1 Warszawska Brygada Zmotoryzowana im. Czwartaków AL

1 Warszawska Brygada Zmotoryzowana im. Czwartaków AL to jednostka wchodząca w skład Nadwiślańskich Jednostek Wojskowych, stworzona z myślą o pełnieniu funkcji wartowniczej oraz reprezentacyjnej na obiektach rządowych. Jej siedziba znajduje się przy ul. Podchorążych 38 w Warszawie.

Historia

Jednostka została utworzona w 1968 roku w wyniku reorganizacji Nadwiślańskiej Brygady MSW im. Czwartaków AL (w oficjalnej korespondencji zwanej Nadwiślańską Jednostką MSW im. Czwartaków AL). Wówczas wydzielono dowództwo Brygady i powołano nową jednostkę wojskową z siedzibą na ul. Podchorążych 38 w Warszawie, oznaczoną jako Nr. 1914. W 1974 roku, w wyniku rozwoju Nadwiślańskiej Brygady MSW im. Czwartaków AL oraz utworzenia Nadwiślańskich Jednostek Wojskowych Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, jednostka Nr. 1914 została przekształcona w Warszawską Jednostkę MSW im. Czwartaków AL. W czasach transformacji ustrojowej została nazwana 1 Warszawską Brygadą Zmotoryzowaną im. Czwartaków AL, a jej adres do korespondencji jawnej to Jednostka Wojskowa 2610. W 1999 roku jednostka została przejęta przez Biuro Ochrony Rządu. Po tym przekazaniu dotychczasowe zadania reprezentacyjne 1 WBZmot, takie jak warty honorowe przed Belwederem czy Pałacem Prezydenckim, zostały przydzielone Batalionowi Reprezentacyjnemu Wojska Polskiego.

Zadania

Jednostka realizowała służbę wartowniczą oraz reprezentacyjną na obiektach rządowych, specjalnych oraz wypoczynkowych Urzędu Rady Ministrów. Żołnierze jednostki, w szczególności z kompanii wartowniczych, byli dobierani na podstawie badań psychologicznych przed rozpoczęciem służby oraz na kluczowych posterunkach. Do zadań ochronnych i reprezentacyjnych jednostki należały obiekty na terenie Warszawy i okolic, w tym: Belweder, Wilanów, Pałac Prezydencki, Gmach Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, „Kompleks Parkowa”, Willa „Klarysew”, wojskowy port lotniczy Warszawa-Okęcie, zespół parkowo-płacowy Natolin, rządowy pociąg specjalny na stacji Warszawa Szczęśliwice, centrum obsługi URM „Powsińska”, a także obiekty własne, takie jak koszary na ul. Podchorążych 38, poligon wojskowy oraz magazyny w Warszawie-Siekierkach i okolicznych miejscowościach (m.in. pola antenowe w Miedzeszynie i Radiówku, magazyny ZN w Lesznowoli).

Jednostka realizowała również zadania tzw. Załóg Ochronnych w obiektach wypoczynkowych Urzędu Rady Ministrów w kraju, takich jak: Łańsk (ośrodek wypoczynkowy URM PRL z kryptonimem W-1, obejmującym obiekty „Główny”, „Cyranka”, „Kormoran” w Mierkach oraz „Kormoran” na półwyspie Lalka), Rybaki, Mała Wieś, Stare Kiejkuty, Jurata, W-2 Arłamów (Ośrodek Wypoczynkowy URM), Trójca, Lotnisko Krajna, Jadwisin, Rynia, Otwock Wielki, Rudę Tarnowską z lądowiskiem Promnik, Konewkę k/Spały oraz Kościelisko.

Na podstawie decyzji Nr 200 MSW z dnia 11.08.1993 r. jednostka otrzymała dodatkowe zadania dotyczące kompleksowej ochrony placówek dyplomatycznych, urzędów konsularnych oraz rezydencji pracowników tych placówek na terenie m.st. Warszawy i poza granicami Polski. Ochrona tych placówek była realizowana przez wybrane pododdziały, a później przez sformowany batalion ochrony placówek dyplomatycznych. W skład działań ochronnych wchodziły również pododdziały specjalistyczne: kompania rozpoznania terrorystycznego, kompania rozpoznania pirotechnicznego oraz kompania ratownictwa techniczno-chemicznego.

Służba reprezentacyjna była realizowana przez Oficerski Zespół Honorowy oraz Podoficerski Zespół Honorowy, którzy pełnili warty honorowe w takich miejscach jak Belweder oraz inne obiekty państwowe. Udział honorowej eskorty motocyklowej, orkiestry oraz kompanii reprezentacyjnej był standardem podczas wizyt przedstawicieli obcych państw i uroczystości państwowych. W zakresie oficerskiej asysty i wart honorowych pełnili je wybrani oficerowie jednostki, po przeszkoleniu w zakresie posługi szablą. Kompanie honorowe składały się z wybranych kompanii wartowniczych, które przeszły dodatkowe szkolenia w zakresie musztry paradnej z karabinkiem SKS.

Umundurowanie

Do roku 1993, ze względu na charakter pełnionej służby, jednostka posiadała umundurowanie inspirowane przedwojenną Kompanią Zamkową.

Żołnierze i podoficerowie zasadniczej służby wojskowej 1 Warszawskiej Brygady Zmotoryzowanej NJW MSW, pełniąc służbę wartowniczą i reprezentacyjną oraz jako mundur wyjściowy w kolorze khaki, nosili:

kurtki wyjściowe z patkami, zapinane pod szyję,
spodnie wyjściowe do butów, tzw. bryczesy,
długie czarne buty, znane jako „bukaty”,
brązowy pas oficera,
granatowy sznur służbowy (w przypadku kompanii honorowej – oficerski sznur galowy),
okrągłą czapkę z granatowym otokiem.

Po 1980 roku takie umundurowanie otrzymali wszyscy żołnierze Nadwiślańskich Jednostek Wojskowych. Oficerowie oraz podoficerowie zawodowi, podczas pełnienia służby reprezentacyjnej, nosili mundur galowy z gabardyny oraz sznur galowy koloru srebrnego, co różniło ich od żołnierzy odbywających zasadniczą służbę wojskową.

Mundury polowe

Żołnierze jednostki nosili mundur polowy typu moro, identyczny z mundurem wojsk lądowych MON, oraz kurtki zimowe z brązowym kołnierzem.

Dowódcy

płk.dypl./gen. bryg. Jan Siuchniński (1965–1968);
płk dypl. Józef Koładkiewicz;
płk dypl. Włodzimierz Hajnce;
płk dypl. Stanisław Kulikowski;
płk/gen bryg. Leszek Ulandowski (1993–1994);

Uzbrojenie

Podstawowym uzbrojeniem żołnierzy batalionów wartowniczych 1 WBZmot był karabinek automatyczny 7,62 mm kbk AKM. Do zadań ochronnych, na niektórych posterunkach, wartownicy byli początkowo wyposażani w pistolety 7,62 mm TT, pistolety P-64, a później w pistolety P-83. Kompanie honorowe korzystały z karabinków SKS z bagnetami.

Przypisy

Bibliografia

Tadeusz Walichnowski, Ochrona bezpieczeństwa państwa i porządku publicznego w Polsce, 1944–1988 (Praca zbiorowa). Warszawa: Akademia Spraw Wewnętrznych, 1989.

Ryszard Terlecki, Miecz i tarcza komunizmu. Historia aparatu bezpieczeństwa w Polsce 1944–1990. Kraków 2007.

Edward Wejner, Wojsko i politycy bez retuszu. Toruń: Adam Marszałek, 2006. ISBN 83-7441-416-2.