1 Warszawski Batalion Rozpoznawczy

1 Warszawski Batalion Rozpoznawczy to samodzielny pododdział rozpoznawczy ludowego Wojska Polskiego.

Jednostka została sformowana w obozie sieleckim na podstawie rozkazu dowódcy 1 Korpusu Polskiego w ZSRR z dnia 19 sierpnia 1943 roku.

Żołnierze batalionu złożyli przysięgę w obozie sieleckim 11 listopada 1943 roku.

Dowódcy batalionu

W okresie wojny dowództwo sprawowali:

kpt. Leon Lisowski (od 4 września 1943 r. do 28 stycznia 1944 r.)
mjr Franciszek Kutasiewicz (od 28 stycznia do 29 września 1944 r.)
kpt. Edward Smerczko (od 29 września 1944 r. do 6 marca 1945 r.)
p.o. por. Raczkowski (od 6 do 18 marca 1945 r.)
kpt. Edward Smerczko (od 18 marca 1945 r. do końca wojny)

Struktura batalionu

Etat jednostki wynosił 04/257 i obejmował:

Dowództwo
kompanię piechoty zmotoryzowanej
kompanię czołgów T-70
kompanię samochodów pancernych BA-64
plutony: motocyklistów oraz łączności
drużyny: transportowa, remontowa, gospodarcza, sanitarna oraz administracyjna

Marsze i działania bojowe

Batalion opuścił oboz sielecki i przemaszerował do miejscowości Muchanino, Rudnia oraz Suska, a w lipcu 1944 roku ruszył w kierunku frontu przez: Kiryłowe Doły, Jeziorzany, Lityń, Czymkos, Lubomil, Jagodzin, Gotówkę, Chełm, Lublin, Kurów oraz Żyrzyn, osiągając obszar Puław, gdzie zakwaterował się w miejscowości Niwa. 8 sierpnia z Niwy batalion udał się do Zakońca, gdzie stacjonował do 13 września. W tym dniu, na rozkaz dowództwa wojsk pancernych i zmotoryzowanych 1 Armii WP, wyruszył przez Pogorzel, Świerk oraz Teofilów, biorąc udział w walkach w rejonie Wólka Profeska, Królewski Las, Kempa Konarska oraz Stara Miłosna. 15 września batalion rozlokował się w Rembertowie, gdzie stacjonował do 11 stycznia 1945 roku.

Podczas operacji warszawskiej, w dniach 12 – 16 stycznia, jednostka obsadziła stanowiska obronne nad Wisłą, a następnie otrzymała zadanie zajęcia Rakowca i Ochoty. W dniach 18 – 25 stycznia pomaszerował do Bydgoszczy, przechodząc do obrony, a 27 stycznia zajął obronę w rejonie Koronowa. W tym czasie przydzielono go do 1 SBK, z którą obsadził stanowiska obronne w Złotowie do 4 lutego, po czym znów został podporządkowany 1 Armii WP.

W trakcie walk o przełamanie Wału Pomorskiego, batalion zajmował pozycje obronne w dniach 4 – 10 lutego w Jastrowiu, 10 – 18 lutego w miejscowości Szwecja, 18 lutego – 4 marca w Wałczu, 4 – 6 marca w Mirosławcu oraz 8 – 11 marca w Sławoborzu. Następnie batalion przemieścił się do Gryfic, gdzie zgrupował się w Karlinie, kontrolując drogi wzdłuż wybrzeża Bałtyku. W dniach 4 – 13 kwietnia przemaszerował do rejonu forsowania Odry przez 1 Armię WP. 19 kwietnia, po sforsowaniu Odry, zatrzymał się w Neu Lietziegoricke, a następnie przeszedł do Brüzow, gdzie zajął obronę.

W trakcie operacji berlińskiej batalion grupował się w Birkerwerder, Paaren, Rhinow, Velten oraz Wandlitz, gdzie zastał go koniec wojny. Po powrocie do kraju, na podstawie rozkazu Naczelnego Dowódcy WP nr 248 z dnia 19 września 1945 roku, batalion został przeformowany według etatu okresu pokojowego, a następnie, zgodnie z rozkazem nr 016/org. z 27 stycznia 1947 roku, został rozformowany.

Kamuflaż i oznakowanie wozów

Wozy bojowe malowano farbą olejną w kolorze ciemnozielonym. Pojazdy mogły różnić się odcieniem, a nawet kolorem. W sytuacjach tego wymagających, malowano je w nieregularne plamy różnej wielkości i kształtu. Obok podstawowego koloru stosowano brąz, czerń lub piaskowy, chociaż taki sposób malowania był stosowany sporadycznie. W zimie wozy malowano na biało, stosując tzw. bielidło, które nakładano bezpośrednio na zieloną farbę ochronną, pokrywając albo cały pojazd, albo tylko część jego powierzchni, tworząc nieregularne plamy. Zamiast farby mogło być używane wapno.

Na wieży pojazdów malowano orła. Stylizowany, aczkolwiek znacznie uproszczony wzór orła inspirowany był orłem piastowskim, a jego wysokość wahała się od 20 do 40 cm.

Oznakowanie taktyczne

Numery taktyczne batalionu:

kompania czołgów T-70
dowódca — 600
1 pluton — 601, 602, 603
2 pluton — 604, 605, 606
3 pluton — 607, 608, 609
kompania samochodów pancernych BA-64
dowódca — 614
1 pluton — 615, 616, 617, 618, 619
2 pluton — 620, 621, 622, 623, 624

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

Jerzy Kajetanowicz: Polskie wojska lądowe 1945-1960. Skład bojowy, struktury organizacyjne i uzbrojenie. Toruń ; Łysomice: Europejskie Centrum Edukacyjne, 2005. ISBN 83-88089-67-6.

Stanisław Komornicki: Wojsko Polskie: krótki informator historyczny o Wojsku Polskim w latach II wojny światowej. 3, Regularne jednostki ludowego Wojska Polskiego: formowanie, działania bojowe, organizacja, uzbrojenie, metryki jednostek kawalerii, wojsk pancernych i zmotoryzowanych. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1987. ISBN 83-11-07419-4.

Magnuski, Janusz: Wozy bojowe LWP: 1943-1983. Warszawa: Wydaw. Min. Obrony Narodowej, 1985. ISBN 83-11-06990-5. Brak numerów stron w książce.