1 Huculski Pułk Piechoty Morskiej

1 Huculski Pułk Piechoty Morskiej (ukr. 1-й Гуцульський полк морської піхоти) to jednostka piechoty morskiej wchodząca w skład Armii Czynnej Ukraińskiej Republiki Ludowej, która działała w latach 1919–1920.

Po objęciu władzy na Ukrainie przez atamana Semena Petlurę, minister marynarki wojennej, Mychajło Bilinski, zaproponował utworzenie systemu obrony brzegowej dla wybrzeża Morza Czarnego. Wiosną i latem 1919 roku ministerstwo rozpoczęło proces formowania trzech pułków piechoty morskiej: 1 Huculskiego Pułku Piechoty Morskiej, 2 Pułku Piechoty Morskiej oraz 3 Huculskiego Pułku Piechoty Morskiej, które miały należeć do 1 Dywizji Piechoty Morskiej. 1 Huculski Pułk Piechoty Morskiej został utworzony w Winnicy, a następnie przeniesiony do Kołomyi i ostatecznie do Brodów. Mobilizowano do niego mieszkańców z obwodu stanisławowskiego. Jednakże, z uwagi na niepełny sukces mobilizacji, M. Bilinski zdecydował się uzupełnić stan pułku o Hucułów, którzy zajmowali się spławianiem drewna górskimi rzekami. Kadrę pułku stanowili Ukraińcy z Galicji, którzy służyli w marynarce wojennej Austro-Węgier podczas I wojny światowej. Na czele jednostki stanął sotnik Wołodymyr Hempel. Żołnierze piechoty morskiej nosili czarne mundury.

W czerwcu pułk został wysłany na front, biorąc udział w starciach przeciwko bolszewickim wojskom ofensywnym pod Wołoczyskami. Do końca roku Ukraińcy stawiali opór, walcząc w trudnych warunkach. W grudniu 1919 roku pułk uczestniczył w I pochodzie zimowym wojsk gen. Mychajły Omelianowicza-Pawlenki, zdobywając Winnicę i Odessę. Od końca kwietnia 1920 roku jednostka brała udział w ofensywie polsko-ukraińskiej. W obliczu bolszewickiej ofensywy, pułk, razem z pozostałymi ukraińskimi wojskami, wycofywał się na zachód. 21 listopada wykrwawiony pułk, liczący zaledwie kompanię, przekroczył Zbrucz, wchodząc na teren Polski, gdzie Ukraińcy zostali internowani.