1 Korpus Zmechanizowany (1 KZ)
1 Korpus Zmechanizowany (1 KZ) to związek operacyjno-taktyczny Sił Zbrojnych PRL.
Formowanie
Na mocy rozkazu Nr 0044/Org. ministra obrony narodowej z dnia 17 maja 1951 roku, 1 Korpus Pancerny został przekształcony w 1 Korpus Zmechanizowany do dnia 1 grudnia 1952 roku.
1 Korpus Zmechanizowany był podporządkowany Dowództwu Pomorskiego Okręgu Wojskowego. W przypadku wybuchu wojny, korpus podlegał bezpośrednio dowództwu Frontu Nadmorskiego, tworząc wraz z 2 Korpusem Zmechanizowanym zgrupowanie wojsk szybkich.
Na podstawie rozkazu Nr 0075/Org. ministra obrony narodowej z 14 listopada 1955 roku, Dowództwo 1 KZ zostało przekształcone w Dowództwo 1 Korpusu Pancernego do dnia 20 grudnia 1955 roku. Zgodnie z rozkazem Nr 0058/Org. ministra obrony narodowej z 19 września 1955 roku, z korpusu wyłączono 8 Dywizję Zmechanizowaną, a w jej miejsce włączono 20 Dywizję Zmechanizowaną. W tym samym czasie 16 i 20 Dywizja Zmechanizowana zostały przekształcone w dywizje pancerne.
Struktura organizacyjna korpusu w 1952 roku
Dowództwo 1 Korpusu Zmechanizowanego mieściło się w Gdańsku-Wrzeszczu.
- 8 Drezdeńska Dywizja Zmechanizowana w Koszalinie
- 16 Pomorska Dywizja Zmechanizowana w Elblągu
- 4 pułk czołgów ciężkich w Lęborku
- 47 batalion łączności w Gdańsku
- 57 batalion saperów w Gniewie
- kompania dowodzenia 1 Korpusu Zmechanizowanego w Gdańsku
Stan etatowy 1 KZ wynosił 18.300 żołnierzy, w tym 2580 oficerów oraz 5570 podoficerów. W skład uzbrojenia wchodziły: 296 czołgów średnich T-34/85, 73 czołgi ciężkie IS-2, 130 dział pancernych SU-85, ISU-122 i ISU-152, 44 samochody pancerne BA-64, 28 transporterów opancerzonych, 52 haubice 122 mm, 80 armat 76 mm, 28 armat 57 mm, 54 armaty przeciwlotnicze 37 mm, 92 moździerze 120 mm, 90 moździerzy 82 mm, 20 artyleryjskich wyrzutni rakietowych M-13, 360 granatników przeciwpancernych, 124 ciężkie karabiny maszynowe oraz 463 ręczne karabiny maszynowe.
Dowódcy korpusu
- gen. mjr Siemion Tichonczuk
- gen. bryg. Adam Czaplewski
Przypisy
Bibliografia
Jerzy Kajetanowicz: Polskie wojska lądowe 1945-1960: skład bojowy, struktury organizacyjne i uzbrojenie. Toruń; Łysomice: Europejskie Centrum Edukacyjne, 2005. ISBN 83-88089-67-6.
Jerzy Kajetanowicz: Wojsko Polskie w systemie bezpieczeństwa państwa 1945-2010. Częstochowa: AJD, 2013. ISBN 978-83-7455-316-2.
Andrzej Wojtaszak, Kazimierz Kozłowski: Żołnierz polski na Pomorzu Zachodnim X-XX wiek: materiały z sesji naukowej z 10 listopada 1999 r. : praca zbiorowa. Szczecin: Oddział Edukacji Obywatelskiej, 2001. ISBN 83-86992-76-X.