1 Brygada Kawalerii (niem. 1. Kavallerie-Brigade) – niemiecka jednostka kawalerii, która brała udział w inwazji III Rzeszy na Polskę.
Historia
W latach 1934-1938 w Wehrmachcie istniało 18 pułków kawalerii, wchodzących w skład trzech dywizji kawalerii oraz jednej brygady. W miarę postępującej motoryzacji, pułki kawalerii były stopniowo przekształcane w pułki zmotoryzowane, które wchodziły w skład zmotoryzowanych dywizji piechoty oraz dywizji lekkich.
1 kwietnia 1938 roku, w ramach eksperymentu, powstała 1 Brygada Kawalerii, składająca się z pułków, które nie zostały jeszcze przekształcone w pułki zmotoryzowane. Sformowano ją w Wystruciu (obecnie Czerniachowsk) na terenach Prus Wschodnich.
1 sierpnia 1939 roku brygada została zmobilizowana i włączona do 3 Armii Grupy Armii Północ, mając za zadanie osłonę wschodniego skrzydła armii.
1 września 1939 roku jednostka przekroczyła granicę Polski w Pełtach i rozpoczęła ofensywę na Myszyniec, który był broniony przez Kurpiowski Batalion Obrony Narodowej. Brygada zmusiła obrońców do wycofania się i zajęła miasto. 2 września kontynuowała natarcie na Kadzidło i Dylewo, spychając oddziały polskiego 42 pułku piechoty oraz 5 pułku ułanów w kierunku Mławy.
3 września jednostka weszła w skład Korpusu Armijnego „Wodrig” i rozpoczęła ofensywę w kierunku Ostrołęki, przełamując polskie pozycje pod Dobrzankowem i zajmując opuszczony przez polskie wojska Przasnysz. Następnie brygada zdobyła Maków Mazowiecki i 6 września dotarła do Narwi w rejonie wsi Brzóze i Dzbądz. Udało jej się uchwycić przyczółek, spychając z linii Narwi pododdziały polskiego 116 pułku piechoty. Po przekazaniu przyczółka pododdziałom niemieckiej 12 Dywizji Piechoty, brygada przeprowadziła rozpoznanie w kierunku rzeki Orz, gdzie doszło do starć z polskimi jednostkami 134 i 115 pułku piechoty, które zmusiły brygadę do odwrotu za rzekę Orz.
7 września brygada skupiła się pod Różanem, a 9 września zdobyła przyczółek na Bugu pod Borkiem. Następnie zajęła Paplin i Węgrów. 11 września dotarła do Kałuszyna, gdzie stoczyła walki z 1 Dywizją Piechoty Legionów.
13 września jednostka przeszła w rejon Radzymina, gdzie prowadziła działania zaczepne do 16 września. Tam zakończyła swoje operacje w trakcie kampanii wrześniowej.
20 września 1939 roku brygada została skierowana do Mińska Mazowieckiego, gdzie zajęła koszary 7 pułku Ułanów Lubelskich. Pozostała tam do 4 października 1939 roku. 25 października 1939 roku została przerzucona na zachód do Osnabrück, gdzie przekształcono ją w 1 Dywizję Kawalerii.
Dowódcy brygady
płk Kurt Feldt (1938 – 1939)
Skład brygady
1 pułk kawalerii (Reiter-Regiment 1)
2 pułk kawalerii (Reiter-Regiment 2)
1 batalion kolarzy (Radfahr-Abteilung 1)
1 dywizjon artylerii konnej (reitende Artillerie-Abteilung 1)
Przypisy
Bibliografia
Janusz Ledwoch: Kawaleria niemiecka. Warszawa: Wydawnictwo Militaria, 2002. ISBN 83-7219-130-1. Brak numerów stron w książce.
Marcin Majewski: Niemiecka kawaleria 1939-1945. Warszawa: Viking, 1997. ISBN 83-87364-00-2. Brak numerów stron w książce.
Piotr Zarzycki: Suplement do Września 1939. Orde de Bataille armii niemieckiej, słowackiej i sowieckiej wraz z obsadami personalnymi. Warszawa: Centralna Biblioteka Wojskowa, 2014. ISBN 978-83-933204-7-9.