1 Gwardyjska Armia

1 Gwardyjska Armia (ros. 1-я гвардейская армия) to związek operacyjny Armii Czerwonej, który brał udział w wydarzeniach II wojny światowej.

Historia

Armia ta została utworzona 6 sierpnia 1942 roku z 2 Armii Rezerwowej. 25 października 1942 roku przekształcono jej dowództwo w dowództwo Frontu Południowo-Zachodniego. Następnie, 5 listopada 1942 roku, przemianowano 63 Armię na 1 Gwardyjską Armię, a 5 grudnia 1942 roku zmieniono jej nazwę na 3 Gwardyjską Armię.

Na nowo została sformowana 8 grudnia 1942 roku, bazując na wojskach grupy operacyjnej Frontu Południowo-Zachodniego oraz zarządzie 4 Armii Rezerwowej. W skład armii wchodziły również 3 samodzielne karne kompanie.

Podczas walk na terenach polskich, armia uczestniczyła w m.in. bitwie o Żywiec.

Struktura organizacyjna

W czasie wojny, struktura organizacyjna armii prezentowała się następująco:

11 Korpus Armijny
18 Korpus Armijny (przydzielony do 18 Armii 13 września 1944)
30 Korpus Armijny
107 Korpus Armijny
3 Górski Korpus Piechoty

W 1989 roku, w składzie Kijowskiego Okręgu Wojskowego, armia obejmowała:

25 Dywizję Zmechanizowaną
72 Dywizję Zmechanizowaną
136 Dywizję Zmechanizowaną
172 Dywizję Zmechanizowaną
41 Dywizję Pancerną
123 Brygadę Rakiet Operacyjno-Taktycznych
108 Brygadę Rakiet Operacyjno-Taktycznych
180 Brygadę Rakiet Przeciwlotniczych
8 Brygadę Rakiet Przeciwlotniczych
305 Brygadę Artylerii
224 Brygadę Inżynieryjną
102 Brygadę Zaopatrzenia
71 pułk artylerii
961 pułk artylerii rakietowej
976 pułk artylerii przeciwpancernej
30 pułk łączności

Oficerowie dowództwa

Dowódcy armii:

Filipp Golikow (6–10 sierpnia 1942)
Bogdan Kołczigin (10–11 sierpnia 1942, pełniący obowiązki)
Kiriłł Moskalenko (11 sierpnia 1942 – 3 października 1942)
Iwan Czistiakow (3–20 października 1942, pełniący obowiązki)
Siemion Iwanow (20–25 października 1942, pełniący obowiązki)
Wasilij Kuzniecow (25 października – 10 listopada 1942 oraz 5 grudnia 1942 – 14 grudnia 1943)
Dmitrij Leluszenko (11 listopada – 5 grudnia 1942)
Andriej Grieczko (15 grudnia 1943 – sierpień 1945)

Członkowie Rady Wojennej:

N. Abramow (sierpień 1942 – październik 1942)
W. Łajok (13 sierpnia – 22 października 1942)
I. Kolesniczenko (4 listopada – 5 grudnia 1942)
I. Rybinski (5 grudnia 1942 – 2 sierpnia 1943)
I. Wasiljew (2 sierpnia 1943 – 11 sierpnia 1944)
M. Szewiakow (12–22 sierpnia 1944)
Konstantin Isajew (23 sierpnia 1944 – 9 maja 1945)

Szefowie sztabu:

S. Iwanow (sierpień 1942 – październik 1942)
I. Krupiennikow (1 listopada – 5 grudnia 1942)
I. Szlomin (5 grudnia 1942 – 21 stycznia 1943)
W. Paniuchow (21 stycznia 1943 – 9 stycznia 1944)
G. Chietagurow (9 stycznia – 17 kwietnia 1944)
A. Batiunia (17 kwietnia 1944 – 13 września 1945)

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

Marek Depczyński: Rosyjskie siły zbrojne: od Milutinu do Putina. Warszawa: Bellona SA, 2015. ISBN 978-83-11-13505-5.

Bolesław Dolata, Tadeusz Jurga: Walki zbrojne na ziemiach polskich 1939-1945. Wybrane miejsca bitew, walk i akcji bojowych. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1977.

Konstantin Zalesski: Великая Отечественная война. Большая биографическая энциклопедия. Moskwa: AST, 2013. ISBN 978-5-17-078426-4. Brak numerów stron w książce.