1 Chorwacka Dywizja Szturmowa (chorw. 1 Hrvatska Udarna Divizija lub 1 Ustaška Jurišna Divizija) – to elitarna jednostka wojskowa Chorwackich Sił Zbrojnych Niepodległego Państwa Chorwackiego, która powstała pod koniec II wojny światowej.
Historia
Dywizja została sformowana w dniu 9 października 1944 roku w Zagrzebiu. W jej skład weszli tylko ochotnicy z dotychczasowych jednostek wojskowych, którzy nie mieli więcej niż 34 lata. Dowództwo objął płk Ante Moškov, wcześniej stojący na czele Przybocznej Dywizji Poglavnika. W połowie listopada 1944 roku dywizja osiągnęła gotowość bojową. Na początku 20 Szturmowy Pułk Piechoty zabezpieczał linię kolejową Zagrzeb-D. Selo-Križevci. Pod koniec listopada pułk zaatakował w rejonie Križevci partyzancką 32 Dywizję. W drugiej połowie grudnia dywizja uczestniczyła w antypartyzanckiej operacji „Bilogora” razem z 1 Pułkiem Przybocznej Dywizji Poglavnika. 20 Szturmowy Pułk Piechoty działał w rejonie Bilogora-Podrawie, natomiast 21 Szturmowy Pułk Piechoty oraz XX Grupa Artyleryjska w rejonie Vrbovec-Popovača-Voloder. W połowie stycznia 1945 roku dywizja, wspólnie z 1 Kozacką Dywizją Kawalerii oraz Przyboczną Dywizją Poglavnika, zaatakowała partyzancki X Korpus, zdobywając kilka wsi. Po uzyskaniu wsparcia, siły partyzanckie przeprowadziły kontratak, odzyskując większość zajętych miejscowości. Pod koniec stycznia 21 Szturmowy Pułk Piechoty, razem z 1 Kozacką Dywizją Kawalerii, stoczył walki z partyzancką 33 Dywizją oraz I Brygadą Zagorską w okolicach Bjelovara. W tym samym czasie 20 Szturmowy Pułk Piechoty przeniósł się do Petrinji, gdzie następnie zaatakował partyzantów w rejonie Petrinja-Glina.
W lutym i marcu dywizja prowadziła działania w rejonie Vrbovec-Popovača-Voloder, ponosząc znaczne straty, które zostały uzupełnione przez 22 Szturmowy Pułk Piechoty, formujący się w Zagrzebiu. W ten sposób liczebność dywizji wzrosła do około 9 tysięcy żołnierzy. W połowie marca pododdziały dywizji, wspólnie z 1 Kozacką Dywizją Kawalerii, I Brygadą Górską oraz Przyboczną Dywizją Poglavnika, zaatakowały partyzancki X Korpus na zachód i północny zachód od Daruvara, odnosząc sukcesy w walce z 32 i 33 Dywizją Korpusu. Ponownie poniesiono znaczne straty. Pod koniec marca dywizja toczyła walki z siłami partyzanckimi w rejonie pomiędzy Bjelovarem a Daruvar. 28 marca partyzancka I Brygada 33 Dywizji zaskoczyła kolumnę zaopatrzeniową dywizji na drodze Čazma-Ivanić-Grad, co skutkowało stratami rzędu około 120 zabitych oraz jeszcze większą liczbą rannych. Stracono również 3 moździerze, 7 ręcznych karabinów maszynowych oraz około 100 karabinów. W tym czasie dywizja wycofała się na linię Bjelovar-Dubrava-Čazma-Narta. W kwietniu walki trwały w intensywnym tempie. Pod koniec miesiąca nowo sformowany 22 Szturmowy Pułk Piechoty dołączył do reszty dywizji, która znajdowała się pomiędzy Bjelovarem a Garešnicą.
W pierwszych dniach maja, znacznie osłabiona dywizja, razem z pozostałymi wojskami chorwackimi, wycofała się do południowej Austrii, gdzie w połowie maja poddała się Brytyjczykom. Brytyjczycy jednak przekazali Chorwatów do komunistycznej Jugosławii, gdzie większość z nich została wymordowana.
Dowódcy
gen. Ante Moškov (od października 1944 r. do marca 1945 r.)
gen. Josip Šolc (od marca do maja 1945 r.)
Skład organizacyjny
20 Szturmowy Pułk Piechoty (bataliony I – III) – d-ca płk Rudolf Šimić, a następnie płk Lončarević
21 Szturmowy Pułk Piechoty (bataliony I – III) – d-ca mjr Zdenko Šrajber, a następnie płk Lorin
22 Szturmowy Pułk Piechoty (bataliony I – III) – d-ca ppłk Nikpajl
Grupa Mobilna
2 Kompania Czołgów (10 czołgów)
Kompania Zwiadowcza (20 motocykli z karabinami maszynowymi)
XX Grupa Artyleryjska (3 działa górskie 75 mm)
XXI Grupa Artyleryjska (3 haubice 100 mm)
20 Kompania Saperów
20 Kompania Łączności
2 Motorowa Kompania Transportowa
20 Kompania Medyczna
Kompania Weterynaryjna
Pluton Żandarmerii
Linki zewnętrzne
