Dywizja Pancerno-Spadochronowa „Hermann Göring”
Dywizja Pancerno-Spadochronowa „Hermann Göring” (niem. Fallschirm-Panzer-Division 1. Hermann Göring) – była niemiecką dywizją naziemną Luftwaffe, funkcjonującą podczas II wojny światowej.
Historia jednostki
Dywizja Pancerna „Hermann Göring” została utworzona w lipcu 1943 roku na Sycylii, z rezerwowego personelu oraz pozostałości po Dywizji „Hermann Göring”, która z kolei wywodziła się z przedwojennej jednostki niemieckiej policji państwowej Landespolizei. Ta wcześniejsza dywizja została rozbita w Tunezji po długim szlaku bojowym, obejmującym m.in. ataki na Polskę, Belgię, Holandię i Francję, walki na Bałkanach oraz inwazję na Związek Radziecki. Ostatecznie w Afryce Północnej poddała się w maju 1943 roku, w ramach Grupy Armii Afryka (Heeresgruppe Afrika).
Od września 1943 roku odtworzona dywizja prowadziła działania bojowe we Włoszech, uczestnicząc w walkach pod Anzio oraz w obronie Rzymu na linii Gustawa, ponosząc przy tym znaczne straty. Jednostka brała również udział w rozbrajaniu niegdyś sojuszniczych wojsk włoskich oraz w ewakuacji dóbr kultury z klasztoru na Monte Cassino. W kwietniu 1944 roku jednostka została przekształcona w dywizję „pancerno-spadochronową”, co w praktyce oznaczało jedynie uzupełnienie braków w ludziach i sprzęcie.
15 lipca 1944 roku dywizja rozpoczęła transport kolejowy z Włoch na front wschodni. Po przybyciu w okolice Warszawy, natychmiast wzięła udział w walkach na przedmościu warszawskim, w rejonie Pogorzeli, gdzie zginął Heinz Göring, bratanek Hermanna Göringa. Dywizja miała za zadanie powstrzymać ataki radzieckiej 2 Armii Pancernej w okolicach Mińska Mazowieckiego i Wołomina. W tym czasie wybuchło powstanie warszawskie, które zastało część oddziałów dywizji podczas rozładunku w rejonie Piastowa. Oddziały te przebiły się przez Wolę na Pragę, aby dołączyć do macierzystej jednostki. Następnie dywizja stawiła opór w rejonie Warki, gdzie utworzyły się przyczółki sowieckie i polskie.
Od jesieni 1944 roku do maja 1945 roku jednostka walczyła na terenie Pomorza, wzdłuż linii Odry i Nysy, na Śląsku oraz w Saksonii.
Ostatecznie dywizja została przekształcona w Korpus Pancerno-Spadochronowy „Hermann Göring”, po połączeniu z nowo utworzoną 2 Dywizją Pancerno-Spadochronową „Hermann Göring”. 25 stycznia 1945 roku miała miejsce bitwa w Strumianach, gdzie doszło do starcia z radzieckimi siłami pancernymi. Po tym incydencie utworzono w Strumianach zbiorową mogiłę, w której pochowano około 80 niemieckich żołnierzy. Później dywizja wzięła udział m.in. w bitwie pod Budziszynem, gdzie ponownie starła się z oddziałami polskimi, zadając im znaczne straty. Resztki korpusu poddały się wojskom sowieckim i amerykańskim.
Zbrodnie wojenne
1 Dywizja Pancerno-Spadochronowa Hermann Göring jest odpowiedzialna za liczne zbrodnie wojenne, które miały miejsce w różnych państwach na wielu frontach. Jednym z tragicznych wydarzeń była masakra, która miała miejsce 29 czerwca 1944 roku w okolicy wioski Civitella in Val di Chiana, gdzie zamordowano 250 cywilów. Dywizja brała również udział w zbrodniach w Cavriglia (173 ofiary), Monchio, Susano i Costrignano (130 ofiar) oraz Vallucciole (107 ofiar).
Żołnierze Dywizji Hermann Göring wykorzystywali cywilów jako żywe tarcze, prowadząc ich przed swoimi czołgami podczas walki w czasie tłumienia powstania warszawskiego.
Dowódcy
Generał Paul Conrath, 21 maja 1943 – 15 kwietnia 1944
Generał-porucznik Wilhelm Schmalz, 16 kwietnia 1944 – 3 października 1944
Generał-major Hanns-Horst von Necker, 4 października 1944 – 5 lutego 1945
Generał-major Max Lemke, 5 lutego 1945 – 9 maja 1945
Struktura organizacyjna
Skład w 1942 roku:
- Divisionsstab
- Panzer-Regiment Hermann Göring
- Panzergrenadier-Regiment 1 Hermann Göring
- Panzergrenadier-Regiment 2 Hermann Göring
- Panzer-Aufklärungs-Abteilung Hermann Göring
- Panzer-Artillerie-Regiment Hermann Göring
- Flak-Regiment Hermann Göring
- Panzer-Pionier-Bataillon Hermann Göring
- Panzer-Nachrichten-Abteilung Hermann Göring
- Panzer-Nachschub- und Versorgungstruppen Hermann Göring
- Feldersatz-Bataillon Hermann Göring
- Instandsetzung-Abt. Hermann Göring
- Verwaltungstruppe Hermann Göring
- Sanitäts-Abt. Hermann Göring
- Divisionkampfschule Hermann Göring
Skład w 1944 roku:
- Dowództwo i sztab (Divisionsstab)
- Kompania sztabowa (Stabskompanie)
- Grupa żandarmerii (Feldgendarmerietrupp)
- Spadochronowy Pułk Pancerny Hermann Göring (Fallschirm-Panzer-Regiment Hermann Göring)
- 1 Pułk Spadochronowy Grenadierów Pancernych Hermann Göring (Fallschirm-Panzergrenadier-Regiment 1 Hermann Göring)
- 2 Pułk Spadochronowy Grenadierów Pancernych Hermann Göring (Fallschirm-Panzergrenadier-Regiment 2 Hermann Göring)
- 1 Spadochronowo-Pancerny Pułk Artylerii Hermann Göring (Fallschirm-Panzer-Artillerie-Regiment 1 Hermann Göring)
- 1 Spadochronowo-Pancerny Dywizjon Rozpoznawczy Hermann Göring (Fallschirm-Panzer-Aufklärungs-Abteilung 1 Hermann Göring)
- 1 Spadochronowo-Pancerny Batalion Fizylierów Hermann Göring (1 Batalion Fallschirm-Panzer-Füsilier-Bataillon 1 Hermann Göring)
- 1 Spadochronowo-Pancerny Batalion Saperów Hermann Göring (Fallschirm-Panzer-Pionier-Bataillon 1 Hermann Göring)
- 1 Spadochronowo-Pancerny Batalion Łączności Hermann Göring (Fallschirm-Panzer-Nachrichten-Abteilung 1 Hermann Göring)
- 1 Spadochronowo-Pancerny Batalion Zapasowy Hermann Göring (Fallschirm-Panzer-Feldersatz-Bataillon 1 Hermann Göring)
- Poczta polowa (Feldpostamt 1 Hermann Göring)
Reorganizacje
Polizeiabteilung z. B.V. Wecke, luty 1933 – czerwiec 1933 (batalion policyjny)
Landespolizeigruppe Wecke z. B.V, czerwiec 1933 – styczeń 1934 (jednostka Landespolizei)
Landespolizeigruppe General Göring, styczeń 1934 – wrzesień 1935 (jednostka Landespolizei)
Regiment General Göring, wrzesień 1935 – początek 1941 (pułk)
Regiment (mot) Hermann Göring, początek 1941 – lipiec 1942 (pułk zmotoryzowany)
Brigade Hermann Göring, lipiec 1942 – październik 1942 (brygada)
Division Hermann Göring, październik 1942 – czerwiec 1943 (dywizja)
Panzerdivision Hermann Göring, czerwiec 1943 – kwiecień 1944 (dywizja pancerna)
Fallschirm-Panzer-Division 1. Hermann Göring, kwiecień 1944 – październik 1944 (dywizja pancerno-spadochronowa)
Fallschirm-Panzerkorps Hermann Göring, październik 1944 – maj 1945 (korpus pancerno-spadochronowy)
Przypisy
Bibliografia
Es muß daher mit schnellen und drakonischen Maßnahmen durchgegriffen werden. W: Michael Geyer: Vernichtungskrieg. Verbrechen der Wehrmacht. Hannes Heer, Klaus Naumann (red.). Hamburg: 1995. ISBN 3-930908-04-2.
Czesław Grzelak: Armia Berlinga i Żymierskiego. Piła: Wydawnictwo Neriton, 2002. ISBN 83-88973-27-4.
Samuel W. Mitcham: German Order of Battle: Panzer, Panzer Grenadier, and Waffen SS Divisions in WWII. Mechanicsburg, PA: Stackpole Books, 2007. ISBN 978-0-8117-3416-5.
Edmund Wolski: Borek Wielkopolski: miasto i gmina. Piła: Wydawnictwo Media, 2011. ISBN 978-83-60546-62-8.
Gordon Williamson, Stephen Andrew: The Hermann Göring Division. Oxford: Osprey Publishing, 2003. ISBN 1-84176-406-X.