1 Zaporoska Eskadra Lotnicza Armii Czynnej
URL (ukr. 1-а Запорізька авіаційна ескадрилья Армії УНР) to ukraiński oddział lotniczy, który został utworzony w Polsce w 1920 roku.
Formowanie Eskadry rozpoczęło się w maju 1920 roku na lotnisku mokotowskim w Warszawie. Przybyło tam 75-80 Ukraińców, w tym personel lotniczy oraz techniczny. Wśród lotników znajdowało się wielu wojskowych z różnych oddziałów Armii Czynnej Ukraińskiej Republiki Ludowej. Do grona tych lotników należeli: Aleksandr Żachowski, Siergiej Ostrowidow, Lew Skurski, Fiodor Aleluchin, Jurij Kozłowski oraz Pawieł Zołotow. Do października 1920 roku Eskadra nie otrzymała jednak od polskich władz żadnych samolotów bojowych. Mimo że Ukraińcy prowadzili rozmowy z Czechami w celu zdobycia byłych samolotów Armii Czynnej URL, nie doszło do realizacji tego planu. Z polskich źródeł wiadomo, że Ukraińcy otrzymali kilka maszyn z zasobów polskiego lotnictwa wojskowego. Najprawdopodobniej Eskadra składała się z 3 samolotów, którym dowodzili: J. Kozłowski, P. Zołotow i L. Skurski. Utworzyli oni 1 Oddział Lotniczy pod dowództwem sotnika J. Kozłowskiego, który liczył 9 oficerów i 44 kozaków. Według niektórych źródeł Eskadra przejęła 8 samolotów, w tym 2 Sopwith Dolphin (we wrześniu), 4 Albatros J.I oraz 2 LVG C.V.
W połowie października Oddział został wysłany na front w rejon Husiatynia, podlegając Sztabowi Armii Czynnej URL. Brał udział w krótkotrwałych działaniach wojennych przeciwko wojskom bolszewickim. Ostatnim miejscem stacjonowania Eskadry na froncie były Wołoczyska. Od 11 listopada samoloty przeprowadziły kilka misji rozpoznawczych i bombowych za rzeką Zbrucz. Kiedy 21 listopada wojska ukraińskie zostały zmuszone do odwrotu za rzekę, oddział wrócił z Wołoczysk do Lwowa, a następnie na lotnisko mokotowskie. 13 grudnia 1920 roku Eskadra została przeniesiona do Bydgoszczy, gdzie znajdowała się 1 Polsko-Francuska Szkoła Lotnicza. 22 lutego 1921 roku samoloty zostały zwrócone stronie polskiej. Ukraińcy pełnili funkcję instruktorów lotniczych aż do końca 1922 roku, kiedy to 1 Zaporoska Eskadra Lotnicza została oficjalnie rozwiązana.
== Przypisy ==
== Bibliografia ==
Jarosław Tinczenko, Герои украинского неба. Пилоты освободительной войны, 1917-1920 г., 2010