1 Pułk Piechoty Legii Nadwiślańskiej – jednostka piechoty z okresu napoleońskiego.
Formowanie i zmiany organizacyjne
Powstał 31 marca 1808 roku z 1 Pułku Legii Polsko-Włoskiej, będąc częścią Legii Nadwiślańskiej.
W trakcie przygotowań do inwazji na Rosję w 1812 roku, pułk został włączony do gwardii cesarskiej.
W 1813 roku, z pozostałości czterech pułków piechoty Legii Nadwiślańskiej, utworzono jeden, który objął dowództwo płk. Stanisław Malczewski, a w sierpniu dołączono go do 27 Dywizji dowodzonej przez Izydora Krasińskiego.
Żołnierze pułku
Pułkiem kierowali:
- płk Józef Chłopicki (od stycznia 1812)
- Paweł Fądzielewski (zmarł 7 stycznia 1813)
Walki pułku
Bitwy i potyczki
Chorągiew
Początkowo pułk posługiwał się chorągwią z wizerunkiem koguta galijskiego, czapki frygijskiej oraz numeru z napisem: REPUBLIQUE FRANÇAISE. Pionowe pasy w kolorach: ciemnoniebieskim, białym oraz czerwonym. Wstążka przy numerach miała barwy biało-czerwone. Czapka frygijska była czerwona, a kogut i gałązki przedstawione w naturalnych kolorach.
Opis ten został sporządzony przez Bronisława Gembarzewskiego na podstawie rysunku Bolesława Starzeńskiego z Biblioteki Jagiellońskiej w Krakowie. W notatce przy rysunku zaznaczone było, że na odwrocie chorągwi widniał napis: „Legion Polonaise” oraz że chorągiew została ofiarowana Legii Polskiej we Włoszech w roku rewolucyjnym IX (1800/1801) przez pierwszego konsula, Napoleona Bonapartego.
Chorągiew ta później trafiła do 1 Pułku Piechoty Legii Nadwiślańskiej w korpusie Sucheta w Hiszpanii. Z powodu całkowitego zniszczenia, pozostały jedynie strzępy przy drzewcu, a została zwrócona Ministerium Wojny 26 marca 1812 roku.
Na jej miejsce pułk 1 piechoty Nadwiślańskiej otrzymał nową chorągiew.
Chorągiew pułku 1 piechoty Legii Nadwiślańskiej
Bławat o wymiarach 108 cm x 108 cm, wykonany z jedwabiu, w pasy pionowe: niebieską, białą i czerwoną, licząc od drzewca. Haftowany złotem napis: L’/EMPEREUR/NAPOLEON/AU/REGIMENT/POLONAIS. Wokół haft złotem o szerokości 27 cm w kształcie liści wawrzynowych, z frędzlą złotą o szerokości 2,5 cm.
Drzewce, malowane na czarno, miało długość 226,5 cm od górnej krawędzi bławatu. Na drzewcu znajdował się orzeł cesarski, brązowy i złocony, o wysokości 31 cm (razem z podstawą i tulejką) oraz szerokości 22 cm. Orzeł trzymał w szponach pioruny i siedział na tablicy z numerem: 1. Pod orłem znajdował się złoty sznur z dwoma złotymi chwastami.
Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie.
Przypisy
Bibliografia
Bronisław Gembarzewski: Rodowody pułków polskich i oddziałów równorzędnych od r. 1717 do r. 1831. Warszawa: Towarzystwo Wiedzy Wojskowej, 1925, s. 49.
Bronisław Gembarzewski: Żołnierz polski. Ubiór, uzbrojenie i oporządzenie od wieku XI do roku 1960. T. 3 od 1797 do 1814 roku. Warszawa: 1964, s. 30 i 94.
Jan Wimmer: Historia piechoty polskiej do roku 1864. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1978, s. 444−447.