1 Dywizja Strzelców Polskich
1 Dywizja Strzelców Polskich (fr. 1re Division Polonaise) to jednostka piechoty wchodząca w skład Armii Polskiej we Francji.
Formowanie
W czerwcu 1918 roku rozpoczęto formowanie 1 Dywizji Strzelców Polskich w ramach Armii Polskiej we Francji. 17 czerwca w miejscowości Villeres-Marmery 1 pułk strzelców polskich złożył przysięgę, a następnie otrzymał sztandar ufundowany przez miasto Paryż. 22 czerwca w okolicach Mailly w Szampanii, miasta Verdun, Nancy i Belfort wręczyły sztandary 2 i 3 pułkowi strzelców polskich oraz 1 pułkowi artylerii polowej. Do 8 lipca dywizja liczyła 227 oficerów i 10,005 żołnierzy. 4 sierpnia francuskie Naczelne Dowództwo podjęło formalną decyzję o utworzeniu 1 DSP, bazując na dowództwie oraz pododdziałach rozformowywanej 63 Dywizji Piechoty.
Na czele 1 DSP stanął gen. Ecochard, dotychczasowy dowódca francuskiej 63 DP. Wkrótce zastąpił go gen. Vidalon, były szef Sztabu 4 Armii (franc.). Zastępcą dowódcy dywizji (dowódcą piechoty dywizyjnej) został płk Jasieński. Proces formowania dywizji z wykorzystaniem służb i struktur 63 DP (franc.) trwał do grudnia 1918 roku.
W listopadzie 1918 roku dowództwo francuskie planowało użycie dywizji w operacji mającej na celu zajęcie regionu Saarbrücken, mimo że formowanie nie zostało jeszcze zakończone. 11 listopada dywizja zajęła pozycje wyjściowe do natarcia w rejonie miejscowości Lunéville. Podpisanie rozejmu zniweczyło plany wykorzystania dywizji w walkach frontowych. 19 lutego 1919 roku, na bazie rozformowanego XXXVI Korpusu (franc.), utworzono I Korpus AP we Francji, w skład którego weszły 1 i 2 Dywizja Strzelców Polskich.
Dowódcy dywizji
- général de brigade Joseph Ecochard 3 lipca 1917 – 4 sierpnia 1918
- général de brigade Jean Vidalon 2 września 1918 – 21 marca 1919
- général de brigade Joseph Jean Bernard
Przeformowanie
Na mocy rozkazu Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego z 9 września 1919 roku, 1 Dywizję Strzelców Polskich przekształcono w 13 Dywizję Piechoty, organizując ją na etat dywizji składającej się z dwóch brygad piechoty (każda po dwa pułki):
- XXV Brygada Piechoty
- 43 pułk piechoty (dawny 1 pułk strzelców polskich 1 DSP)
- 44 pułk piechoty (dawny 2 pułk strzelców polskich 1 DSP)
- XXVI Brygada Piechoty
- 45 pułk piechoty (dawny 3 pułk strzelców polskich 1 DSP)
- 50 pułk piechoty (dawny 8 pułk strzelców polskich 3 DSP)
Przypisy
Bibliografia
Stanisław Bobrowski: Zarys historji wojennej 44-go pułku Strzelców Kresowych. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1929, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
Bronisław Prugar-Ketling (red.): Księga chwały piechoty. Warszawa: Departament Piechoty MSWojsk, Warszawa 1937-1939. Reprint: Wydawnictwo Bellona, 1992.
Witold Jarno, 1 Dywizja Strzelców Armii Generała Hallera, 2006, ISBN 83-88679-55-4.