1-Metylocyklopropen (1-MCP)
1-Metylocyklopropen, znany jako 1-MCP, to organiczny związek chemiczny należący do grupy cykloalkenów, będący metylową pochodną cyklopropenu. 1-MCP pełni rolę syntetycznego hormonu roślinnego, który zawiera element strukturalny etylenu, naturalnego hormonu występującego w roślinach. Jest szeroko stosowany w przemyśle do opóźniania dojrzewania owoców oraz do zachowania świeżości kwiatów ciętych.
Właściwości
W standardowych warunkach 1-MCP występuje w postaci gazu. Może być skraplany pod normalnym ciśnieniem w temperaturze około 5 °C, a w stanie ciekłym jest niestabilny. Związek ten dobrze rozpuszcza się w wodzie.
Mechanizm działania
Etylen, produkowany przez rośliny, głównie owoce, występuje w niewielkich ilościach i działa jako substancja śladowa, stymulując lub regulując różne procesy biochemiczne, takie jak dojrzewanie owoców, otwieranie kwiatów czy zrzucanie liści. 1-MCP działa poprzez blokowanie receptorów etylenu w komórkach roślinnych, co hamuje procesy indukowane przez etylen, związane z dojrzewaniem. Dzięki temu spowalnia metabolizm, opóźnia mięknięcie owoców oraz ogranicza zużycie substancji zapasowych, takich jak węglowodany, a także hamuje rozpad związków wpływających na potencjał przeciwutleniający.
Zastosowanie w praktyce
1-MCP ma dwa główne komercyjne zastosowania. Pierwszym jest kwiaciarstwo, gdzie stosuje się go do utrzymywania świeżości kwiatów ciętych. Drugim jest przechowalnictwo owoców, gdzie 1-MCP spowalnia proces dojrzewania już zebranych owoców. Związek ten jest używany w połączeniu z innymi substancjami w roztworze wodnym, który jest uwalniany do atmosfery w szczelnie zamkniętych pomieszczeniach, takich jak chłodnie owoców, przechowalnie, szklarnie, kontenery transportowe oraz chłodnie samochodowe.
W przechowalnictwie owoców, oprócz aplikacji w komorze chłodniczej, stosuje się również aplikację w sadzie przed zbiorem. Celem takiego zastosowania jest wydłużenie optymalnego okresu zbioru oraz zwiększenie zdolności przechowalniczej owoców. Preparat do oprysku nosi komercyjną nazwę Harvista.
Pod marką EthylBloc 1-MCP został zatwierdzony przez amerykańską agencję ochrony środowiska i zarejestrowany w wielu krajach jako preparat ochrony roślin, stosowany w przypadku roślin ozdobnych. Znajduje zastosowanie w przypadku kwiatów ciętych, doniczkowych oraz okrywowych, a także w szkółkarstwie, aby zapobiegać żółknięciu liści i przedwczesnemu rozwojowi kwiatów.
1-MCP został sprzedany przez firmę Essara Arete do AgroFresh Inc., która nadała mu nazwę handlową SmartFresh. Preparat ten jest oferowany wraz z usługą aplikacji w chłodniach owoców, a także dostawcom jako środek do utrzymania jakości owoców i warzyw przez opóźnianie naturalnych procesów dojrzewania. SmartFresh jest dopuszczony do stosowania w 34 krajach, w tym w USA oraz w większości krajów Unii Europejskiej, dla takich owoców jak jabłka, kiwi, pomidory, banany, śliwki, awokado i melony.
Obecnie prowadzone są prace nad nową formułą 1-MCP, która będzie stosowana jako roztwór wodny do opryskiwania roślin, eliminując konieczność gazowania ich w komorach. Taki sposób aplikacji ma także chronić rośliny przed warunkami stresowymi, takimi jak upał czy susza.