1 Dywizja Piechoty – związek taktyczny armii Królestwa Polskiego.
Formowanie i zmiany organizacyjne
Jednostka ta składała się z dwóch brygad piechoty liniowej oraz brygady strzelców pieszych. Każda brygada była zorganizowana w dwa pułki. Sztab dywizji miał swoją siedzibę w Rawie Mazowieckiej. Razem z 2 Dywizją Piechoty tworzyła Korpus Piechoty Królestwa Polskiego.
Dowódcy
Dowódcy dywizji
gen. dyw. Józef Chłopicki 1815–1818
gen. dyw. Stanisław Potocki 1818–1829
gen. dyw. Jan Krukowiecki 1829–1831
Dowódcy brygad
1 brygada
gen. Stanisław Potocki od 20 stycznia 1815 do 28 października 1818
gen. Antoni Giełgud od 28 października 1818 do 28 lutego 1831
2 brygada – Rawa Mazowiecka
gen. Franciszek Ksawery Kossecki od 20 stycznia 1815 do 6 lutego 1816
gen. Józef Harnowski od 6 lutego 1816 do 8 maja 1817
gen. Franciszek Żymirski od 8 maja 1817 do 18 marca 1818
gen. Jan Krukowiecki od 18 marca 1818 do 24 maja 1828
gen. Antoni Pawłowski od 24 maja 1828 do 19 stycznia 1831
3 brygada (strzelców pieszych)
gen. Michał Cichocki od 20 stycznia 1815 do 5 czerwca 1828
gen. Antoni Pawłowski od 5 czerwca 1828 do 24 maja 1829
gen. Piotr Szembek od 24 maja 1829 do 24 stycznia 1831
Miejsce stacjonowania
Sztaby jednostek były rozmieszczone w następujących lokalizacjach:
- 1 brygada – Radom
- 1 pułk piechoty – Mszczonów
- 5 pułk piechoty – Radom
- 2 brygada – Rawa Mazowiecka
- 2 pułk piechoty – Końskie
- 6 pułk piechoty – Rawa Mazowiecka
- 3 brygada – Sochaczew
- 1 pułk strzelców pieszych – Sochaczew
- 3 pułk strzelców pieszych – Płock
Uzbrojenie i umundurowanie
Podstawowym uzbrojeniem piechoty były karabiny skałkowe. Na początku używano karabinów francuskich wz. 1777 (kaliber 17,5 mm), które później zastąpiono rosyjskimi z fabryk tulskich wz. 1811 (kaliber 17,78 mm). Oprócz karabinów, żołnierze mieli także bagnety i tasaki (pałasze piechoty). Dodatkowe wyposażenie obejmowało łopatkę, ładownicę na 40 naboi oraz pochwy na bagnet.
Umundurowanie piechura składało się z granatowej kurtki oraz białych spodni z sukna. Różne pułki miały odmienne kolory naramienników, wyłogów i kołnierzy. Żołnierze nosili czapki czwórgraniaste. Po reformie w 1826 roku wprowadzono pantalony zapinane na guziki. Czapki czwórgraniaste zostały zastąpione kaszkietami z czarnymi daszkami i białymi sznurami. Na kaszkiecie znajdowała się blacha z orłem, numer pułku oraz ozdobny pompon.
Przypisy
Bibliografia
Bronisław Gembarzewski: Wojsko Polskie – Królestwo Polskie 1815-1830. Poznań: Wydawnictwo Kurpisz, 2003. ISBN 83-88841-48-3.
Marian Kukiel: Zarys historii wojskowości w Polsce. London: Puls, 1993. ISBN 0-907587-99-2.
Tadeusz Korzon, Bronisław Gembarzewski, Jadwiga Rogowa: Dzieje wojen i wojskowości w Polsce. T.3. Lwów, Warszawa, Kraków: Wydawnictwo Zakładu Narodowego im. Ossolińskich, 1923.
Jan Wimmer: Historia piechoty polskiej do roku 1864. Warszawa: 1978.