1 halerz (cz. 1 haléř, słow. 1 halier) – to czechosłowacka moneta o nominale 1 halerza, która była bita w latach 1991–1992 i wycofana z obiegu po rozpadzie kraju w 1993 roku.
Wzór
Na awersie monety znajdował się herb Czeskiej i Słowackiej Republiki Federacyjnej, przedstawiony w polu czwórdzielnym. W jego skład wchodził czeski koronowany lew z podwójnym ogonem oraz słowackie trójwzgórze z krzyżem patriarszym, ułożone naprzemiennie. Powyżej umieszczono skrót „ČSFR”, a poniżej – rok bicia. Po bokach herbu znajdowały się lipowe gałązki. Inicjał projektanta Miroslava Rónaia „R” został umieszczony pod datą.
Rewers monety prezentował duży nominał zapisany arabską cyfrą, otoczony wieńcem gałązek lipowych, które u dołu były związane wstęgą.
Nakład
Moneta, zgodnie z projektem z 1991 roku, była kontynuacją modyfikacji halerza z 1953 roku. Zmiana wzoru awersu była efektem odejścia od socjalistycznej symboliki. Zarządzeniem Banku Państwowego z dnia 14 lutego 1991 roku ustalono, że nowe monety będą miały te same właściwości fizyczne co wcześniejszy model, z uwzględnieniem nowego herbu państwowego. Zastosowano wytyczne zawarte w zarządzeniu Ministra Finansów z 30 maja 1953 roku – monety jednohalerzowe były bite z krążków o gładkim rancie, grubości 1–1,2 mm oraz średnicy 16 mm. Produkowano je z aluminium, jednak dokładny skład stopu nie został określony w żadnym akcie prawnym (jedna z wersji podaje, że był to stop Al96,65Mg3Mn0,35). Każda moneta ważyła zaledwie 0,5 g. Awers został zaprojektowany przez Miroslava Rónaia, natomiast autor rewersu nie jest znany, choć przypuszcza się, że pierwotny projekt powstał w Związku Radzieckim. W porównaniu do wzoru z 1953 roku usunięto pięcioramienną gwiazdę z górnej części monety.
W 1991 roku monety o nominale 1 halerza praktycznie nie były w obiegu, a ostatnia emisja miała miejsce w 1963 roku. Niemniej jednak, z powodów formalnych, moneta ta pozostała w obiegu i została objęta nowymi regulacjami po aksamitnej rewolucji. Nowa moneta jednohalerzowa oficjalnie została wyemitowana razem z innymi nominałami 1 kwietnia 1991 roku, jednak całkowity nakład z lat 1991 i 1992 wyniósł jedynie 105 tys. sztuk i był dystrybuowany w formie zestawów kolekcjonerskich. Bite w mennicy w Kremnicy monety były oficjalnymi środkami płatniczymi przez nieco ponad dwa lata – po rozpadzie Czechosłowacji zostały zdemonetyzowane oddzielnie w Czechach (30 kwietnia 1993) i na Słowacji (31 lipca 1993) wraz z wariantami wzoru z 1953 i 1962 roku.
Zobacz też
- czechosłowackie monety obiegowe
- 1 halerz wzoru 1953
- 1 halerz wzoru 1962
Przypisy