1 Korpus Zmechanizowany (ZSRR)

1 Korpus Zmechanizowany

1 Korpus Zmechanizowany (ros. 1-й механизированный корпус) to wyższy związek taktyczny wojsk zmechanizowanych w Armii Czerwonej.

Historia

Korpus został utworzony w Leningradzkim Okręgu Wojskowym, a jego formowanie rozpoczęło się 9 czerwca 1940 roku. Dowództwo korpusu miało swoją siedzibę w Pskowie, a jego struktura opierała się na 20 Ciężkiej Brygadzie Czołgów im. S. M. Kirowa. W czerwcu 1941 roku w korpusie służyło 32 527 żołnierzy oraz oficerów, z czego obsada etatowa oficerów wynosiła 60-80%, a podoficerów 70-92%. Na dzień 22 czerwca 1941 roku, w momencie ataku III Rzeszy na Związek Radziecki, korpus dysponował 926 czołgami, w tym: 523 modelami BT, 365 T-26 (w tym 50 czołgów chemicznych z miotaczami płomieni), 38 T-28 oraz 127 samochodami pancernymi, z czego 50 to BA-10 i 24 BA-20.

Drugie formowanie 1 Korpusu Zmechanizowanego miało miejsce 8 września 1942 roku, na bazie 27 Korpusu Pancernego. Na dzień 21 września 1942 roku korpus posiadał 217 czołgów, w tym: 10 KW, 119 T-34 oraz 88 T-70.

W trakcie walk z niemieckimi okupantami na ziemiach polskich, 1 Korpusem Zmechanizowanym dowodził generał Siemion Kriwoszein. Korpus brał udział w bitwach m.in. o Mszczonów, Łowicz, Kutno, Wągrowiec, Rogoźno, Chodzież oraz Kostrzyn, a także w sforsowaniu rzeki Odry na południe od Cedyni.

Dowódcy korpusu

gen. mjr Michaił Czerniawski (21.01.1941 – 23.08.1941)

gen. por. Siemion Kriwoszein (09.02.1942 – 05.09.1945)

Struktura organizacyjna

Skład na 22 czerwca 1941 roku:

1 Dywizja Pancerna
3 Dywizja Pancerna
163 Dywizja Zmechanizowana

Skład (II formowanie):

19 Brygada Zmechanizowana
9 pułk czołgów
35 Brygada Zmechanizowana
4 pułk czołgów
37 Brygada Zmechanizowana
3 pułk czołgów
65 Brygada Pancerna (do wiosny 1943 r.)
219 Brygada Pancerna

Oprócz tego, w skład korpusu wchodziły oddziały takie jak: 647 samodzielny batalion łączności (od 09.07.1943 r.), 18 samodzielny batalion saperów (od 26.09.1942 r.), 109 batalion remontowy (do 01.01.1945 r.), 565 polowa baza remontowa czołgów (od 01.01.1945 r.), 566 polowa baza remontowa samochodów (od 01.01.1945 r.), 144 samodzielna kompania chemiczna (od 09.07.1943 r.), 45 samodzielna kompania minowania (od 26.09.1942 r.), 27 samodzielna kompania transportowa (od 26.09.1942 r.), oddział łączności lotniczej (od 09.07.1943 r.), 6 piekarnia polowa (od 09.07.1943 r.), 1773 polowa kasa Gosbanku (od 26.02.1943 r.) oraz 2237 poczta polowa (od 26.02.1943 r.).