1 Czechosłowacka Samodzielna Brygada

(cz. 1 československá samostatná brigáda, ros. 1-я чехословацкая отдельная бригада) – to czechosłowacka jednostka wojskowa, która współdziałała z Armią Czerwonym w trakcie II wojny światowej.

Historia

Brygada została utworzona 10 maja 1943 roku w Nowochopiorsku, bazując na 1 Czechosłowackim samodzielnym batalionie piechoty. Od 12 czerwca 1943 jej dowódcą był płk Ludvík Svoboda, który awansował na generała 16 grudnia 1943.

We wrześniu jednostka liczyła około 3500 żołnierzy, w tym około 2200 Rusinów (wśród których znajdowali się byli więźniowie łagrów), około 560 Czechów, około 340 Słowaków, około 200 Żydów oraz ponad 160 Rosjan. Wśród Rosjan było 21 oficerów oraz 148 specjalistów technicznych. Brygada dysponowała nie tylko standardowym uzbrojeniem, ale także 12 działami 76 mm, 6 haubicami 122 mm, 10 lekkimi samochodami pancernymi BA-64B, 10 lekkimi czołgami T-70 oraz 10 średnimi czołgami T-34/76.

Brygada operacyjnie należała do 1 Frontu Ukraińskiego i dotarła na front w październiku. Jej szlak bojowy obejmował Kursk, Lgow, Worożba, Bachmacz, Pryłuki, Pietrowka, Nowy Byków, Kijów, Wasilków, Fastów, Krasnolesy, Biała Cerkiew, Buzówka, Sabarowka, Tetiew, Kazatin, Berdyszów, Połonne, Sławuta, Równe, Łuck, Starokonstantynów, Kamieniec Podolski oraz Czerniowce. Do najważniejszych starć Brygady zalicza się bitwa o Kijów (3–6 listopada 1943), walki w rejonie Wasilkowa (9–11 listopada 1943) oraz bitwa o Białą Cerkiew (31 grudnia 1943 – 2 stycznia 1944). Łączne straty wyniosły co najmniej 384 żołnierzy.

Po zakończeniu II wojny światowej jednostka została przekształcona w 1 Dywizję Piechoty.