1 Samodzielny Morski Batalion Zapasowy – to pierwsza jednostka Marynarki Wojennej w ludowym Wojsku Polskim.
Jednym z powodów jego utworzenia była potrzeba zabezpieczenia stoczni oraz portów na wyzwalanych terenach Polski. W skład batalionu kierowano głównie marynarzy oraz żołnierzy, którzy mieli wcześniejsze doświadczenie z pracą na morzu. Batalion nie uczestniczył w działaniach bojowych. Kompania desantowa miała brać udział w szturmie na Westerplatte w nocy z 6 na 7 kwietnia, jednak Niemcy poddali się na widok żołnierzy. 31 sierpnia 1945 roku batalion został przekształcony w Szkolny Pułk Marynarki Wojennej.
Historia
1944
wrzesień – zaplanowano utworzenie 1 Zapasowego Pułku Morskiego
29 października – Naczelne Dowództwo WP wydało rozkaz o sformowaniu batalionu do 15 listopada przez 9 Zapasowy Pułk Piechoty z Majdanka
23 listopada – przeniesienie batalionu z Majdanka do Lublina
4 grudnia – rozpoczęcie szkolenia
1945
17 lutego – przybycie do Włocławka do byłych koszar 14 Pułku Piechoty, pierwsze łodzie wiosłowe i zmiana umundurowania
30 marca – przybycie pierwszego rzutu do Gdańska
3 kwietnia – objęcie budynków dyrekcji i kreślarni Stoczni Gdańskiej oraz budynku przy ul. Świętojańskiej 18 w Gdyni
5 kwietnia – kompania techniczna przejęła ochronę Stoczni Gdyńskiej, Warsztatów Portowych Marynarki Wojennej oraz portu na Oksywiu
8 kwietnia – podniesienie bandery na ORP „Korsarz”
10 kwietnia – przeniesienie kompanii ze Stoczni Gdańskiej do koszar w Nowym Porcie
31 sierpnia – przekształcenie batalionu w Szkolny Pułk Marynarki Wojennej
Stan
Stan etatowy wynosił 873 ludzi, natomiast faktyczny na 1 stycznia 1945 roku wynosił 350 ludzi. Po 9 maja batalion tworzył dodatkowe jednostki szkolne, znacznie przekraczając stan etatowy.
Początkowo problemem były poważne braki kadrowe, spowodowane niewielką liczbą marynarzy oraz poborowych z doświadczeniem morskim w zasobach ludowego Wojska Polskiego. Dopiero po zakończeniu wojny, wraz z napływem marynarzy, w tym z obozów jenieckich oraz z Wielkiej Brytanii, liczba ta znacznie wzrosła.
Skład etatowy
dowódca: kmdr por. Karol Kopiec
zastępca dowódcy ds. polityczno-wychowawczych: ppor. Henryk Malinowski
zastępca dowódcy ds. morskich: kpt. mar. Władysław Trzciński
zastępca dowódcy ds. lądowych: mjr Tadeusz Klimczak
zastępca dowódcy ds. gospodarczych oraz szef służby kwatermistrzowskiej: por. Mikołaj Zacharow (Rosjanin)
szef sztabu: por. Robert Mietielica
kompanie:
- kompania morska – ster-sygnaliści, artylerzyści i minerzy-torpedyści (trzy plutony po 48 osób) – dowódca: por. Metody Kajdałow (Rosjanin)
- kompania morskich specjalistów technicznych (trzy plutony po 48 osób – plutony: maszynistów, motorzystów i elektryków) – dowódca: por. mar. Mariusz Iwankiewicz
- kompania desantowa (cztery plutony po 48 osób – plutony: cekaemów, minersko-saperski, łączności i artylerii) – dowódca: por. mar. Eugeniusz Jereczek
samodzielne plutony:
- oficerski
- chemiczny
- administracyjny
- żandarmerii
Po 9 maja 1945 roku zorganizowano dwa dodatkowe, nieetatowe bataliony rekrutacyjne, które formalnie weszły w skład batalionu.
Przypisy
Bibliografia
Stanisław Komornicki: Wojsko Polskie : krótki informator historyczny o Wojsku Polskim w latach II wojny światowej. 1, Regularne jednostki ludowego Wojska Polskiego : formowanie, działania bojowe, organizacja, uzbrojenie, metryki jednostek piechoty. Warszawa : Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej Warszawa 1965