1 fenig wzór 1917

Moneta jednofenigowa, znana jako 1 fenig wzór 1917, została wprowadzona do obiegu w Generalnym Gubernatorstwie Warszawskim 16 lutego 1917 roku. Została wycofana z obiegu w II Rzeczypospolitej 1 lipca 1924 roku w efekcie reformy walutowej przeprowadzonej przez Władysława Grabskiego.

Monety wzoru 1917 były głównie bite w roku 1918, a te z datą 1917 często są traktowane jako monety próbne.

Awers

W centralnej części awersu znajduje się orzeł w koronie, z dodatkową koroną umieszczoną nad głową. Po obu stronach ogona widoczne są litery F F, które oznaczają znak mennicy w Stuttgarcie.

Rewers

Rewers monety przedstawia cyfrę 1, poniżej której widnieje napis „FENIG”, a pod nim rok 1917 lub 1918, z pojedynczymi gwiazdkami przed i po dacie. Wokół umieszczono napis „KRÓLESTWO POLSKIE”.

Nakład

Mennica w Stuttgarcie produkowała monety na krążkach stalowych o średnicy 15 mm i masie 1,75 grama, z gładkim rantem, według wzoru, którego projektant nie jest znany na przełomie XX i XXI wieku.

Niektóre katalogi wskazują, że krążki mennicze były poddawane procesowi cynkowania cienką warstwą, znanemu w języku niemieckim jako sheradisierung.

Nakłady monety w poszczególnych latach przedstawiają się następująco:

Opis

Do roku 1967 w katalogach nie było informacji o istnieniu jednofenigówek z roku 1917. Pod koniec lat 60. XX wieku wśród kolekcjonerów pojawiły się wiadomości o odnalezionych egzemplarzach, które były zezłomowanymi monetami uszkodzonymi w wyniku pożaru mennicy. Na stronie internetowej firmy Münzenversandhaus Reppa GmbH znajduje się informacja, że jedyny potwierdzony dokumentami pożar mennicy w Stuttgarcie miał miejsce po bombardowaniach 20 i 25 lutego 1944 roku. Metal wydobyty z gruzów, w tym monety, został przekazany do skupu złomu. Dopiero w 1967 roku dwóch anonimowych kolekcjonerów miało dostęp do tych zasobów, co pozwoliło na wprowadzenie na rynek m.in. jednofenigówek z 1917 roku.

Moneta z 1917 roku często jest fałszowana, zazwyczaj poprzez wstawianie cyfry 8 z rocznika 1918 w miejsce cyfry 7, która pochodzi z innych niemieckich monet stalowych z tego okresu. Większość nakładu z datą 1918 różni się kilkoma istotnymi szczegółami na rewersie, co można zauważyć pod dużym powiększeniem oryginału oraz tzw. „wklejki”. Najważniejsze różnice to:

krój czcionki, np. cyfra 7 roku – w oryginale daszek cyfry 7 jest lekko falisty, natomiast na wklejce jest płaski z krótkim pionowym zakończeniem, które czasem jest usuwane przez fałszerzy;
inny kształt oraz wielkość cyfr roku;
dolne zakończenie (podstawa) cyfry nominału 1 – ostre w roczniku 1917, lekko „stępione” (zaokrąglone) w większości monet rocznika 1918;
kształt oraz wielkość gwiazdek przed i po cyfrach roku.

Istnieją rzadkie egzemplarze rocznika 1918, które posiadają cechy identyczne z oryginalnymi monetami z 1917 roku.

W obrocie kolekcjonerskim czasami pojawiają się jednofenigówki rocznika 1918 bite stemplem lustrzanym.