1 Pułk Ułanów Krechowieckich (PSZ)

1 Pułk Ułanów Krechowieckich im. Pułkownika Bolesława Mościckiego

1 Pułk Ułanów Krechowieckich im. Pułkownika Bolesława Mościckiego to polski pułk pancerny w Polskich Siłach Zbrojnych. Pułk ten ma swoje korzenie w 1 pułku ułanów Dywizji Strzelców Polskich, a jego przydomek „krechowieccy” pochodzi od miejscowości Krechowce, znajdującej się w pobliżu Stanisławowa, gdzie pod dowództwem płk. Bolesława Mościckiego odbył swoją pierwszą zwycięską bitwę. Rozwiązany w maju 1918 roku, został odtworzony na podstawie decyzji Rady Regencyjnej w listopadzie tego samego roku.

W ramach kampanii wrześniowej, pułk wchodził w skład Suwalskiej Brygady Kawalerii i zakończył swój szlak bojowy pod Kockiem 6 października 1939 roku.

Formowanie i zmiany organizacyjne

Pułk został odtworzony w trakcie formowania Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR, z połączenia: 6 dywizjonu kawalerii, pułku kawalerii 5 Dywizji Piechoty oraz 7 dywizjonu kawalerii. Po opuszczeniu ZSRR przez Armię Polską, wszedł w skład 2 Brygady Czołgów, przekształcając się najpierw w 5 batalion czołgów, a później w 1 pułk kawalerii pancernej. W wrześniu 1942 roku pułk, razem z brygadą, został wysłany do Iraku, gdzie przebywał do października 1943 roku. Po powrocie do Palestyny, otrzymał czołgi Sherman, a końcowe szkolenie zakończył w grudniu 1943 roku w Egipcie, wracając do swojej historycznej nazwy.

W kampanii włoskiej pułk walczył jako część 2 Brygady Pancernej. W bitwie o Monte Cassino i Piedimonte był w odwodzie brygady, natomiast aktywnie uczestniczył w bitwie o Ankonę, przełamując Linię Gotów i zdobywając Bolonię.

Pułk został rozformowany razem z pozostałymi jednostkami 2 Korpusu Polskiego w 1947 roku.

W ZSRR

6 września 1941 roku, gen. Władysław Anders wydał pierwsze wytyczne dotyczące organizacji podległych mu jednostek. Grupa przedwojennych oficerów pułku, która znalazła się w niewoli sowieckiej, w większości trafiła do Katynia, a jedynie nieliczni dołączyli później do Polskich Sił Zbrojnych. Rotmistrz Józef Czapski, działając z upoważnienia gen. Andersa (za zgodą Józefa Stalina), prowadził poszukiwania oficerów Wojska Polskiego, których los w latach 1941-1942 był nieznany, a swoje wspomnienia z tego okresu opublikował w książce „Na nieludzkiej ziemi”, która stała się idiomem na określenie stalinowskiego ZSRR.

6 dywizjon kawalerii

Dywizjon kawalerii sformowany w Tockoje miał składać się z dowództwa, dwóch szwadronów liniowych oraz plutonu ckm, licząc 11 oficerów oraz 310 szeregowych.

15 września 1941 roku na placu obok sztabu zebrali się kawalerzyści wydzieleni ze wszystkich oddziałów 6 Dywizji Piechoty. Data ta uznawana jest za pierwszy dzień istnienia dywizjonu kawalerii 6 DP. Dowódcą dywizjonu został rtm. Witold Uklański z 4 pułku Ułanów Zaniemeńskich.

24 września 1941 roku wydano pierwszy rozkaz organizacyjny dywizjonu, a dopiero 1 stycznia 1942 roku żołnierze po raz pierwszy (jeszcze nieformalnie) założyli proporczyki na patki mundurów. Właśnie takie proporczyki nosiła delegacja żołnierzy, która składała dowódcy dywizji życzenia, co stanowiło swoisty test. Już następnego dnia rozkaz dywizjonowy nakazywał używanie proporczyków w kolorze amarantowo-białym.

Dywizjon (pułk) kawalerii 5 DP

5 Dywizjon Kawalerii formował się w rejonie Tatiszczewa, w pobliżu Saratowa. Jego dowództwo sprawował mjr Kazimierz Choroszewski. Po wydzieleniu obsady plutonów zwiadu do poszczególnych pułków, sformowano dwa dywizjony kawalerii dywizyjnej. Pierwszy rozkaz pułku kawalerii 5 DP odczytano 16 września 1941 roku. Dowódca dywizjonu jednak wówczas przekraczał swoje kompetencje, działając poza ramy przewidziane etatem dywizjonu. 23 września nadwyżki przesłano do Ośrodka Zapasowego. 22 grudnia 1941 roku, zgodnie z rozkazem dowódcy 5 DP, dywizjon został przekształcony w pułk kawalerii 5 Dywizji Piechoty, stając się pierwszym pułkiem kawaleryjskim Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR. Na początku 1942 roku pułk zrezygnował z koni, przygotowując się do zmotoryzowania. 25 stycznia 1942 roku został przetransportowany do Otaru.

7 dywizjon kawalerii

Dywizjon powstał w Tockoje 10 września 1941 roku jako dywizjon kawalerii dywizyjnej Ośrodka Zapasowego Armii. Dowództwo objął rtm. Edward Capałła z 3 pułku Szwoleżerów Mazowieckich, który zmagał się z niskim poziomem dyscypliny wśród żołnierzy. Często występowały dezercje, a żołnierze nie brali udziału w szkoleniu, jedynie pomagając w pracach polowych. Z powodu braku jedzenia, na początku umundurowani w sowieckie uniformy, w grudniu zmienili je na brytyjskie battledressy. 13 lutego 1942 roku dywizjon został przetransportowany do Otaru.

Zjednoczony pułk

15 lutego wszystkie trzy komponenty przyszłego pułku zgromadziły się w Otarze. Gen. Anders zadecydował o pozostawieniu w składzie armii jednego pułku kawalerii, wybierając 6 dywizjon kawalerii, który od stycznia nosił nazwę 1 pułku Ułanów Krechowieckich, dowodzonego przez majora Zaorskiego.

Pododdziały stacjonowały w namiotach, a sztab znajdował się w miejscowej szkole. Wyznaczono obsady na ważniejsze stanowiska. Stan etatowy pułku obejmował 55 oficerów, 1452 podoficerów oraz ułanów. Pułk nie otrzymał broni ani koni.

25 marca 1942 roku, w związku z ograniczeniem racji żywnościowych dla wojska, pułk w ramach pierwszej ewakuacji opuścił Krasnowódsk, kierując się do Pahlewi, co zakończyło pierwszy etap działalności odrodzonego 1 pułku Ułanów Krechowieckich.

Środkowy Wschód 1942–1944

3 kwietnia 1942 roku 1 pułk dotarł drogą morską do portu Pehlavi. Po wyładowaniu w porcie, pułk skierowano na tzw. brudną plażę. Dopiero po trzech dniach przeniesiono go do nowego obozu pod namiotami. W początkowym okresie głównym zadaniem pododdziałów była pomoc ludności cywilnej przybywającej kolejnymi transportami morskimi.

Po wykonaniu tego zadania, w dniach 20–26 kwietnia pułk został transportowany przez Hamadan, Khanaqin i Bagdad, docierając do obozu w Al-Habbanijji w Iraku, gdzie stacjonował od 26 kwietnia do 6 maja. Kolejny postój miał miejsce w Baszszit, niedaleko Gedery, gdzie żołnierze przebywali pod opieką lekarską do 25 lipca 1942 roku.

Na terenie Palestyny zaczęły się również dezercje wśród żołnierzy żydowskiego pochodzenia, którzy uciekali, by walczyć o swoją niepodległość. Dodatkowo, 4 czerwca 1942 roku, 250 ułanów przeszło do pułku Ułanów Karpackich, dowodzonego przez rtm. Białostockiego.

Zgodnie z nową koncepcją organizacyjną wojsk na Środkowym Wschodzie, powstała 2 Brygada Czołgów, która 30 czerwca 1942 roku została wzmocniona przez ułanów 1 pułku. 11 lipca 1942 roku pułk został przekształcony w 2 batalion czołgów. 26 lipca 2 batalion czołgów przeniesiono do obozu Hill 69, a 5 sierpnia zmienił nazwę na 5 batalion czołgów. Na prośbę dowództwa, najpierw nieoficjalnie, a później z formalnym przyzwoleniem, dodano do nazwy 5 batalionu również słowa 1 pułku. Żołnierze rozpoczęli intensywne szkolenie pancerne, używając 7-tonowych czołgów „M.VIB”, a później czołgów wsparcia piechoty Valentine. We wrześniu 1942 roku batalion (pułk) przeniesiono do Iraku, a transport morski odbył się francuskim statkiem „Banfora” pod brytyjską banderą. Nowym miejscem pobytu Krechowiaków stał się Quizil Ribat, gdzie batalion przeszedł gruntowne przeszkolenie pancerno-motorowe.

28 czerwca 1943 roku batalion otrzymał ustną zgodę od Naczelnego Wodza gen. broni Władysława Sikorskiego na używanie nazwy 1 Pułk Kawalerii Pancernej. 1 sierpnia 1943 roku 1 pułk kawalerii pancernej liczył 40 oficerów i 551 szeregowych, co oznaczało nadwyżkę 7 oficerów i brak 17 szeregowych w stosunku do etatu.

W połowie września 1943 roku pułk zdał wszystkie swoje czołgi typu Valentine IX oraz Valentine V i wyruszył transportem samochodowym do An-Nusajrat, oddalonego o około 12 km od Gazy. Ostatecznie dotarł tam 6 października po ponad tygodniowym marszu na dystansie 1249 kilometrów. W tej bazie ułani otrzymali nowe amerykańskie czołgi typu Sherman oraz angielskich instruktorów, a szkolenie rozpoczęło się od nowa z satysfakcjonującymi wynikami.

15 grudnia 1943 roku pułk, już z własnymi czołgami, wyruszył do Egiptu, z docelowym miejscem obozu w Al-Kassasin, na zachód od Ismailii. Pułk wszedł w ostatnią fazę przygotowań do inwazji na kontynent.

27 grudnia 1943 roku zakończono starania o przywrócenie pułkowi pełnej historycznej nazwy. Zgodnie z rozkazem Naczelnego Wodza z 1 grudnia 1943 roku, 1 pułk kawalerii pancernej przemianowano na 1 pułk Ułanów Krechowieckich. W styczniu 1944 roku pułk przeszedł reorganizację według etatu brytyjskiego pułku pancernego WE VI/560/4, który przewidywał 34 oficerów i 596 szeregowych. Zgodnie z tym etatem, wyposażenie 1 pułku Krechowieckich miało obejmować 52 czołgi średnie Sherman, 11 czołgów lekkich Stuart, 9 samochodów pancernych Scout-Car, 4 samochody opancerzone White (dla patroli reperacyjnych), 4 samochody opancerzone White (stacje ładowania akumulatorów), 9 samochodów osobowo-terenowych Willis, 5 samochodów osobowych, 1 samochód sanitarny, 15 samochodów ciężarowych 15-CWT, 70 samochodów ciężarowych 3 t, 6 ciągników ratowniczych (6×4 Tractor Breakdown) oraz 15 motocykli.

25 i 26 lutego 1944 roku odbyły się ostatnie ćwiczenia brygadowe zakończone ostrym strzelaniem. Kolejne rozkazy nakazywały przygotowanie sprzętu do walki. W połowie marca 1944 roku „krechowiacy” otrzymali czołgi Stuart M3A1 w wersji bezwieżowej, a 11 czołgów Valentine zostało oddanych. W pułku dokonano reorganizacji szwadronu dowodzenia, tworząc oddział rozpoznawczy na bazie plutonu rozpoznawczego i plutonu łącznikowego. Szwadron rozpoznawczy składał się z plutonu dowodzenia z 2 czołgami Stuart, 3 plutonów po 3 czołgi Stuart, plutonu rozpoznawczego z 3 samochodami pancernymi Scout-Car oraz plutonu łącznikowego z 3 samochodami pancernymi.

29 marca pułk zaczął przemieszczać się w kierunku Aleksandrii, a zaokrętowanie miało miejsce 8 kwietnia 1944 roku, z głównymi siłami płynącymi statkiem „Takiva”.

Walki pułku 1944–1945

Na ziemi włoskiej

Piechota wyładowała się w Neapolu, a pancerni w Tarencie. 24 kwietnia oba komponenty pułku spotkały się w obozie w Cardito.

W dniach 11–25 maja 1944 roku, w decydującej fazie bitwy o Monte Cassino i Piedimonte, pułk był w odwodzie 2 Brygady Czołgów, ale brał udział w bitwie o Ankonę. Na początku czerwca pułk został przeniesiony do miejscowości San Vito nad Adriatykiem.

Bitwa o Ankonę

W ostatniej dekadzie czerwca pułk został podporządkowany 3 Dywizji Strzelców Karpackich, prowadzącej natarcie wzdłuż wybrzeża w kierunku Ankony, z 2 Brygadą Strzelców Karpackich na prawym skrzydle oraz 1 Brygadą Strzelców Karpackich na lewym. Nacierające brygady forsowały napotkane rzeki Vomano, Tronto, Aso i Tenna, zdobywając napotkane miejscowości. 22 czerwca pułk został przydzielony jako Oddział Rozpoznawczy do 1 BSK, w skład którego weszły 2 szwadron pancerny, pluton rozpoznawczy ułanów oraz samobieżna bateria M-10 z 7 Pułku Artylerii Przeciwpancernej i pluton saperów. Następnego dnia, wraz z plutonem strzelców z 1 batalionu strzelców karpackich, oddział przystąpił do forsowania rzeki Chienti przez bród w rejonie miejscowości Casa Marefochi. W trakcie przekraczania brodu oddział rozpoznawczy poniósł wysokie straty w wyniku ognia artylerii oraz zaminowanego terenu, co uniemożliwiło skuteczne rozpoznanie. Podobne próby forsowania Chienti podjął 1 szwadron ułanów przy ujściu rzeczki Ete Morto, lecz również bez powodzenia. W dniach 1-2 lipca ułani poruszali się szwadronami za poszczególnymi batalionami strzelców w II rzucie natarcia. 3 lipca 3 szwadron współdziałał w natarciu z 1 batalionem strzelców karpackich, zdobywając obszar na południe od S. Sabino, a 2 batalion strzelców karpackich z 2 szwadronem zdobył Castelfidardo. 5 lipca 1944 roku 2 szwadron krechowiaków z 2 bsk zdobył w walce C. Bellini, natomiast 3 szwadron ułanów wspierał 1 bsk w boju o zdobycie miasta Osimo. W godzinach popołudniowych część 2 szwadronu oraz 2 bsk brała udział w walkach o Osimo, które ostatecznie zostało opanowane do rana 6 lipca. 7 lipca 3 DSK przeszła do obrony zajętych pozycji, a 1 Pułk Ułanów Krechowieckich był w odwodzie dywizji, niemniej jednak wyznaczone plutony czołgów 1 pułku razem z wyznaczonymi pododdziałami piechoty z 3 i 5 batalionów strzelców karpackich prowadziły rozpoznanie walką pozycji wroga. Od 8 do 16 lipca pułk nie miał kontaktu z nieprzyjacielem, naprawiając i uzupełniając sprzęt oraz wypoczywając. Od 17 lipca ułani krechowieccy walczyli w składzie macierzystej 2 BPanc, a w godzinach porannych grupa taktyczna mjr A. Smodlibowskiego, w skład której wchodziły 2 szwadron i 1 samodzielna kompania komandosów, zdobyła miejscowość Casa Nuova. Pułk prowadził natarcie w siłach głównych brygady, osiągając pod koniec dnia 18 lipca 1 szwadronem linię Castelferretti, Grancetta, Camerata Picena, wspierany przez 4 szwadron 15 Pułku Ułanów Poznańskich. Następnego dnia pułk sforsował rzekę Esino i ustanowił przyczółek. 20 lipca w godzinach przedpołudniowych 1 szwadron razem z 16 lbs opanował miejscowość Alta Marina. W trakcie walk w czerwcu i lipcu poległo 18 żołnierzy, a 9 czołgów zostało zniszczonych.

Od Ankony do rzeki Metauro

7 sierpnia 1944 roku pułk, wzmocniony dwiema bateriami przeciwpancernymi, został przydzielony do 1 Brygady Strzelców Karpackich, a jego szwadrony liniowe włączono do batalionów piechoty. Brygada miała za zadanie zdobycie węzła drogowego przed rzeką Cesano w okolicach Ankony. 9 sierpnia 2 i 3 szwadron rozpoczęły natarcie, wspierając ogniem dział atakującą piechotę z 2 i 3 bsk. Opanowywano kolejne pozycje zajęte przez nieprzyjaciela. W tym czasie, 3 czołgi 3 szwadronu wpadły na miny i poniosły straty. W drugiej fazie natarcia 1 szwadron był w odwodzie, ale dopiero w południe został skierowany do walki o wzgórze 162, które zostało zdobyte, chociaż straty wyniosły jeden zniszczony czołg oraz zabity kierowca. Do ataku dołączył 2 szwadron, który podjął natarcie w kierunku wzgórza 128 Villa Gubani, lecz natarcie zostało wstrzymane na polu minowym. Ponadto 2 szwadron omyłkowo ostrzelał własną kompanię z 5 batalionu strzelców karpackich na zdobytym przez nią wzgórzu 128. Tego dnia krechowiacy stracili 5 żołnierzy i 6 czołgów (z czego dwa bezpowrotnie). 11 sierpnia 1 szwadron otrzymał rozkaz, aby współdziałał z 1 bsk w rozpoznaniu brodu na rzece oraz systemu obrony miasteczka Mondolfo. Podczas przekraczania brodu, gąsienice dwóch czołgów zostały zerwane minami. Z pomocą saperów, pozostałe czołgi, razem z piechotą, sforsowały rzekę. Na przedpolu miasteczka stwierdzono silnie umocnione rejony obrony. Wywiązała się walka ogniowa, a Mondolfo nie zostało zdobyte. Utrzymano jednak korzystne pozycje wyjściowe do natarcia. Wieczorem 1 Pułk Ułanów przeszedł do odwodu Korpusu, pozostawiając drugi szwadron w dyspozycji dowódcy 1 BSK. 18 sierpnia 2 BSK rozpoczęła natarcie przez rzekę Cesano. Z powodu ulewnego deszczu, gliniaste brzegi oraz miny, wyznaczony do wsparcia 5 bsk, 2 szwadron ułanów do walki włączył się dopiero w głębi obrony nieprzyjaciela. W godzinach popołudniowych do walki wprowadzono grupę taktyczną mjr. T. Gierycza, znaną jako Oddział Rozpoznawczy 2 BSK, w skład której wchodził wzmocniony 1 szwadron oraz kompania 5 bsk na transporterach Carrier. 1 szwadron ułanów zdobył wspólnie ze strzelcami karpackimi wzgórze 120. 19 sierpnia grupa bojowa kpt. S. Jandzisa, w skład której wchodziły 2 szwadron i kompania 4 bsk, wsparła kompanie 5 bsk w zdobyciu silnie bronionego wzgórza Monte San Vitale. W godzinach popołudniowych, w miejsce 5 bsk, wszedł 4 bsk, którego jedna z kompanii wspólnie z 3 szwadronem ułanów zdobyła Monte Schiantello, a o zachodzie słońca, jeden z plutonów czołgów wraz z inną kompanią 4 bsk zdobył miejscowość San Costanzo. Następnego dnia 2 BSK wraz z 1 Pułkiem Krechowieckim dotarła do rzeki Metauro, po czym ułani krechowieccy zostali wycofani na chwile wypoczynek.

Przełamanie Linii Gotów

Od 1 września 1944 roku pułk brał udział w przełamaniu Linii Gotów, wspierając szwadronami bataliony strzelców karpackich 1 BSK. Natarcie poprzedzone było serią ćwiczeń na stole plastycznym z udziałem dowódców oddziałów i pododdziałów. Czołowy 2 bsk po sforsowaniu doliny rzeki Foglia i pól minowych przystąpił do natarcia na wzgórze 131 Asprete, jednak wspierający go 2 szwadron utknął na polu minowym oraz przed rowem przeciwczołgowym.

Poranny atak strzelców karpackich, wspierany przez 2 szwadron, nie powiódł się, co zmniejszyło nasilenie nieprzyjacielskiego ostrzału, jednak dalsze natarcie nie było możliwe. Wieczorem czołgi wycofały się do rejonów wyczekiwania. Z uwagi na osiągnięte powodzenie i przełamanie Linii Gotów przez sąsiedni I Korpus Kanadyjski, Niemcy opuścili swoje stanowiska w nocy, zostawiając w okopach jedynie patrole i słabą sieć posterunków. O świcie 2 września krechowiacy wspólnie z karpatczykami wznowili natarcie, które tym razem zakończyło się sukcesem. Utworzono w 1 BSK grupę pościgową, w skład której weszły czołowy 3 bsk i 3 szwadron ułanów, które dyslokowano na odcinek kanadyjski, skąd prowadziły pościg za wycofującym się wrogiem. W szpicy szły czołgi oraz kompania piechoty na transporterach opancerzonych. Prowadzący pościg 3 szwadron wraz z 3 bsk opanowały w walce grzbiet górski Boncio, wzgórze Monte Merro, a czołowa kompania strzelców karpackich i część 3 szwadronu zdobyły wzgórze 177, przecinając szosę nadmorską nr 16 oraz osiągając wybrzeże Adriatyku. 3 szwadron zdobył sześć dział ppanc, 3 Panthery, a także kilka kilometrów i sprzęt łączności. Wzięto też do niewoli 107 jeńców, a w ciągu nocy jeszcze około 200. Straty nieprzyjaciela na kierunku działania szwadronu wyniosły 35 zabitych. Straty szwadronu to dwóch rannych i jeden uszkodzony Sherman. Ogółem od początku sierpnia do 3 września poległo 10 żołnierzy, a 5 czołgów Sherman zostało zniszczonych. W następnym dniu pułk został wycofany z frontu na dłuższy wypoczynek oraz uzupełnienie załóg i sprzętu, a żołnierze udali się na urlopy.

Bitwa o Bolonię

Od 8 lutego do 10 marca 1945 roku 1 pułk ułanów Krechowieckich współdziałał z brygadami oraz batalionami 3 DSK w obronie nad rzeką Senio. Poszczególne szwadrony i plutony pełniły rolę odwodów w batalionowych ośrodkach obrony, będąc w stałej gotowości do odparcia ewentualnych ataków wroga. Ponadto, pułk przekazał kadry potrzebne do formowania nowych pułków kawalerii pancernej, głównie 3 Wielkopolskiej Brygady Pancernej, uzupełniając stan osobowy pułku i szkoląc nową kadrę. Nowym dowódcą pułku został płk dypl. Leon Strzelecki, który objął tę funkcję 4 stycznia 1946 roku. W maju 1946 roku ułani zaczęli zdawać sprzęt bojowy, a w czerwcu zostali przetransportowani do Wielkiej Brytanii, gdzie zakwaterowano ich w obozie Carlton Camp w pobliżu Helmsey. W połowie lipca 1947 roku pułk został rozwiązany razem z pozostałymi jednostkami 2 Korpusu Polskiego.

Struktura organizacyjna

Stan pułku w momencie lądowania we Włoszech obejmował:

• Dowództwo
• Szwadron dowodzenia
• 1 szwadron liniowy
• 2 szwadron liniowy
• 3 szwadron liniowy

W pułku służyło 39 oficerów, 308 podoficerów oraz 371 ułanów. Na wyposażeniu znajdowało się 63 czołgi średnie „Sherman III” oraz 11 czołgów rozpoznawczych „Stuart”. Dodatkowo, w plutonie rozpoznawczym było 10 scout carów typu Daimler, a w szwadronach liniowych funkcjonowało około 20-25 pojazdów mechanicznych (w tym czołówki naprawcze, tzw. REP-y). Łącznie pułk dysponował 127 pojazdami kołowymi.

Krechowieccy ułani

Dowódcy pułku

• mjr /ppłk Kazimierz Zaorski (1942 – 1946 → komendant Centrum Wyszkolenia Wojsk Pancernych)
• płk dypl. kaw. Leon Strzelecki (1946-1947)

Obsada personalna w lutym 1942

• dowódca pułku – mjr Kazimierz Zaorski (6 dyon)
• zastępca dowódcy – mjr Witold Hankisz (6 dyon)
• zastępca dowódcy (kwatermistrz) – mjr Edward Capałła (7 dyon)
• kapelan – ks. Adam Wróbel
• dowódca szwadronu gospodarczego – rtm. Sergiusz Dekoński (6 dyon)
• dowódca 1 szwadronu – rtm. Jerzy Roszkowski (6 dyon)
• dowódca 2 szwadronu – por Zygmunt Barcicki (6 dyon)
• dowódca 3 szwadronu – por. Kazimierz Chomiński (5 dyon)
• dowódca 4 szwadronu – rtm. Kazimierz Garbacki (6 dyon)
• dowódca szwadronu ckm – por Marian Karpiński (7 dyon)
• dowódca plutonu ppanc. – por. Tadeusz Gierycz (5 dyon)
• dowódca plutonu łączności – por. Ludwik Turasiewicz (7 dyon)
• dowódca plutonu pionierów – por. Jan Iwanowski (6 dyon)

Obsada personalna w momencie lądowania we Włoszech oraz późniejsze zmiany

• Dowództwo
• dowódca – mjr/ppłk Kazimierz Zaorski
• zastępca dowódcy
• mjr Leon Jankowski (do V 1944)
• mjr Antoni Smodlibowski (do VIII 1944)
• rtm./mjr Tadeusz Gierycz (od VIII 1944)
• kwatermistrz – kpt. int. Tomasz Jarmołowicz
• adiutant – por. Jerzy Zaleski
• oficer wywiadowczy – ppor. Tadeusz Dąbrowski
• oficer łączności – por. Ludwik Turasiewicz
• sztab
• dowódca szwadronu – rtm. Józef Ostrowski
• dowódca plutonu czołgów dowódcy pułku – por. Stanisław Parczewski
• dowódca szwadronu rozpoznawczego – por. Jan Iwanowski
• 1 szwadron liniowy
• dowódca szwadronu
• por. Kazimierz Chomiński
• rtm. Zygmunt Barcicki
• rtm. Tadeusz Białostocki (od 6 IV 1945)
• dowódca 1 plutonu – por. Zygmunt Skowroński
• dowódca 2 plutonu – ppor. Antoni Kaczorowski
• dowódca 3 plutonu – por. Władysław Sypel
• dowódca 4 plutonu – ppor. Bolesław Lisicki
• 2 szwadron liniowy
• dowódca szwadronu
• rtm. Tadeusz Gierycz (do 1 VIII 1944)
• rtm. Jan Rukat (od 1 VIII 1944)
• rtm. Tadeusz Białostocki (od 25 VIII 1944)
• rtm. Jan Rukat (od 6 IV 1945)
• dowódca 1 plutonu – ppor. Kazimierz Misztak
• dowódca 2 plutonu – ppor. Marian Smolka
• dowódca 3 plutonu – ppor. Stefan Lugowski
• dowódca 4 plutonu – por. Jan Karpiński
• 3 szwadron liniowy
• dowódca szwadronu
• rtm./mjr Marian Karpiński
• dowódca 1 plutonu – ppor. Stanisław Maksymiszyn
• dowódca 2 plutonu – por. Edmund Bojankiewicz
• dowódca 3 plutonu – ppor. Antoni Samek
• dowódca 4 plutonu – por. Aleksander Kuczyński
• Żołnierze:
• kpr. pchor. Wojciech Konstanty Ekspedyt Krzemiński
• kpr. pchor. Jan Szatsznajder
• st. panc. Stefan Mustafa Abramowicz

Symbole pułku

Sztandar pułku

2 Szwadron Dywizjonu, otrzymał sztandar z rąk Polek Ziemi Mińskiej, który 3 kwietnia 1917 roku, z chwilą powstania pułku, został podniesiony do rangi sztandaru. Towarzyszył on pułkowi we wszystkich walkach w czasie wojny polsko-bolszewickiej. Podczas tych zmagań sztandar wielokrotnie był przestrzelony, a podoficerowie sztandarowi stracili dwa konie. 20 marca 1921 roku sztandar został odznaczony Orderem Virtuti Militari V kl. przez marszałka Józefa Piłsudskiego.

W 1939 roku sztandar pułku został zakopany w skrzynce amunicyjnej na polu bitwy pod Kockiem, gdzie znajdował się do 13 czerwca 1946 roku, kiedy to odkopał go ppor. Bolesław Podhorski. Następnie, przez dyplomatyczną pocztę, został przetransportowany do Szwajcarii przez Konstanty Górskiego. Por. Podhorski przedostał się przez tzw. zieloną granicę i po odebraniu od dyplomaty sztandaru, 1 sierpnia 1946 roku, zameldował gen. Andersowi o wykonaniu zadania.

30 listopada 1946 roku, w Corton Park w Wielkiej Brytanii, odnowiony sztandar został przekazany 1 pułkowi Ułanów Krechowieckich. Nowe drzewce i głowica, zniszczone w bitwie pod Kockiem, zostały wykonane z wyciora czołgowego z grotem na wzór dawnych. W lipcu 1947 roku, w związku z rozwiązaniem pułku, sztandar został przekazany do Instytutu Historycznego im. gen. Sikorskiego w Londynie. 12 listopada 1966 roku sztandar otrzymał prawo do napisu na państwowych wstęgach sztandarowych: „Wyróżniony za niezwykłe męstwo w kampanii 1944–1945 we Włoszech”.

W 1921 roku pułk otrzymał drugi sztandar, ufundowany w 1918 roku przez Polaków z Moskwy. Nie został on jednak uznany przez dowództwo jako oficjalny znak i przekazano go w 1925 roku Osadzie Krechowieckiej na Wołyniu, gdzie mieszkali weterani z pułku.

Odznaka pamiątkowa

Odznaka przedstawia krzyż utworzony z czterech proporczyków pułkowych (amarantowo-białych), połączonych ze sobą. Na proporcach znajduje się orzeł krechowiecki. W pierwszej wersji odznaki na orle umieszczono inicjały pułkowe: „1″- „U”- „K” oraz data powstania Pułku: „1915”.

W 1929 roku wprowadzono nowy wzór odznaki. W miejsce inicjałów Pułku umieszczono Srebrny Krzyż Orderu Virtuti Militari, zawieszony na wstążce orderowej na szyi orła, który został nadany pułkowi 20 marca 1921 roku.

Projektantem odznaki był oficer pułku – por. Aleksander Mazaraki, a wykonawcami były pracownie grawerskie Józefa Mirowskiego i Wiktora Gontarczyka.

Odznakę w pierwszej wersji otrzymało 106 oficerów oraz 2500 żołnierzy. W latach 1929–1939 nadano 193 odznaki oficerskie oraz ponad 3000 odznak żołnierskich w drugiej wersji.

Oznakowanie czołgów

W pułku pancernym, z lewej i prawej strony wieży, malowano żółte figury geometryczne:

• szwadron dowodzenia – romb;
• szwadron rozpoznawczy – romb z literą „R”;
• 1 szwadron – trójkąt;
• 2 szwadron – kwadrat;
• 3 szwadron – koło/okrąg z dodatkową podkową.

W polu znaku rozpoznawczego pododdziału rysowano także końską głowę. Na bokach wozów bojowych umieszczano ich nazwy, nadawane według określonego klucza, co stanowiło dodatkowy znak rozpoznawczy:

• szwadron dowodzenia i szwadron rozpoznawczy – nazwy na literę K, np. czołg dowódcy „Krechowiak”, poczet dowódcy „Komarów”, „Koziatyń”;
• 1 szwadron – nazwy na literę B, np. czołg dowódcy „Burza”;
• 2 szwadron – nazwy na literę R, np. czołg dowódcy „Rozmach”;
• 3 szwadron – nazwy na literę Z, np. czołg dowódcy „Zwycięzca”.

Żurawiejki

Ułani krechowieccy po wojnie – rozformowanie

Po zakończeniu działań wojennych pułk stacjonował we Włoszech, w Villa Case Grandi, nieopodal Faenzy, a od września 1945 roku w Osimo. Pułk prowadził szkolenie oraz wysyłał młodzież do szkół i na studia. Wcielano do pułku byłych jeńców, z którymi prowadzono szkolenie bojowe. 4 stycznia 1946 roku doszło do zmiany dowódcy, którym został płk dypl. Leon Strzelecki. W maju 1946 roku ułani zdali sprzęt bojowy, a w czerwcu zostali przetransportowani do Wielkiej Brytanii, gdzie zakwaterowano ich w obozie Carlton Camp w pobliżu Helmsey. W połowie lipca 1947 roku pułk został rozwiązany razem z pozostałymi jednostkami 2