru 1924 – projektu Tadeusza Breyera,
próbnej 1 złoty 1928 Wieniec zbożowy – również projektu Józefa Aumillera,
próbnej 1 złoty 1928 Wieniec dębowy – również projektu Józefa Aumillera,
próbnej 1 złoty 1928 Wieniec kwiatowy przewiązany – również projektu Józefa Aumillera,
próbnej 1 złoty 1929 Wieniec kwiatowy nieprzewiązany – awers projektu M. Kotarbińskiego, rewers projektu Józefa Aumillera,
obiegowej złotówki z 1929 – projektu M. Kotarbińskiego.

wersji próbnej o średnicy 20 mm obiegowej złotówki 1929 z napisem „PRÓBA” – projektu M. Kotarbińskiego,
próbnej 1 złoty 1932 Polonia – projektu Antoniego Madeyskiego.