Pułk Armat Polowych Nr 1 (FKR. Nr. 1)
Pułk artylerii cesarskiej i królewskiej Armii.
Historia oddziału
1 maja 1885 roku, w wyniku przeprowadzonej reorganizacji artylerii, powstał 1. Ciężki Dywizjon (niem. 1. Szwere Batterie-Divisions) na bazie dotychczasowego 7. Pułku Artylerii Polowej. Dywizjon stacjonował w Krakowie i był częścią 1 Brygady Artylerii. Komendantem dywizjonu został ppłk Moritz Laizner, dotychczasowy oficer sztabowy 7. Pułku Artylerii Polowej, który brał udział w wojnie prusko-austriackiej i w 1866 roku otrzymał Krzyż Zasługi Wojskowej z dekoracją wojenną. Adiutantem dywizjonu został ppor. Alojzy Zielinka. W skład kadry oficerskiej dywizjonu weszli również por. Henryk Towarek, późniejszy tytularny pułkownik, por. Jan Manowarda von Jana oraz ppor. Kazimierz Teichmann, który później został komendantem Pułku Armat Polowych Nr 28. W tym samym roku dowództwo dywizjonu objął major Wenzel Churfürst, który 1 maja 1888 roku awansował na podpułkownika. Ppłk Laizner został przeniesiony do Budapesztu na stanowisko komendanta 4. Węgierskiego Pułku Artylerii Korpuśnej, a 4 grudnia 1887 roku awansował na pułkownika. Jesienią 1886 roku do pułku dołączył ppor. Erazm Grotowski.
W 1888 roku dywizjon został przeniesiony do Wadowic, a w 1890 roku ponownie do Krakowa, gdzie zmienił nazwę na 1. Dywizjon. W tym samym roku nastąpiła zmiana na stanowisku komendanta: podpułkownik Churfürst przeszedł w stan spoczynku, a jego miejsce zajął ppłk Johann Skalla. Służbę w dywizjonie rozpoczął ppor. Jan Hubischta, a w 1892 roku swoją karierę w dywizjonie rozpoczął ppor. Ignacy Kazimierz Ledóchowski.
1 stycznia 1894 roku, w wyniku kolejnej reorganizacji austro-węgierskiej artylerii, dotychczasowy 1. Dywizjon został przekształcony w 1. Pułk Artylerii Dywizyjnej (niem. 1. Divisions-Artillerie-Regiment) i przeniesiony do Wadowic. Komendantem pułku został Johann Skalla, który 25 listopada 1893 roku awansował na pułkownika. Korpus oficerski pułku uzupełnili m.in. podporucznicy Piotr Przygodzki i Józef Zagórski. Nowo utworzony pułk stał się częścią 1 Brygady Artylerii w Krakowie.
W 1895 roku pułkownik Skalla przeszedł w stan spoczynku, a nowym komendantem pułku został ppłk Joseph von Rossek. W tym samym roku dr Karol Karowski zastąpił dr Aleksandra Kulczyckiego na stanowisku lekarza pułkowego.
W 1897 roku pułk został przeniesiony do Krakowa, a jego szeregi zasilił kadet–zastępca oficera Rudolf Obraczay.
W 1914 roku pułk stacjonował w garnizonie Kraków, w koszarach artylerii w Łobzowie i wchodził w skład 1 Brygady Artylerii Polowej.
Pułk obchodził swoje święto 24 czerwca, w rocznicę bitwy pod Custozą, która miała miejsce w 1866 roku.
Skład etniczny pułku wynosił – 49% Polaków, 27% Niemców, 24% innych.
W 1916 roku oddział został przemianowany na Pułk Armat Polowych Nr 12, natomiast dotychczasowy Pułk Armat Polowych Nr 12 przeszedł reorganizację i przekształcił się w Pułk Haubic Polowych Nr 31.
W 1918 roku oddział zmienił nazwę na Pułk Artylerii Polowej Nr 12.
Żołnierze
Komendanci pułku
- ppłk / płk Johann Skalla (1894 – 1895)
- ppłk / płk Joseph von Rossek (1895 – 1900)
- ppłk / płk Gustav von Lauffer (od 1900)
- płk Aleksander Truszkowski (1914)
Oficerowie
- por. rez. Alfred Chmelik
- ppor. Rudolf Patočka (w latach 1908–1913)
- ppor. rez. Stanisław Lechner
Przypisy
Bibliografia
- Anhang zum Kais. Königl. Militär-Schematismus für das k.k. Heer 1885. Enthält die Artillerie-Waffe mit rücksicht auf die mit 1 maj durchgeführte organisation. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, maj 1885. (niem.)
- Kais. Königl. Militär-Schematismus für 1886. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1885. (niem.)
- Kais. Königl. Militär-Schematismus für 1887. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1886. (niem.)
- Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1898. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1897. (niem.)
- Kais. Königl. Militär-Schematismus für 1889. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1888. (niem.)
- Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1891. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, styczeń 1891. (niem.)
- Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1894. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, styczeń 1894. (niem.)
- Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1896. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1895. (niem.)
- Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1914. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, luty 1914. (niem.)
- Ranglisten des kaiserlichen und königlichen Heeres 1916. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, 1916. (niem.)
- Ranglisten des kaiserlichen und königlichen Heeres 1917. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, 1917. (niem.)
- Ranglisten des kaiserlichen und königlichen Heeres 1918. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, 1918. (niem.)
- Juliusz Bator: Wojna galicyjska. Działania armii austro-węgierskiej na froncie północnym (galicyjskim) w latach 1914-1915. Kraków: Wydawnictwo EGIS Sp. z o.o., 2008. ISBN 978-83-7396-747-2. (pol.) Brak numerów stron w książce