1 KS Ślęza Wrocław

1 KS Ślęza Wrocław to wrocławski klub sportowy, który został założony 16 czerwca 1945 roku, zaledwie pięć tygodni po kapitulacji Twierdzy Wrocław. Inicjatywa powstania klubu wyszła od siedemnastu działaczy sportowych oraz samych sportowców, co uczyniło go sztandarowym przedstawicielem odradzającego się miasta.

Obecnie w klubie funkcjonują sekcje: żeńska sekcja koszykarska oraz piłkarska. Na przestrzeni lat, klub był reprezentowany przez wiele dyscyplin, w tym pływanie, lekkoatletykę, piłkę wodną, piłkę ręczną, boks, tenis stołowy i ziemny, koszykówkę, kajakarstwo, kolarstwo, hokej i łyżwiarstwo.

W latach 2006-2009 klub nosił nazwę I Towarzystwo Sportowe Intakus-Ślęza Wrocław. W styczniu 2009 roku klub połączył się z Gawinem Królewska Wola, przywracając nazwę Ślęza Wrocław. Po spadku z II ligi, klub stanął w obliczu groźby upadku, nie otrzymując licencji na III ligę. Dzięki determinacji działaczy, na czele z dyrektorem sekcji Pawłem Pałysiem, klub wystartował w IV lidze, spędzając tam dwa sezony, a wiosną 2012 roku awansując do III ligi. W 2011 roku sekcje piłkarska i koszykarska ponownie połączyły siły.

W sezonie 2012/2013 piłkarze zajęli 2. miejsce, przegrywając awans do II ligi z UKP Zielona Góra. W kolejnym sezonie, 2013/2014, zajęli pierwsze miejsce w III lidze dolnośląsko-lubuskiej, jednak nie awansowali do II ligi po przegranych barażach.

W 2013 roku rozpoczęto prace nad odtworzeniem sekcji bokserskiej w Ślęzie Wrocław. Koszykarki, po dwóch sezonach w I lidze (2012/2013, 2013/2014), zdobyły awans do Tauron Basket Ligi Kobiet, w której grają od sezonu 2014/2015, zdobywając mistrzostwo w sezonie 2016/2017.

Nazwy

16 czerwca 1945 r. – założenie klubu, nazwa 1 KS Wrocław
marzec 1949 r. – zmiana nazwy na KS „Samorządowiec”
1949 r. – po likwidacji zrzeszenia „Samorządowiec” klub zmienia nazwę na KS „Ogniwo”
grudzień 1955 r. – fuzja z Spartą i Energetykiem, powstaje 1 KS „Vroclavia”
styczeń 1956 r. – klub przyjmuje nazwę 1 KS Ślęza Wrocław
lipiec 2006 r. – klub przyjmuje nazwę I TS Intakus Ślęza Wrocław
luty 2009 r. – po fuzji z Gawinem Królewska Wola, powrót do nazwy I TS Ślęza Wrocław
2012 – klub zmienia nazwę na 1 KS Ślęza Wrocław

Początki

Klub został założony 16 czerwca 1945 roku, kilka tygodni po zakończeniu działań wojennych we Wrocławiu. Trudno dokładnie odtworzyć, jak major Jan Gorgos, ówczesny naczelnik Wydziału Wojskowego Zarządu Miejskiego, zwerbował 16 działaczy. Udało mu się jednak zwołać historyczne zebranie, na którym powstał zarząd pierwszego klubu sportowego na Ziemiach Zachodnich, noszącego nazwę „1-szy KLUB SPORTOWY” (w skrócie 1 KS). Pierwszym prezesem klubu został Tadeusz Jan Drobut, wiceprezydent Wrocławia. Wiceprezesem został Juliusz Erdt, a sekretarką Helena Bandrowska-Willowa. Skarbnikami zostali Adam Launer, a kierownikami sekcji: Aleksander Marczyński (lekkoatletyka), Józef Wymysło (piłka nożna), Zdzisław Gergowicz (gry sportowe) i inni.

Od samego początku 1 KS był związany z pracownikami gospodarki komunalnej, stając się znaczącym klubem w odradzającym się mieście. Opiekę nad klubem sprawowali Zarząd Główny i Okręgowy Związek Zawodowy Pracowników Gospodarki Komunalnej oraz Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne. Dzięki wsparciu ze strony władz politycznych i administracyjnych, klub zyskał na znaczeniu. Wiele lat zarząd klubu znajdował się w rękach pracowników MPK. W tym okresie prezesami byli Bogusław Jankowski, Kuźbik oraz Bogusław Głoba.

Na początku klub nie miał swojego stałego miejsca. Zebrania zarządu odbywały się w różnych lokalizacjach, w tym w szkole przy ul. Poniatowskiego 27 oraz w mieszkaniach członków zarządu. Młody artysta plastyk Andrzej Wilk zaprezentował projekt herbu klubu, który został przyjęty z entuzjazmem. Sekcje piłkarska i pływacka szybko się zorganizowały. Pływacy już 22 czerwca 1945 roku wzięli udział w zawodach z okazji „Dnia Morza”, a piłkarze zagrali swój pierwszy mecz w sierpniu. Główne ośrodki sportowe w Wrocławiu znajdowały się na stadionie AZS i na Stadionie Olimpijskim.

Sekcja piłkarska

1 KS Ślęza Wrocław występował w II lidze (ob. I lidze) przez 11 sezonów:

1954 – 10. (spadek)
1984/1985 – 11.
1985/1986 – 4.
1986/1987 – 10.
1987/1988 – 12.
1988/1989 – 16. (spadek)
1991/1992 – 9.
1992/1993 – 3.
1993/1994 – 4.
1994/1995 – 9.
1995/1996 – 16. (spadek)

=== Lata 40. XX wieku ===

Pierwszą znaczącą imprezą w wyzwolonym Wrocławiu w 1945 roku był mecz piłkarski, w którym wzięli udział piłkarze 1 KS Ślęza. Sklad zespołu tworzyli: Początek, Wisznia, Baranowski, Cybulski, Leopold Kosturkiewicz, Mieczysław Fige, Pudło, Góra, Skatulski, Obydziński, Rzeczkowski. W 1946 roku drużyna wzbogaciła się o dwóch znakomitych piłkarzy: Żabickiego i Borka, a także o najlepszego strzelca w historii klubu, Edwarda Laseckiego. Po fuzji z WUZ, klub zmienił nazwę na Ogniwo, a do zespołu dołączył legendarny pingpongista Antoni Arbach. W końcówce lat 40. zespół zyskał uznanie w Polsce, odnosząc sukcesy w meczach z takimi drużynami jak ZZK Poznań i chorzowski Ruch.

W pigułce:

1946 – wicemistrzostwo Dolnego Śląska po przegranej z Burzą Wrocław, zakwalifikowanie się do nowo powstałej klasy A
1947 – 3. miejsce w eliminacjach do I ligi za Polonią Świdnica i Pafawagiem Wrocław, 2. miejsce w grupie 1 klasy A
1948 – wicemistrzostwo Dolnego Śląska
1949 – mistrzostwo Dolnego Śląska, nieudane baraże o II ligę

=== Lata 50. XX wieku ===

W 1951 roku zadebiutował jeden z najlepszych bramkarzy dolnośląskich lat pięćdziesiątych, Mieczysław Jednoróg. Do drużyny dołączyli reprezentant Polski Muskała oraz Marceli Strzykalski. W 1953 roku Ogniwo awansowało do II ligi, jednak po jednym sezonie musieli wrócić do ligi okręgowej. W tym okresie zespół występował w Pucharze Polski, gdzie w 1/32 finału ulegli warszawskiej Legii po dogrywce.

Chociaż klub kilkakrotnie próbował awansować do II ligi, sukcesy nie były trwałe. W 1958 roku, pod wodzą Czechosłowaka Karola Finka, Ślęza przegrała rywalizację o awans z poznańską Olimpią. Młodzież klubu również odnosiła sukcesy, osiągając półfinał Mistrzostw Polski w 1957 roku.

W pigułce:

1950 – 2. miejsce w grupie 2 A klasy
1951 – mistrzostwo grupy wschodniej A klasy, nieudane baraże o 2 ligę
1952 – wicemistrzostwo w grupie wrocławskiej klasy wojewódzkiej
1953 – mistrzostwo ligi międzywojewódzkiej i awans do II ligi po barażach
1954 – spadek z II ligi
1955 – 11. pozycja w lidze międzywojewódzkiej. Klub powrócił do starej nazwy 1 KS
1956 – do nazwy 1 KS dodano nową – Ślęza. 3. miejsce w lidze międzywojewódzkiej
1957 – seniorzy zajmują trzecie miejsce w nowej 3 lidze dolnośląskiej, juniorzy osiągają półfinał Mistrzostw Polski
1958 – 1. miejsce w III lidze dolnośląskiej, nieudane baraże o II ligę
1959 – seniorzy zajmują 10. miejsce w III lidze

=== Lata 60. XX wieku ===

W latach 60. klub zmagał się z brakiem sukcesów, co skutkowało częstą zmianą trenerów i dryfowaniem między ligą okręgową a klasą A. Juniorzy jednak odnosili sukcesy, zdobywając mistrzostwo Dolnego Śląska.

W pigułce:

1960 – zmiana trenera: Borka zastępuje Władysław Giergiel, zespół spada do A – klasy
1961 – powrót trenera Władysława Borka
1962 – Ślęza walczy w lidze okręgowej, juniorzy zdobywają mistrzostwo Dolnego Śląska
1963 – 13. miejsce w III lidze
1964 – 7. miejsce w III lidze
1965 – 4. miejsce w III lidze
1966 – 4. miejsce w III lidze
1967 – występy w nowej III lidze
1968 – 3. miejsce w III lidze
1969 – spadek do ligi okręgowej

=== Lata 70. XX wieku ===

W pigułce:

1970 – 5. miejsce w IV lidze
1971 – 2. miejsce w IV lidze
1974 – 17. miejsce w III lidze
1976 – 9. miejsce w III lidze
1979 – awans do III ligi

=== Lata 80. XX wieku ===

W pigułce:

1980 – 11. miejsce w III lidze i spadek
1981 – ponowny awans do III ligi
1982 – 6. miejsce
1983 – 3. miejsce
1984 – awans do II ligi
1985 – 11. miejsce z minimalną przewagą nad strefą spadkową
1986 – 4. miejsce z dziewięcioma punktami straty do awansującej drużyny
1987 – 10. pozycja, dwa punkty przewagi nad strefą barażową
1988 – 12. miejsce, gra w barażach o utrzymanie; klub pokonał Odrę Opole
1989 – ostatnie, 16. miejsce i spadek do III ligi

=== Lata 90. XX wieku ===

W pigułce:

1990 – 11. miejsce w III lidze
1991 – awans do II ligi, 2. miejsce za Chrobrym Głogów
1992 – 9. miejsce
1993 – 3. miejsce
1994 – 4. miejsce, cztery punkty do awansu
1995 – 9. miejsce
1996 – 16. miejsce i spadek z II ligi
1997 – 10. miejsce w III lidze
1998 – 11. miejsce i reorganizacja ligi
1999 – 13. miejsce w IV lidze

=== Lata 00. XXI wieku ===

W pigułce:

2000 – 14. miejsce w IV lidze
2001 – 9. miejsce w IV lidze i spadek
2002 – 4. miejsce w lidze okręgowej
2003 – 3. miejsce w lidze okręgowej
2004 – 12. miejsce w lidze okręgowej
2005 – ostatnie miejsce i spadek do A klasy
2006 – 5. miejsce w A klasie
2007 – 1. miejsce w A klasie i awans do ligi okręgowej
2008 – 1. miejsce w klasie okręgowej i awans do nowej IV ligi
2009 – fuzja z Gawinem Królewska Wola, 3. miejsce w II lidze

=== Lata 10. XXI wieku ===

W pigułce:

2010 – 18. miejsce w II lidze, brak licencji na grę w III lidze, spadek do IV ligi
2012 – 1. miejsce w IV lidze i awans do III ligi
2013 – 2. miejsce w III lidze
2014 – 1. miejsce w III lidze
2015 – 6. miejsce w III lidze
2016 – 3. miejsce w III lidze
2017 – 10. miejsce w III lidze
2018 – 2. miejsce w III lidze
2019 – 2. miejsce w III lidze

W sezonie 2008/09 Gawin Królewska Wola ogłosił upadłość. Działacze Ślęzy podjęli rozmowy z prezesem klubu Andrzejem Gawinem, co doprowadziło do fuzji obu klubów na wiosnę 2009 roku. I TS Intakus-Ślęza, zmieniając nazwę na I TS Ślęza Wrocław, rozpoczął grę w II lidze. Dzięki przejęciu punktów zdobytych przez Gawin, Ślęza mogła zakończyć sezon na 3. miejscu, co dało jej szansę na baraże o I ligę, które jednak zakończyły się niepowodzeniem.

Klub 1 KS Ślęza słynie z efektywnego szkolenia młodych piłkarzy. Przez wiele lat czołowym trenerem grup trampkarzy był Zbigniew Sulikowski, który w latach 1988 i 1991 prowadził drużynę do mistrzostwa województwa wrocławskiego. W 2010 roku drużyna trampkarzy z rocznika 96 zdobyła trzecie miejsce na turnieju ZINA Dobiegniew Cup 2010.

W sezonie 2011/2012 1 KS Ślęza uzyskał awans do III ligi, a w sezonie 2012/2013 zajął 2. miejsce w lidze, przegrywając awans z UKP Zielona Góra.

W sezonie 2013/2014 Ślęza była najsilniejszą drużyną w lidze, jednak nie zapewniało to awansu. W przypadku wygranej, czekałyby ich dwa etapy barażowe z drużynami z innych lig.

Sekcja pływacka

Sekcja pływacka została założona przez Mariana Mużyłowskiego, a następnie prowadził ją dr Józef Kłaptocz. Kolejnymi trenerami byli Alfreda Bemówna i Zdzisław Naborczyk, małżeństwo, które znacząco przyczyniło się do rozwoju sekcji. Sekcja pływacka Ślęzy szybko stała się jednym z liderów w Dolnym Śląsku, zdobywając liczne tytuły mistrzów Polski i reprezentując kraj na arenie międzynarodowej. Wśród legend klubu znajdują się Maria Komisarek, Antoni Tołkaczewski, Aleksander Stankiewicz oraz Daniel Fecica.

=== 1946 – 1947 ===

Najlepsi zawodnicy 1 KS-u to Anatol i Wiktor Iwanowscy, Ziłókowski, Butler oraz młodzi pływacy, tacy jak E. Lipiński, M. Zalewski i A. Tański. W 1946 roku Anatol Iwanowski zdobył mistrzostwo Polski na 200 m stylem klasycznym.

=== 1948 ===

Sekcja pływacka rozwijała się, a do klubu dołączyli nowi zawodnicy, tacy jak Z. Jakubowski i L. Kajda. Lipiński zdobył niespodziewane zwycięstwo na 100 m stylem dowolnym w meczu z najlepszym polskim sprinterem A. Manowskim.

=== 1949 ===

Do Wrocławia przyjechała Alfreda Bemówna z BBTS Bielsko-Biała, zdobywając mistrzostwo Polski na 100 i 400 m stylem dowolnym. W tym roku sekcja zajęła trzecie miejsce w mistrzostwach Dolnego Śląska.

=== 1950 ===

Po poważnej chorobie, Bemówna przerwała działalność na dwa lata. W tym roku sekcja zdobyła drugie miejsce w mistrzostwach Dolnego Śląska. Waterpoliści nie mieli jednak szczęścia, przegrywając w decydującym meczu o awans do ligi.

=== 1951 ===

Tołkaczewski i inni zawodnicy reprezentowali Wrocław w Pucharze Miastr, odnosząc sukcesy, ale przegrywając z Ogniwem Warszawa. Wrocławskie Ogniwo zdobyło drużynowe mistrzostwo zrzeszeniowe.

=== 1952 ===

Tołkaczewski ustanowił rekord Polski na 100 m, zdobywając mistrzostwo kraju. Klub zdominował zawody, zdobywając wiele tytułów i ustanawiając rekordy.

=== 1953 ===

Tołkaczewski ponownie zdobył mistrzostwo kraju, a sekcja rywalizowała z Pafawagiem o miano najlepszej drużyny Wrocławia.

=== 1954 ===

To dobry sezon dla Ogniwa, które zdobyło Puchar CRZZ. Tołkaczewski zdominował rywalizację, zdobywając wiele tytułów.

=== 1955 ===

Po zmianie nazwy na 1 KS Sparta, sekcja zdobyła drugie miejsce w drużynowych mistrzostwach Polski. Tołkaczewski i Rybacki zdobyli wiele tytułów.

=== 1956 ===

Tołkaczewski zdobył mistrzostwo kraju na wszystkich dystansach. Wrocławianie odniósł sukcesy w wielu zawodach.

=== 1957 ===

Ślęza wygrała mistrzostwo okręgu, a pływacy uczestniczyli w licznych meczach towarzyskich. Waterpoliści zajęli drugie miejsce w II lidze.

=== 1958 ===

Drużyna zdobyła trzecie miejsce w mistrzostwach Polski. Danuta Baraniukówna zdobyła tytuły mistrza Polski i ustanowiła kilka rekordów.

Sekcja koszykówki

Sekcja koszykówki powstała w maju 1950 roku, gdy Henryk Rejnowski poprosił nauczyciela wf o objęcie opieki nad szkolnym zespołem „Juvenia”. Wkrótce do klubu dołączył Eugeniusz Spisacki, który założył żeńską drużynę, zdobywając mistrzostwo Polski w sezonie 1986/1987 oraz cztery wicemistrzostwa. Seniorki zdobyły brąz w 1993 roku oraz powtórzyły ten sukces w 2000 i 2001 roku. W 2003 roku żeńska sekcja koszykówki zakończyła działalność, ale została reaktywowana jako WTK Ślęza EnergiaPro Wrocław w latach 2004-2011.

Od 2011 roku sekcja koszykówki kobiet jest integralną częścią klubu i występuje jako 1 KS Ślęza Wrocław. W sezonie 2013/2014 drużyna wróciła do ekstraklasy – Tauron Basket Ligi Kobiet, gdzie występuje od sezonu 2014/2015.

Najważniejsze postacie w żeńskiej koszykówce to: Janina Gerycz-Spisacka, Urszula Sarna, Mariola Pawlak, Violetta Kuźbik, Krystyna Zagórska, a wśród mężczyzn: Eugeniusz Spisacki, Henryk Rejnowski, Fryderyk Kozakiewicz i Wiesław Korpacki.

Miejsca w strefie medalowej Mistrzostw Polski

1982 – wicemistrz Polski
1984 – wicemistrz Polski
1985 – wicemistrz Polski
1986 – wicemistrz Polski
1987 – mistrz Polski
1993 – trzecie miejsce
2001 – trzecie miejsce
2002 – trzecie miejsce
2016 – trzecie miejsce
2017 – mistrz Polski

Pierwsza piątka mistrzowskiego składu to: Mariola Pawlak, Teresa Kępka, Katarzyna Kowalska, Mirosława Pabijasz, Violetta Kuźbik.

Sekcja bokserska

Sekcja bokserska 1 KS-u, będąca początkiem wrocławskiego pięściarstwa, powstała w nietypowych warunkach, w piekarni przy ul. Mikołaja 21. W 1947 roku i 1948 roku bokserzy Ślęzy odnosili sukcesy, zdobywając medale na mistrzostwach Polski i uzyskując remisy z drużynami z zagranicy. Ryszard Waluga zyskał miano najlepszego boksera w historii klubu. W 1950 roku sekcja zakończyła działalność po fuzji z Burzą Wrocław.

W 2013 roku rozpoczęto prace nad reaktywowaniem sekcji bokserskiej, która obecnie jest w fazie organizacji.

Sekcja hokejowa i łyżwiarstwa szybkiego

Pomimo braku sztucznego lodowiska, zapaleni zwolennicy tych sportów stworzyli sekcję hokejową i łyżwiarstwa szybkiego w sezonie zimowym 1945/1946. Pierwszy mecz rozegrano 1 stycznia, a drużyna zdobyła mistrzostwo w 1950 roku. Hokeiści rozegrali 47 meczów, z których 33 zakończyły się ich zwycięstwem. Sekcje rozwiązano z powodu niekorzystnych warunków atmosferycznych.

Sekcja kajakarska

== Sekcja kolarska ==

Sekcja kolarska powstała wraz z założeniem klubu, a jej pierwszymi członkami byli Henryk Terlikowski, Adam Trynkos i bracia Fige. Kolarze osiągnęli wiele sukcesów, w tym zwycięstwo w dwuetapowym wyścigu na trasie Wrocław-Kudowa-Wrocław.

Sekcja tenisa stołowego

Sekcja tenisa stołowego, powstała w 1949 roku dzięki Antoniemu Arbachowi, stała się jednym z najważniejszych elementów klubu. Arbach był zarówno zawodnikiem, jak i trenerem, prowadząc drużynę do mistrzostw kraju oraz sukcesów na poziomie międzynarodowym. Jego wysiłki przyczyniły się do wielu sukcesów zawodników, w tym mistrzostwa juniorów w 1964 roku.

Sekcja piłki ręcznej

Żeńska sekcja piłki ręcznej została utworzona w 1974 roku, a grały w niej głównie zawodniczki AZS Politechniki Wrocław. Zakończyła działalność po sezonie 1990/91 z powodu problemów finansowych.

Zobacz też

Ślęza Wrocław (koszykówka kobiet)

Przypisy

Bibliografia

Album piłkarski, trener Paweł Garba, 1994, 1995.
Informator Piłkarski – program rozgrywek III ligi, 1968.
Informator Piłkarski – wiosna 1969.
Program Imprez Jubileuszowych, 1965.
Program Imprez Srebrnego Jubileuszu, 1970.
Ślęza Wrocław – NARESZCIE W II LIDZE – program rozgrywek, 1984.
50 lat wrocławskiego sportu – 1945-1995, Marek Ordyłowski, Zbigniew Schwarzer, Leonard Szymański, ISBN 978-83-89518-67-5.