1 grosz (1835–1841)

1 grosz (1835–1841) to moneta groszowa Królestwa Kongresowego, która pojawiła się w obiegu po powstaniu listopadowym. Została wprowadzona jako kontynuatorka monety 1 grosz polski (1816–1835), po zatwierdzeniu 18 maja 1835 roku zmodyfikowanych projektów monet miedzianych i bilonowych dla Królestwa Polskiego przez cara Mikołaja I. Moneta była bita na podstawie dekretu cara Aleksandra I z 1 grudnia 1815 roku, w miedzi, w latach 1835–1849, z datą na monecie obejmującą lata 1835–1841, według systemu monetarnego opartego na grzywnie kolońskiej. Wycofano ją z obiegu w lutym 1851 roku.

Awers

Na awersie znajduje się orzeł cesarstwa rosyjskiego – dwugłowy orzeł z trzema koronami. W prawej łapie trzyma miecz i berło, natomiast w lewej jabłko królewskie. Na piersi orła umieszczona jest tarcza herbowa ze Św. Jerzym, przedstawiającym scenę walki ze smokiem. Wokół tarczy znajduje się łańcuch z krzyżem Św. Andrzeja. Na skrzydłach orła widnieje sześć tarcz z herbami – po lewej stronie herb Kazania, Astrachania, Syberii, a po prawej stronie Królestwa Polskiego, Krymu i Wielkiego Księstwa Finlandii. U dołu, po obu stronach ogona orła, znajduje się znak mennicy w Warszawie – litery M W. W roczniku 1837 można znaleźć monety z błędnym oznaczeniem mennicy – W M.

Rewers

Na rewersie w wieńcu umieszczono nominał 1, poniżej którego znajduje się napis „GROSZ”, a pod nim rok 1835, 1836, 1837, 1838, 1839, 1840 lub 1841.

Opis

Monetę bito w mennicy w Warszawie, w miedzi, na krążku o średnicy 19 mm i wadze 2,9 grama, z gładkim rantem. Według sprawozdań mennicy, w latach 1835–1849 do obiegu wprowadzono 16 002 969 sztuk monet. Dokładne ustalenie nakładu jest jednak trudne, ponieważ w 1835 roku monetę bito równocześnie z 1 grosz polski (1816–1835), a mennica w swoich raportach podawała jedynie ogólną liczbę monet wprowadzanych do obiegu według nominału, bez rozróżnienia typu.

Stopień rzadkości poszczególnych roczników i typów monet został przedstawiony w tabeli:

W przypadku jednogroszówki z dodatkowymi kropkami na rewersie występują one dla rocznika 1839, co różni ją od pozostałych nominałów groszowych. Poniższa tabela zbiera rozpoznane odmiany kropkowe:

Moneta była bita w czasie panowania Mikołaja I, więc w numizmatyce rosyjskiej zalicza się ją do kategorii monet tego cara.