1 Śląska Brygada Rakietowa Obrony Powietrznej (1 BR OP) to historyczny związek taktyczny Wojsk Ochrony Powietrznej polskich Sił Powietrznych.
Historia i powstanie
W 1952 roku powstała 13 Dywizja Artylerii Obrony Przeciwlotniczej, która na początku składała się z pięciu pułków artylerii obrony przeciwlotniczej (85, 89, 90, 96, 97), a później z czterech pułków (85, 89, 96 i 97). Dywizja była wyposażona w armaty przeciwlotnicze.
W 1959 roku dywizja otrzymała imię Powstańców Śląskich.
W 1962 roku przemianowano ją na 13 Dywizję Artylerii Obrony Powietrznej Kraju im. Powstańców Śląskich, a jej uzbrojenie zmieniono z armat przeciwlotniczych na zestawy rakietowe.
W 1967 roku nazwa została zmieniona na 1 Dywizję Artylerii Przeciwlotniczej Obrony Powietrznej Kraju im. Powstańców Śląskich.
W 1988 roku nastąpiła kolejna zmiana nazwy na 1 Brygadę Rakietową Obrony Powietrznej Kraju.
W 1991 roku ostatecznie przyjęto nazwę 1 Brygada Rakietowa Obrony Powietrznej.
30 grudnia 2011 roku miało miejsce uroczyste przekazanie tradycji oraz sztandaru 1 BR OP 34 dywizjonowi rakietowemu OP. Brygada została rozformowana 31 grudnia 2011 roku.
Tradycje
1 BR OP przejęła tradycje swoich poprzedników, a także:
- 15 dywizjonu artylerii przeciwlotniczej (wojna obronna 1939)
- 1 Dywizji Artylerii Przeciwlotniczej (utworzonej w 1944)
1 BR OP otrzymała sztandar 11 listopada 1994 roku, którego chrzestnymi rodzicami byli: Maja Komorowska (aktorka) oraz płk rez. Władysław Lalik (były szef sztabu dywizji).
Święto 1 BR OP obchodzone jest 16 października.
Struktura 1 BR OP oraz dyslokacja jednostek
W skład 1 Brygady Rakietowej OPK wchodziły:
- dowództwo w Bytomiu
- 11 dywizjon rakietowy obrony powietrznej – Kuźnia Raciborska zestaw S-75 „Dźwina”, później zamieniony na zestaw S-75M („Wołchow”)
- 12 dywizjon rakietowy obrony powietrznej – Zimna Wódka (na północ od Kędzierzyna) zestaw S-75 „Dźwina”, następnie zamiana na zestaw S-75M („Wołchow”), miejsce postoju dla zestawu pozoracyjnego „KOBRA”. Ostatnim dowódcą był ppłk Ireneusz Zaguła, zastępcą kpt. Andrzej Gawlik, a szefem sztabu mjr Wiesław Kędzierski.
- 13 dywizjon rakietowy obrony powietrznej – Lubliniec zestaw S-75 „Dźwina”
- 14 dywizjon rakietowy obrony powietrznej – Woźniki (na północ od Pyrzowic) S-75 „Dźwina”, przeniesiony do Gliwic S-125 NEWA SC
- 15 dywizjon rakietowy obrony powietrznej – Zawiercie-Ciągowice zestaw S-75 „Dźwina”, zamiana na zestaw S-75M „Wołchow”
- 16 dywizjon rakietowy obrony powietrznej – Bukowno
- 17 dywizjon rakietowy obrony powietrznej – Libiąż zestaw S-75 „Dźwina”, później zamiana na zestaw S-125 NEWA (1985-1986), następnie modernizacja do S-125 NEWA SC
- 18 dywizjon rakietowy obrony powietrznej – Pszczyna
- 19 dywizjon Techniczny Obrony Powietrznej (JW 1601) – Gliwice (1962-1999), ostatnim dowódcą był mjr Mieczysław Jeweczko, a szefem sztabu mjr Jan Hermann
- 20 dywizjon techniczny – Hutki
- 31 dywizjon rakietowy obrony powietrznej – Kórnik S-125 NEWA SC
- 72 dywizjon rakietowy obrony powietrznej – Oświęcim S-125 NEWA SC
- 73 dywizjon rakietowy obrony powietrznej – Oświęcim S-125 NEWA SC
- 74 dywizjon rakietowy obrony powietrznej – Czarków (Kobiór) przeniesiony do Gliwic S-125 NEWA SC
- 75 dywizjon rakietowy obrony powietrznej – Przezchlebie (na północ od Gliwic) S-125 NEWA SC
- 76 dywizjon rakietowy obrony powietrznej – Poznań S-125 NEWA SC
- 77 dywizjon rakietowy obrony powietrznej – Murowana Goślina S-125 NEWA SC
Ostatni skład:
- 31 dywizjon rakietowy obrony powietrznej – Poznań
- 76 dywizjon rakietowy obrony powietrznej – Poznań S-125 NEWA SC
- 77 dywizjon rakietowy obrony powietrznej – Murowana Goślina S-125 NEWA SC
- 81 dywizjon dowodzenia obrony powietrznej – Bytom, przenośny przeciwlotniczy zestaw rakietowy bliskiego zasięgu 9K32M (STRZAŁA-2M)
Wyposażenie
Wyposażenie jednostki w sprzęt bojowy zmieniało się na przestrzeni lat, co było związane z postępem technologicznym oraz zmianami w podstawowych zadaniach jednostki.
13 daopl ok
- armaty przeciwlotnicze kal. 85 mm wz. 1939;
- armaty przeciwlotnicze kal. 37 mm wz. 1939;
- armaty przeciwlotnicze kal. 57 mm (S-60).
13 da opk
- przeciwlotnicze zestawy rakietowe Dwina.
1 daplot
- przeciwlotnicze zestawy rakietowe „Dźwina” (SA-75);
- przeciwlotnicze zestawy rakietowe „Newa” (S-125, S-125M);
- przeciwlotnicze zestawy rakietowe „Wołchow” (S-75M, S-75W).
Dowódcy 1 Śląskiej BR OP
- 16 października 1952 – 28 lipca 1954 – płk Bolesław Tatarski
- 29 lipca 1954 – 12 października 1957 – płk Tadeusz Kempf
- 13 października 1957 – 25 listopada 1959 – płk Aleksander Grabowski
- 26 listopada 1959 – 29 sierpnia 1968 – płk Jan Styran
- 30 sierpnia 1968 – 15 grudnia 1971 – płk Jerzy Szmyrgałło
- 16 grudnia 1971 – 2 stycznia 1981 – gen. bryg. Jan Łazarczyk
- 3 stycznia 1981 – 17 grudnia 1986 – płk mgr inż. Bogdan Miller
- 18 grudnia 1986 – 12 października 1990 – płk Wiesław Kozikowski
- 13 października 1990 – 27 lutego 1996 – płk Wiesław Wolak
- 28 lutego 1996 – 23 sierpnia 2006 – gen. bryg. Stanisław Babiak
- 24 sierpnia 2006 – 30 listopada 2012 – gen. bryg. Andrzej Łosiński
Wyróżnienia
- medal pamiątkowy „Za wybitne osiągnięcia w służbie wojskowej” w latach 1974, 1975, 1976, 1988;
- Order Sztandaru Pracy I klasy w 1976 roku;
- Znak Honorowy Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1993, 1996, 2008.
Przypisy
Bibliografia
Krzysztof Komorowski (red.): Kronika Wojska Polskiego 2005. Warszawa: Fundacja Polonia Militaris, 2006, s. 130. ISSN 1734-2317.
Linki zewnętrzne