1 Front Białoruski

1 Front Białoruski (ros. 1-й Белорусский фронт) był zgrupowaniem operacyjno-strategicznym Armii Czerwonej, które miało kompetencje administracyjne i operacyjne na zachodnich obszarach ZSRR. Działał on podczas konfliktu z Niemcami w czasie II wojny światowej.

Formowanie i walki

1 Front Białoruski (I formowanie)

1 Front Białoruski został powołany 24 (17?) lutego 1944 roku w wyniku przekształcenia Frontu Zachodniego. Jego dowódcą był gen. armii Konstanty Rokossowski. 5 kwietnia 1944 roku front ten został przekształcony w 1 Front Białoruski (II formowanie).

1 Front Białoruski (II formowanie)

Powstał on 16 kwietnia 1944 roku z Frontu Białoruskiego II formowania. W okresie od 23 czerwca do 31 lipca 1944 roku brał udział w operacji białoruskiej przeciwko niemieckiej Grupie Armii „Środek”. W lipcu jego oddziały dotarły do rzeki Bug, a później do Wisły. Do września 1944 roku zdobyły przyczółki na Wiśle w rejonie Warki i Kazimierza Dolnego oraz na Narwi w Serocku i Różanie. We wrześniu 1944 roku opanowały prawobrzeżną część Warszawy, Pragę.

Od 12 stycznia do 3 lutego 1945 roku uczestniczył w operacji wiślańsko-odrzańskiej, osiągając linię Cedynia, Kostrzyn nad Odrą oraz Frankfurt nad Odrą. W tym okresie 1 Front Białoruski dysponował 1 119 838 żołnierzami oraz: 2102 czołgami, 1279 działami pancernymi, 2940 działami przeciwpancernymi, 7015 działami polowymi, 7595 moździerzami, 1114 wyrzutniami rakietowymi, 1676 działami przeciwlotniczymi i 65120 samochodami.

Od 1 marca 1945 roku, jego prawe skrzydło wspólnie z 2 Frontem Białoruskim, w ramach operacji pomorskiej, walczyło przeciwko niemieckiej Grupie Armii „Weichsel”, osiągając wybrzeże Morza Bałtyckiego (zdobycie Kołobrzegu).

6 kwietnia 1945 roku, razem z 2 Frontem Białoruskim i 1 Frontem Ukraińskim przeprowadził operację berlińską, która zakończyła się zdobyciem Berlina, a 7 maja 1945 roku dotarł do Łaby, gdzie spotkał się z wojskami amerykańskimi.

Front został rozwiązany 9 maja 1945 roku. Na jego podstawie utworzono Grupę Wojsk Okupacyjnych w Niemczech oraz Radziecką Administrację Wojskową w Niemczech.

Dowództwo frontu

Dowódcy frontu:

marszałek Konstanty Rokossowski (24.02.1944 – 05.04.1944),
marszałek Gieorgij Żukow (listopad 1944 – maj 1945).

Członkowie Rady Wojennej:

gen. Konstantin Tielegin (luty – maj 1944 i listopad 1944 – maj 1945),
gen. Nikołaj Bułganin (maj – listopad 1944).

Szefowie sztabu:

gen. płk Michaił Malinin (luty – kwiecień 1944 i kwiecień 1944 – czerwiec 1945),
Oficerowie sztabu:
gen. por. Nikolaj Antipienko – kwatermistrz,
gen. por. Kuźma Trubnikow – zastępca dowódcy,
gen. płk. Wasilij Kazakow – dowódca artylerii,
gen. por. Grigorij Orieł – dowódca wojsk pancernych i zmotoryzowanych.
gen. płk Aleksiej Proszlakow – szef wojsk inżynieryjnych.

Struktura organizacyjna

Przypisy

Bibliografia

Bolesław Dolata: Wyzwolenie Polski 1944-1945. Warszawa: 1971.
Mikołaj Plikus (kier.): 50 lat Armii Radzieckiej. Mała kronika. Warszawa: 1968.
Mała Encyklopedia Wojskowa MON 1967.
Kazimierz Sobczak (red.): Encyklopedia II wojny światowej. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1975.
Я. Фойтцик, А.В. Доронин, Т.В. Царевская-Дякина: Советская военная администрация в Германии, 1945-1949. Справочник, РОССПЭН Moskwa 2009, [w:]