1 Oddział Ochrony Pogranicza

1 Oddział Ochrony Pogranicza to zlikwidowany oddział w ramach organizacji Wojsk Ochrony Pogranicza, który pełnił służbę na granicy polsko-czechosłowackiej oraz polsko-niemieckiej.

Formowanie i zmiany organizacyjne

1 Oddział Ochrony Pogranicza JW 1762 (zgodnie z Zarządzeniem SzSG Nr 053/Org. z 30 marca 1946) został utworzony na podstawie rozkazu organizacyjnego Nr 0245/Org. Naczelnego Dowódcy WP z dnia 13 września 1945 roku przez Śląski Okręg Wojskowy, według etatu Nr 8/8-B, który przewidywał stan 2507 oficerów, podoficerów i żołnierzy oraz 23 pracowników cywilnych.

Początkowo miejscem postoju Oddziału miał być Żagań, jednak ostatecznie wybrano Lubań. 25 października 1945 roku dowództwo oddziału wraz z pododdziałami zabezpieczenia zostało przeniesione do Szymbarka, a 24 maja 1946 roku powróciło do Lubania.

W dniach od 25 do 31 października 1945 roku żołnierze Oddziału przejmowali od pododdziałów 7, 10 i 11 Dywizji Piechoty odcinek granicy polsko-niemieckiej o długości 144 km od Zasiek do Porajowa oraz odcinek granicy polsko-czechosłowackiej o długości 140 km od Markocic do Granicznych Bud. 1 listopada 1945 roku Oddział rozpoczął pełnienie służby granicznej.

Na mocy rozkazu Nr 0153/Org. Naczelnego Dowódcy WP z 21 września 1946 roku jednostka została przekształcona w 1 Łużycki Oddział WOP.

Struktura organizacyjna

W roku 1945 struktura Oddziału przedstawiała się następująco:

Dowództwo 1 Oddziału Ochrony Pogranicza w Szymbarku
1 Komenda Odcinka Szklarska Poręba (strażnice nr 1–5)
2 Komenda Odcinka Leśna (strażnice nr 6–10)
3 Komenda Odcinka Bogatynia (strażnice nr 11–15)
4 Komenda Odcinka Zgorzelec (strażnice nr 16–20)
5 Komenda Odcinka Tuplice (strażnice nr 21–25)
Cztery przejściowe punkty kontrolne (PPK):

Przejściowy Punkt Kontrolny Jacobsthal (drogowy III kat.)
Przejściowy Punkt Kontrolny Jacobsthal (kolejowy III kat.)
Przejściowy Punkt Kontrolny Zgorzelec (drogowy III kat.)
Przejściowy Punkt Kontrolny Tuplice (drogowy III kat.)

Grupa manewrowa
Kompania gospodarcza
Pluton komendancki
Ambulatorium z Izbą Chorych
Ambulans Weterynaryjny

Sąsiednie oddziały Ochrony Pogranicza

11 Oddział Ochrony Pogranicza ⇔ 2 Oddział Ochrony Pogranicza.

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

Henryk Dominiczak: Wojska Ochrony Pogranicza w latach 1945–1948. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1971.

Henryk Dominiczak: Zarys historii Wojsk Ochrony Pogranicza 1945–1985. Warszawa: Wojskowa Drukarnia w Łodzi, 1985, s. 1–356. (pol.).

Jerzy Prochwicz: Organizacja Wojsk Ochrony Pogranicza wrzesień 1945–grudzień 1945. „Problemy Ochrony Granic”. Biuletyn nr 44 (2010), s. 7–40, 2010. Piotrków Trybunalski: Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy Jana Kochanowskiego w Kielcach Filia Piotrków Trybunalski. (pol.).

Zenon Jackiewicz: Wojska Ochrony Pogranicza (1945–1991). Krótki informator historyczny. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej, 1998. ISBN 83-909304-3-9.

Archiwum Straży Granicznej, zespół arch. ŁB WOP, sygn. 3035/20. Historia Łużyckiej Brygady WOP 1945–1991. Lubań 1991.

Jerzy Prochwicz: Wojska Ochrony Pogranicza 1945–1965. Piotrków Trybunalski: Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie, 2011. ISBN 978-83-7726-027-2.

Archiwum Straży Granicznej, sygn. 217/143 k. 7–8. Wykazy dyslokacyjne WOP 1946.

Archiwum Straży Granicznej, DWOP sygn. 2825/1. Rejestr główny jednostek WOP.