1 Dywizja Huzarów

1 Dywizja Huzarów (węg. 1. huszárhadosztály) to węgierska jedność militarna, która brała udział w II wojnie światowej.

Jednostka została utworzona na początku października 1942 roku jako 1 Dywizja Kawalerii, na bazie 1 i 2 Brygad Kawalerii. Dowództwo objął gen. Antal Vattay. Oprócz oddziałów kawaleryjskich, dywizja dysponowała również batalionem pancernym, batalionem zmotoryzowanym, pododdziałami rowerowymi oraz dziesięcioma bateriami artylerii. Początkowo pełniła rolę mobilnej rezerwy w obronie Węgier, nie planując działań poza granicami kraju. W kwietniu 1944 roku jednak Niemcy postanowili przenieść jednostkę na front wschodni. Węgierskie oddziały opuściły ojczyznę 10 czerwca tego samego roku. W walce przeciwko Armii Czerwonej mogły wystawić 84 czołgi, 23 samochody pancerne, kilkadziesiąt dział różnych kalibrów oraz 7 dział przeciwpancernych. Dowództwo dywizji życzyło sobie, aby została umiejscowiona na lewym skrzydle węgierskiej 1 Armii, jednak Niemcy, mimo zgody, przydzielili ją do 1 Korpusu Kawalerii Grupy Armii „Środek”, działającego nad rzeką Prypeć. Na początku Węgrzy prowadzili krótkotrwałe operacje przeciwko partyzantom. W wyniku ofensywy Armii Czerwonej, związanej z operacją Bagration, która rozpoczęła się 22 czerwca, 1 Dywizja Kawalerii została zmuszona do szybkiego odwrotu na wschód. W związku z koniecznością walki z sowieckimi jednostkami pancernymi, do dywizji przydzielono niemiecki 507 Batalion Czołgów Ciężkich. W ciężkich starciach na północny zachód od Brześcia nad Bugiem, Węgrzy, wchodząc w skład węgierskiego II Korpusu Rezerwowego, ponieśli znaczne straty w ludziach i sprzęcie. 18 lipca dowództwo jednostki objął płk Zoltán Schell, a 31 lipca zastąpił go gen. Mihály Ibrányi. Na początku sierpnia, osłabiona dywizja została wycofana z frontu i rozmieszczona w rejonie Warszawy na odpoczynek. Przywódcy Armii Krajowej, która zainicjowała w Warszawie walkę zbrojną przeciwko Niemcom, próbowali namówić Węgrów do wsparcia powstania, jednak ostatecznie jednostki węgierskie wróciły do ojczyzny pod koniec września. 1 Dywizja Kawalerii została przemianowana na 1 Dywizję Huzarów. Od 4 listopada dywizją krótko dowodził płk Attila Makay, a od 13 listopada ponownie płk Z. Schell. Po ciężkich walkach z Armią Czerwoną na Węgrzech, jednostka skapitulowała częściowo przed Sowietami, a częściowo przed Amerykanami w Styrii.

Skład organizacyjny

1942-1943:

2 Pułk Kawalerii (Szabadka, Szenkes)
kompania pionierów
kompania łączności
kompania moździerzy
zmotoryzowana kompania przeciwpancerna (6 działek ppanc. 37 i 47 mm)
bateria artylerii górskiej (4 działa 75 mm o zaprzęgu konnym)
I Batalion Kawalerii
II Batalion Kawalerii
3 Pułk Kawalerii (Nagyvárad, Munkács)
4 Pułk Kawalerii (Nyíregháza)
1 Batalion Kawalerii Pancernej (Zenta)
kompania sztabowa (3 czołgi średnie 40.M Turán I i 5 czołgów lekkich 38.M Toldi II)
1 zmotoryzowana kompania zaopatrzeniowa
1 kompania czołgów ciężkich (11 czołgów 41.M Turán II)
trzy kompanie czołgów średnich 40.M Turán I (każda po 17 czołgów)
3 Batalion Rozpoznawczy (Szilágysomlyó)
zmotoryzowana kompania sztabowa
kompania pionierów
kompania łączności
zmotoryzowana kompania przeciwpancerna (4 działa ppanc. 75 mm)
zmotoryzowana kompania zaopatrzeniowa
dwie kompanie samochodów pancernych (każda po 13 maszyn 39.M Csaba)
15 Batalion Rowerowy (Kiskunhalas i Segedyn)
zmotoryzowana kompania pionierów
kompania łączności
zmotoryzowana kompania przeciwpancerna (4 działka ppanc. 37 i 47 mm)
zmotoryzowana bateria artylerii (4 działa 105 mm)
kompania samobieżnych dział przeciwlotniczych (2 działa 40.M Nimród)
dwie kompanie rowerowe
kompania motocyklowa
zmotoryzowana kompania karabinów maszynowych
1 Batalion Artylerii Konnej (Nagyvárad)
trzy baterie artylerii (każda po 4 działa 80 mm)
3 Zmotoryzowany Batalion Artylerii (Nyirbátor)
trzy baterie artylerii (każda po 4 działa 105 mm)
55 Zmotoryzowany Batalion Przeciwlotniczy (Segedyn)
bateria artylerii (3 działa plot. 80 mm)
dwie baterie artylerii (każda po 6 działek 40 mm)
4 Zmotoryzowana Kompania Pionierów (Óbecse)
1 Zmotoryzowana Kawaleryjska Kompania Łączności (Nyiregyháza)

Lato 1944:

2 Pułk Kawalerii (2. huszárezred)
3 Pułk Kawalerii (3. huszárezred)
4 Pułk Kawalerii (4. huszárezred)
1 Batalion Kawalerii Pancernej (1. lovas-harckocsi zászlóalj)
15 Batalion Rowerowy (15. kerékpáros zászlóalj)
3 Batalion Rozpoznawczy (3. felderítő zászlóalj)
1 Oddział Artylerii Konnej (1. lovas-tüzérosztály)
2 Oddział Artylerii Konnej (1. lovas-tüzérosztály)
3 Oddział Artylerii Motorowej (3. gépvontatású tüzérosztály)
55 Zmotoryzowany Oddział Przeciwlotniczy (55. légvédelmi tüzérosztály)
4 Zmotoryzowana Kompania Pionierów (4. gépkocsizó utászszázad)

W tym okresie dywizja liczyła ponad 17 tysięcy żołnierzy i posiadała blisko 11 tysięcy koni. W każdym pułku kawalerii istniały dwa dywizjony, co w sumie dawało dziewięć szwadronów kawalerii, jeden szwadron broni ciężkiej oraz jedną kompanię przeciwpancerną. Batalion kawalerii pancernej obejmował jedną kompanię czołgów ciężkich oraz trzy kompanie czołgów średnich, łącznie 70 czołgów. Batalion rowerowy składał się z trzech kompani rowerowych, kompanii karabinów maszynowych, baterii haubic, plutonu przeciwpancernego oraz baterii artylerii przeciwpancernej. Batalion rozpoznawczy miał w składzie dwie kompanie samochodów opancerzonych oraz baterię przeciwpancerną. 1 Oddział Artylerii Konnej dysponował trzema bateriami armat 80 mm, natomiast 2 Oddział Artylerii Konnej i 3 Oddział Artylerii Motorowej miały po trzy baterie haubic 105 mm. W 55 Oddziale Przeciwlotniczym znajdowały się: bateria (3 działa) 80 mm oraz dwie baterie (12 działek) 40 mm.